Սյունիքի մարզի լքված գյուղերի ցանկ

Ստորև ներկայացվում է Սյունիքի մարզի լքված գյուղերի ցանկը[1][2][3][4][5][6][7][8]

#ՊատկերԱնունԿառուցման տարեթիվԲնակավայր և հեռավորությունը նրանիցԼրացուցիչ տվյալներ
1Գյուղատեղի Աչաղու10-18 դդ.Կապան քաղաքից 5-6 կմ հս-ամ, Աչաղու «Համլետավան» բնակելի թաղամասի հս կողմում, անտառապատ լեռնալանջինավերված, տարածքում է գտնվում 17-18 դդ-երի կիսավեր եկեղեցին
2Գյուղատեղի Ղուշչի11-17 դդ.Կապան քաղաքից հվ-ամ, բարձրադիր վայրում, Բաղաբուրջ բնակելի թաղամասից 1.5 կմ ամ, անտառապատ վայրումայլ անվանումն է «Ղուրճիկ», ավերված, տարածքում է գտնվում 11 դ-ի փոքր ավերված եկեղեցին
3Գյուղատեղի Վանքմիջնա­դարԿապան քաղաքից հվ-ամ, բարձրադիր վայրում, Բաղաբուրջ բնակելի թաղամասից 2 կմ հվ, անտառապատ բարձունքի վրատարածքի մեծ մասը մելիորացված է, տարածքում է գտնվում 17-18 դդ-երի կիսավեր եկեղեցին
4Գյուղատեղի10-13 դդ.Կապան քաղաքից հս-ամ, Շղարշիկ «Շհարջիկ» բնակելի թաղամասի դիմաց, Ողջի գետի աջափնյա ան­տա­ռապատ ձորա­կում, Վահանավանքի աե կողմումավերված
5Գյուղատեղի Խնկանց10-17 դդ.Կապան քաղաքից հս-ամ, Շղարշիկ «Շհարջիկ» բնակելի թաղամասից 1 կմ աեավերված, գյուղատեղիում է գտնվում «Խնկոց վանք» եկեղեցին
6Գյուղատեղի Վաչագանմիջնա­դարԿապան քաղաքի հվ-ամ կող­մում, բարձրադիր ան­տա­ռա­պատ վայրում, Վերին Վաչագան բնակելի թաղամասից 4 կմ ամ, Խուստուփ լեռան ստորոտինայլ անվանումն է Քոլվա, տարածքում է 10 դարի եկեղեցու ավերակները
7Հունական եկեղեցին Բաշքենդ գյուղատեղիումԳյուղատեղի Բաշքենդ17-20 դդ.Կապան քաղաքից 5-6 կմ հս-աելքված 1957 թ., ապրել են հույն պղն­ձա­գործներ, տարածքում է գտնվում հունական եկեղեցին
8Հալիձորի բերդը Հալիձոր գյուղատեղիի մոտԳյուղատեղի Հալիձորմիջնա­դարԿապան քաղաքից հս-ամ, Հալիձորի բերդի հվ-աե կողմումտարածքում է գտնվում Հալիձորի բերդը
9Հին Գորիս «Կյորես» գյուղատեղիի Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցինԳյուղատեղի Հին Գորիս «Կյորես»մ.թ.ա. 1 հզ – մ.թ. - 20 դ. սկիզբԳորիս քաղաքից աե, Վարարակն գե­տի ձախ ափին
10Գյուղատեղի Նուշանց16-20 դդ.Մեղրի քաղաքից 29 կմ հս, նախկին Վանք գյուղից մոտ 4 կմ հս-աե, լքված Կալեր գյուղի հս մասում՝ «Նուշանց ձոր»-ումավերված, տարածքում շատ են պատմաճարտարապետական հուշարձաններ, որոնք չեն ընդգրկված պետական ցուցակներում
11Գյուղատեղի Վանք16-20 դդ.Մեղրի քաղաքից 25 կմ հսկիսավեր
