Սփենսեր Սիլվեր
Սփենսեր Ֆերգյուսոն Սիլվեր III (անգլ.՝ Spencer Ferguson Silver III, փետրվարի 6, 1941[1], Սան Անտոնիո, Տեխաս, ԱՄՆ[1] - մայիսի 8, 2021[2][3], Սեյնթ Փոլ, ԱՄՆ[3][1]), ամերիկացի քիմիկոս և գյուտարար, որը մասնագիտացել է սոսինձների մեջ։ Հնարել է այն սոսինձը, որն Արթուր Ֆրայն օգտագործել է 3M Post-it կպչուն պիտակներ ստեղծելու համար[5][6]։
| Սփենսեր Սիլվեր անգլ.՝ Spencer Ferguson Silver III | |
|---|---|
| Ծնվել է | փետրվարի 6, 1941[1] |
| Ծննդավայր | Սան Անտոնիո, Տեխաս, ԱՄՆ[1] |
| Մահացել է | մայիսի 8, 2021[2][3] (80 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Սեյնթ Փոլ, ԱՄՆ[3][1] |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ |
| Կրթություն | Արիզոնա նահանգի համալսարան և Բոուլդերի Կոլորադոյի համալսարան |
| Գիտական աստիճան | փիլիսոփայության դոկտոր |
| Մասնագիտություն | քիմիկոս և գյուտարար |
| Աշխատավայր | 3M և Myasishchev 3M? |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
Կենսագրություն
Սփենսեր Ֆերգյուսոն Սիլվեր III-ը ծնվել է Տեխաս նահանգի Սան Անտոնիո քաղաքում 1941 թվականի փետրվարի 6-ին։ Նրա հայրը՝ Սփենսեր Սիլվեր կրտսեր[6][7] հաշվապահ է եղել, իսկ մայրը՝ քարտուղարուհի[7]։
Սիլվերը քիմիա է ուսումնասիրել Արիզոնայի պետական համալսարանում, 1962 թվականին ստացել է բակալավրի կոչում, որին հաջորդել է 1966 թվականին Կոլորադոյի համալսարանում օրգանական քիմիայի դոկտորի կոչումը, որից հետո նա զբաղեցրել է ավագ քիմիկոսի պաշտոնը 3M Central Research-ի հետազոտական լաբորատորիայումում[8]։
Կարիերա
Սփենսերը մասնագիտացել է ճնշմանը զգայուն սոսինձների մշակման մեջ[7]։ 1968 թվականին նա սկսել է ամուր սոսինձ ստանալու փորձերը,ինչը կարող էր օգտագործվել օդանավաշինության մեջ[7]։ Այնուամենայնիվ, նա չի հասել հասնել այդ նպատակին, և ի վերջո ստեղծեց ցածր կպչունությամբ սոսինձ, որը բաղկացած էր փոքրիկ ակրիլային գնդերից, որոնք կպչում էին միայն այնտեղ, որտեղ նրանք դիպչում էին տվյալ մակերեսին։ Սոսինձի կապը բավական ամուր էր թղթերը միմյանց հետ պահելու համար, բայց բավական թույլ էր, և դրանք կարող էին առանձնանալ իրարից առանց պատռվելու։ Այն կարող է օգտագործվել նաև կրկին ու կրկին։ Սոսինձը, ակրիլային համապոլիմերային միկրոսֆերաները, արտոնագրվել են1972 թվականին և նկարագրվել է որպես սփրեյ օգտագործելու համար պիտանի[9]։
1974 թվականին 3M-ի քիմիական ինժեներ Արթուր Ֆրայը, մասնակցել է ներքին սեմինարի, որտեղ Սիլվերը գովազդել է իր սոսնձի հատկությունները։ Ֆրայը սա տեսել է որպես պոտենցիալ լուծում այն գործնական խնդրին, որը թույլ չէր տալիս թղթի էջանիշները դուրս չընկնել գրքից թերթելու ժամանակ։ Ֆրայը մշակել է պիտակներ օգտագործելով Սիլվերի սոսինձը, ինչը հետաքրքրել է 3M-ի մյուս աշխատակիցներին[10][11].։ Կպչուն պիտակները ի սկզբանե 1977 թվականից վաճառվել են չորս քաղաքներում անգլերեն՝ Post 'n Peel անվանումով։ Իսկ 1980 թվականից ամբողջ Միացյալ Նահանգներում՝ Post-it Notes անվանումով[12]։ Կպչուն պիտակը արտոնագրել է Արթուր Ֆրայը 1993 թվականին որպես «շարժական, ճնշման նկատմամբ զգայուն սոսնձվող թերթ»[7]։
Սիլվերն ավելի քան 30 տարի աշխատել է 3M-ում՝ նախքան 1996 թվականին թոշակի անցնելը հասնելով կորպորացիայի առաջատար գիտնականի պաշտոնին[7]։ Նրա անունը հիշատակվում է ԱՄՆ ավելի քան 20 արտոնագրերում[13]։
Սիլվերն իր աշխատանքի համար ստացել է մի քանի մրցանակներ, այդ թվում՝ 1998 թվականին American Chemical Society Creative Invention մրցանակը[14]։ 2011 թվականին նա ընդունվել է ԱՄՆ Ազգային գյուտարարների փառքի սրահ[6]։ Կպչուն պիտակների փաթեթը գտնվում է Նյու Յորքի ժամանակակից արվեստի թանգարանի մշտական հավաքածուում, ուստի Սփենսեր Սիլվերը և Արթուր Ֆրայը ճանաչվել են որպես նկարիչներ[15]։
Անձնական կյանք
Սիլվերը սիրողական նկարիչ է եղել և թոշակի անցնելուց հետո լրջորեն զբաղվել է արվեստով՝ աշխատել է կտավի վրա ակրիլային ներկերով, յուղաներկով և պաստելով։ Ստեղծել է աբստրակտ նկարներ[7]։
Սիլվերին սրտի փոխպատվաստում են կատարել 1994 թվականին։ Նա մահացել է Մինեսոտա նահանգի Սեն Պոլում գտնվող իր տանը 2021 թվականի մայիսի 8-ին սրտի հիվանդությունից։ Մահվան պահին Սիլվերը 80 տարեկան է եղել[16]։