12Աստվածածին եկեղեցի Nushants church in KalerԳյուղատեղի Կալեր16-20 դդ.Մեղրի քաղաքից 30 կմ հս-արևկիսավեր, այստեղ է գտնվում 17 դ.-ի միանավ Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին
13ԳյուղատեղիԴաստակերտ քաղաքից 2 կմ հս-ամ, «Քյուր ձոր» վայրում
13Գյուղատեղի Շլորուտ5-13 դդ.Քաջարան քաղաքի Վերին Հանդ թաղամասից 1 կմ հսավերված, տարածքում է գտնվում միջնադարյան եկեղեցու հիմքերի վրա 1912 թվականին կառուցված եկեղեցին
15Գյուղատեղի Աղավնաձոր16-19 դդ.Ալվանք գյուղից 7.5 կմ հս-ամավերված է, լքվել է 1830-ական թթ., տարածքում է գտնվում 17-18 դդ-երի կիսավեր եկեղեցին
16Գյուղատեղի Ափկես10-20 դդ.Ալվանք գյուղից 15 կմ հս-ամավերված է, լքվել է 1939 թ., տարածքում է գտնվում 17-18 դդ-երի կիսավեր եկեղեցին՝ խաչքարերով
17Գյուղատեղի Թոս10-19 դդ.Ալվանք գյուղից 9.5 կմ հս-ամավերված է, լքվել է 1860-1865 թթ., տարածքում է գտնվում 17-18 դդ-երի կիսավեր եկեղեցին
18Գյուղատեղի Իքիս (Քիս)10-15 դդ.Ալվանք գյուղից 4.5 կմ հս-ամ
19Գյուղատեղի Վերին Մալև (Մալիք, Մանլև)14-20 դդ.Ալվանք գյուղից 12.5 կմ հս-ամկիսավեր, տարածքում է գտնվում 17-18 դդ-երին կառուցված Սբ. Հակոբ եկեղեցին և 10-րդ դարի «Հանգած» եկեղեցին
20Գյուղատեղի Քուջերթ10-17 դդ.Ալվանք գյուղիս հս, Մեղրի քաղաքից 10 կմ հս-ամ, Մալև գետի ձորումգյուղատեղիում է գտնվում միջնադարյան ավերված եկեղեցին
21Գյուղատեղի Ախլաթյանմիջնա­դար - 20 դ.Ախլաթյան գյուղից մոտ 500 մ ամ, Այրիգետի աջ ափինավերվել է 1931 թ. երկրաշարժից, գյուղատեղիում է գտնվում 17 դ.-ի սուրբ Սարգիս եկեղեցին հարակից գերեզմանոցով
22Գյուղատեղի Արավուսմիջնա­դարԱխլաթյան գյուղից 2 կմ հվ, Այրիգետի ձախ ափինավերված է, տարածքում շատ են 10-12 դդ.-երի խաչքարեր
23Գյուղատեղի Խաչի գյուղ15-17 դդ.Ախլաթյան գյուղից հս, Տոլորս տանող ճանապարհինավերված է
24Գյուղատեղի Անգեղակոթվաղ միջնադար-19 դ. վերջԱնգեղակոթ գյուղից հվբրոնզեդարյան բնակատեղիի տարածքում է, գյուղատեղիում է գտնվում միջնադարյան գերեզմանոցն ու ջրաղացը
25Գյուղատեղի Վերին ԳոդեձորմիջնադարԱնգեղակոթ գյուղից մոտ 5 կմ հս-ամ, Որոտանի կիրճում, գետի ձախ ափինավերված է, գյուղատեղիում է գտնվում միջնադարյան կիսավեր եկեղեցին
26Գյուղատեղի ԶեյվամիջնադարԱնդոկավան գյուղից հս-աե, Ողջի և Գեղի գետերի միախառն­ման վայրում, Քաջա­րանի պղնձա­մոլիբ­դենային կոմբի­նա­տից ոչ հեռու
27Տոլորսի ջրամբարի տակ մնացած Աշոտավան գյուղատեղիի կիսավեր եկեղեցինԳյուղատեղի Աշոտավան19-20 դդ.Աշոտավան գյուղից մոտ 500 մ հվ-աե, ջրամբարի մոտայլ անվանում` Աղքենդ, տա­րած­քի մեծ մա­սը և եկեղե­ցին մնացել են Տոլորսի ջրամ­բարի տակ
28Գյուղատեղի Կիրա­կո­սիկ13-19 դդ.Աշոտավան գյուղից մոտ 1 կմ հվ-աե, ջրամբարի մոտ, թեքադիր տեղանքումայլ անվանում` Աղքենդ, ավերված,
29Գյուղատեղի ԿռապաշտմիջնադարԱռաջաձոր գյուղից 1 կմ ամտարածքում է գտնվում 10 դ.-ի եկեղեցու ավերակներ
30Թանահատի վանքը Թանահատ գյուղատեղիումԳյուղատեղի Թանահատ5 դ. - ուշ միջնադարԱրևիս գյուղից 3 կմ հսավերված է, գյուղատեղիում է գտնվում 491 թվականի Թանահատի Սբ. Ստեփանոս վանքը, տարածքից հայտնաբերվել է Արգիշտի Բ-ի սեպագիր արձա­նագրու­թյունը (մ.թ.ա. 7 դ.), որն այժմ պահվում է Երևանի «Էրեբու­նի» թանգարա­նում
31Բարձրավանի սբ Հռիփսիմե եկեղեցի Saint Hripsime churchԳյուղատեղի Պաշարաջուր «Բաշարաջուր»14-19 դդ.Բարձրավան գյուղից մոտ 3 կմ հս-աեավերված է, գյուղատեղիում պահպանվել է 17-18 դդ. կառուցված Սուրբ Հռիպսիմե եկեղեցին
32ՔարավանատունԳյուղատեղի Հին Բարձրավան10-20 դդ.Բարձրավան գյուղի հս-աե եզրին, Որոտանի աջ ափինավերվել է 1931 թ. երկրաշարժից, գյուղատեղիում պահպանվել է 17-18 դդ. քարավանատուն
33Գյուղատեղի Աղահիմիջնադար - 20 դ. սկիզբԲնունիս գյուղից 2 կմ ամ
34Գյուղատեղի Զաբազատուր (Զորբա Ծատուր)10-20 դ. սկիզբԲնունիս գյուղից 3 կմ ամ, Բնու­նիս և Թասիկ գյուղերի սահմանագլխինավերված
35Գյուղատեղի Ջանղութարան10-17 դդ.Բնունիս գյուղից 500 մ հվ-ամ
36Գյուղատեղի Կլեվանս15-19 դդ.Բռնակոթ գյուղից 2 կմ հսայլ անվանումներ` Գայլոց վանք, Կիլեվանց, ըստ Ստեփանոս Օրբելյանի այստեղ է գտնվել միջնադարի վանքերից մեկը՝ Գայլոց վանքը
37Կրոյի եկեղեցու ավերակներըԳյուղատեղի Կորովիմիջնադար - 19 դ. սկիզբԲռնակոթ գյուղից 1 կմ ամայլ անվանում` Կրով, ավերված, եկեղեցու քարերը օգտագործել է տուն սարքելու համար
38Գյուղատեղի Հին Ակներմիջնադար - 20 դ.Բռուն գյուղի հս-ամ եզրին, ձորի ձախափնյա լանջինավերված
39ԳյուղատեղիմիջնադարԳեղանուշ գյուղից 1.5 կմ հվ-աե, «Շինատեղ» վայրումավերված
40Գյուղատեղի Սրհակ «Սրհակ, Վերին Սրհակ»10-17 դդ.Գեղանուշ գյուղից 4 կմ ամ, Գե­ղա­նուշ գետի ձախ ափին, լե­ռան հարավահայաց լանջինավերված, տարածքում է գտնվում «Կարմիր» և «Հանգած Եկեղեցի» եկեղեցիները
41Գյուղատեղի ՏանձուտմիջնադարԳեղանուշ գյուղից 2 կմ ամավերված, տարածքում է գտնվում միջնադարյան եկեղեցիները
42Գյուղատեղի Վերին Կարդուշ միջնադար - 20 դ.Կարդ գյուղից 5 կմ հս-ամ, ջրմուղի ավազանի մոտգյուղատեղի Վերին Գյարդ, գյուղը լքվել է 1985 թ., տարածքում է գտնվում 17-րդ դ.-ի եռանավ բազիլիկ եկեղեցին
43Գյուղատեղի Ակնուտ15-19 դդ.Գետաթաղ գյուղից մոտ 500 մ աե
44Գյուղատեղի Տանձատափ15-19 դդ.Գետաթաղ գյուղից մոտ 1.5 կմ ամ
45Գերեզմանոց Շիխ16-17 դդ.Դավիթ Բեկ գյուղի տարածքում
46Գյուղատեղի Բերդիկ9-17 դդ.Դավիթ Բեկ գյուղից 4 կմ ամ, ան­տառապատ վայրումավերված, տարածքում գտնվում է երկու կիսավեր եկեղեցի
47Գյուղատեղի Տախն (Դախ)9-17 դդ.Դավիթ Բեկ գյուղից 3 կմ հվ, ան­տառապատ վայրումբնակիչները տեղափոխվել են Դավիթ Բեկ գյուղ 19 դ. վերջերին, տարածքում է առկա է 17-18 դդ.-ում կառուցված եռանավ բազիլիկ եկեղեցի
48Գյուղատեղի Եղեգավանք10-17 դդ.Եղեգ գյուղից 1 կմ հս-աե, սարալանջինգյուղատեղի Աղքիլիսա, ավերված, տարածքու գտնվում է 10-րդ դարի ավերված եկեղեցի
49Գյուղատեղի Շինատեղմիջնա­դարԵղվարդ գյուղից մոտ 2 կմ աե, բարձր ձորակողինբնակիչները տեղափոխվել են Եղվարդ
50Գյուղատեղի17-18 դդ.Թասիկ գյուղից 2 կմ հս-ամ, «Կամնի» և «Տեր Վար­դան» լճակների մոտ, «Խազխազ» վայրումավերված
51Գյուղատեղի Հին Լեհվազ17-19 դդ.Լեհվազ գյուղի ամ եզրին, Մեղրի գետի աջ ափինավերված
52Գյուղատեղի Կաթնառատ10 դ. - 1969 թԼեռնաձոր գյուղից 4 կմ հվ-աե, անտառապատ լեռնալանջինայլ անվա­նում` Փիրմազրա
53Գյուղատեղի Հին Փիրմազրա10-18 դդ.Լեռնաձոր գյուղից 4 կմ հվ-աե, անտառապատ լեռնալանջին գտնվող Կաթնառատ գյուղատե­ղիից 2 կմ հս-աե
54Գյուղատեղի Բողաջըղ10-20 դդ.Լեռնաձոր գյուղից 4 կմ հվ-աե, անտառապատ լեռնալանջին գտնվող Կաթնառատ գյուղա­տե­ղիից 4 կմ հվ-աե, ձորալանջին, անտառա­պատ վայրումլքված 1919-1920 թթ.
55Գյուղատեղի Հին Լեռնաձոր17-18 դդ.Լեռնաձոր գյուղից 1-2 կմ հս-ամգյուղատեղիում է գտնվում 1661 թվականին կառուցված Սբ. Աստվածածին եկեղեցին
56Գյուղատեղի ՔոլագեղմիջնադարԼեռնաձոր գյուղի մոտ, Ողջի և Փախրուտ գետերի միախառնման վայրումավերված, գյուղատեղիում է գտնվում 12 դ-ի Սբ. Գևորգ եկեղեցին
57Գյուղատեղի Հին Ավսարլու10-14 դդ.Մուսալլամ գյուղի մոտ, Ավսարլու գետակի ափինավերված
58Զվարավանք եկեղեցին Զվար գյուղատեղիումԳյուղատեղի Զվար10-19 դդ.Լիճք գյուղից 1.5 կմ հվ-ամ, համանուն գետի հովտումավերված
59Գյուղատեղի Մնաշու (Մնաշուի կալատեղ)16-20 դդ.Լիճք գյուղից 5 կմ հվ-աետա­րածքի զգա­­­­լի մասը մել­­իո­րացված է, եկե­ղեցին` հիմ­­նո­վին ավերված, պահպանվել է հին գերեզմանոցը 17-18 դդ-երի խաչքարերով
60Գյուղատեղի12-15 դդ.Լծեն գյուղից 1.5 կմ ամ, ան­տա­ռապատ լեռնալանջինավերված, գյուղատեղի ում է գտնվում 1347 թվականին կառուցված Անապատ մատուռը
61Սուրբ Հռիպսիմե եկեղեցին Հին Խնձորեսկ գյուղատեղիումԳյուղատեղի Խնձորեսկմիջնա­դար - 20 դ.Խնձորեսկ գյուղից հս-աե, ձորի զառիթափ լանջերինանձավային բնակավայր, գյուղատեղիում է գտնվում Մխիթար Սպարապետի (Խնձորեսկի բերդ) ամրոցը, Մելիք Քասու ապարանքը, բազում աղբյուրներ, թվով 4 եկեղեցներ, որոնցից մեկի բակում է թաղված Մխիթար Սպարապետը, ջրաղացներ, ձիթհաններ և այլ պատմաճարտարապետական հուշարձաններ
62Գյուղատեղի Խաչեր17-18 դդ.Խոզնավար գյուղից 1 կմ ամավերված
63Գյուղատեղի Խոտ10-20 դդ.Խոտ գյուղից 500 մ հվ, Որոտանի ձախ ափին, խիստ զառիթափ լեռնալանջինլավ պահպանված է, գյուղատեղիում է գտնվում 2 եկեղեցի որոնցից մեկը կանգուն, իսկ մյուս ավերված։ Ավերված եկեղեցու գերեզմանոցում գտնվում են գեղաքանդակ խաչքարեր, որոնք գանձագողերի թեթև ձեռքով տապալված են գետնին
62Գյուղատեղի Սանալումիջնա­դար - 20 դ.Ծավ գյուղից 5 կմ հեռու, բարձրադիր անտառապատ վայրումլքվել է հավանաբար 1918-1920 թթ.
63Գյուղատեղի Թարգմանչաց10-13 դդ.Ծավ գյուղից 1 կմ հս, անտառումայլ անվանում­ներ` Թրջմնաց, Թնջումնաց, Թրջմոնանց, Թրջմունանք, այնտեղ է գտնվում 10-11դդ.-երում կառուցված կիսավեր, թաղածածկ «Թարգմանչաց» եկեղեցին
64Գյուղատեղի Կեմանց1866-1939 թթ.Ծավ գյուղից 4.5 կմ ամ, Ծավ - Շիշկերտ ճանապարհից աջ, անտառի բացատումավերված
65Գյուղատեղի ՆավսմիջնադարԾավ գյուղից 3 կմ հվ-ամ, Ծավ գետի աջ ափին, Նավսաքար լեռան լանջինավերված, գյուղատեղիում կա կիսավեր եկեղեցի
66Գյուղատեղի Շիշկերտ17-20 դդ.Շիշկերտ գյուղից հս, սարալանջինավերված, գյուղատեղիում է գտնվում 17-րդ դարի միանավ Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցին
67Գյուղատեղի Լաշքար14-18 դդ.Կարճևան գյուղից 5 կմ հս-ամ, «Ցուրտ աղբյուր»-ից մոտ 0.5 կմ հս-աեավերված է, տա­րածքում նկատելի են մ.թ.ա. 2-1 հզ բնակատեղիի հետքեր, ինչպես նաև 17-18 դդ-երի պարզունակ խաչքարերով գերեզմանոց
68Սուրբ Հռիպսիմե եկեղեցին Հին Կոռնիձոր գյուղատեղիումԳյուղատեղի Կոռնիձոր17-20 դդ.Կարճևան գյուղի հվ եզրինանձավային բնակավայր է, գյուղատեղիում է գտնվում Սբ. Հովհաննես եկեղեցին
69Գյուղատեղի Ագարակ10-19 դդ.Կուրիս գյուղից 1.5 կմ հվ-աեավերված է, գյուղատեղիում է գտնվում 17-րդ դարի միանավ Ամենափրկիչ եկեղեցին
70Վանական համալիր Հարանց անապատ «Սյունյաց մեծ անապատ» Harants anapat MonasteryԳյուղատեղի Հալիձոր9-20 դդ.Հալիձոր գյուղի հվ եզրին, Գորիսից 12 կմ հվ-ամ, գյուղից մոտ 3 կմ հվ-ամ, Որոտանի ձորի ձախափնյա բարձրա­դիր լանջինկիսավեր է, տնա­­­­մերձ հո­ղա­­մա­սերը մինչ օրս մշակ­վում են, գյուղատեղիում է գտնվում Սուրբ մինաս եկեղեցին և Հարանց անապատ կամ «Սյունյաց մեծ անապատ» վանական համալիրը
71Գյուղատեղի Ազատաշենմիջնադար - 20 դ.Հարթաշեն գյուղից 1.5 կմ հվ-աեայլ անվա­նում` Ալիղուլի, բնակելի քարայրերի համալիր է, գյուղատեղիում են գտնվում ժայռափոր ձիթհաններն ու եկեղեցին
72Գյուղատեղի Այգեձոր16- 20 դ.Հարթաշեն գյուղից 5.7 կմ հվայլ անվա­նում` Մուղանջուղ, գյուղատեղիում են գտնվում 16-րդ դ-ի Սբ Հռիփսիմե եկեղեցին
73Գյուղատեղի Ձորաշենմիջնադար - 20 դ.Հարթաշեն գյուղից 4.3 կմ հվ-աեայլ անվանում` Գորու, Կերու, Կյորու. բնակելի քարայրերի համալիր է, գյուղն ապաբնակեցվել է 1970-ական թթ., գյուղատեղիում են գտնվում 19-րդ դ-ի միանավ եկեղեցին
74Ալան թագավորի եկեղեցին Ներքին քրդեր գյուղատեղիումԳյուղատեղի Ներքին Քրդեր10-18 դդ.Հարժիս գյուղից մոտ 3 կմ հվ-ամ, Որոտանի ձախ ափինավերված, այլ անվանումն է Ներքին Քյուրդլար, գյուղատեղիում է գտնվում Ալան Թագավորի եկեղեցին և միջնադարյան միաթռիչք կամուրջը
75կամուրջ Ներքին քրդեր գյուղատեղիումԳյուղատեղի Վերին Քրդեր10-18 դդ.Հարժիս գյուղից մոտ 800 մ հս-աե, ջրբաժանի վրաավերված, այլ անվանումն է Վերին Քյուրդլար
76Գյուղատեղի Հարժիս10-20 դդ.Հարժիս գյուղից մոտ 500 մ հվ, Որոտանի ձախ ափինկիսավեր, այլ անվանում` Յայջի, ավեր­վել է 1931 թ. երկրաշար­ժից, գյուղատեղիում է գտնվում 19-րդ դարի Սուրբ Մինաս եռանավ բազիլիկ եկեղեցին
77Գյուղատեղի10-17 դդ.Հացավան գյուղից 2 կմ հվ, Գիժ գե­տի աջ ափին, լեռնա­լանջի թեքության վրա, «Գյոզալդարա» վայրումտարածքի մեծ մասը մելիորաց­­ված է
78Գյուղատեղի16-18 դդ.Հացավան գյուղի հս-ամ եզրին, Վասակաբերդը հս-ից շրջանցող գետակի ափին, գոմերի տարածքումավերված
79Գյուղատեղի17-18 դդ.Հացավան գյուղից 500 մ աե, Գիժ գետի ձախ ափինտարածքի մեծ մասը մելիորաց­­ված է
80Գյուղատեղի Հոռոմանց17-20 դդ.Վանեք գյուղից 1 կմ հվգյուղը լքվել է 1926-ից հետո, գյուղում է գտնվում 17-րդ դարի կանգուն եկեղեցի
81Գյուղատեղի Գլմեշ (Գրմեշ)ուշ միջնադարՃակատեն գյուղից 4 կմ ամ, անտառում
82Գյուղատեղի ԻրիգիսմիջնադարՃակատեն գյուղից 3.5 կմ հվ-աե, Շիկահող տանող ճանապարհին, բարձրադիր վայրումավերված է, կարծիք կա, որ պատմական Եղեգիքն է
83Գյուղատեղի Շնդռենմիջնադար - 20 դ.Ճակատեն գյուղից 6-7 կմ հվապաբնակեց­վել է 1930-ական թթ.
84Գյուղատեղի Հին Նորկ (Ներքին Նորաշենիկ)միջնադար - 20 դ.Ճակատեն գյուղից 0.5 կմ աեգյուղը լքվել է 1930-ական թթ., գյուղատեղիում կա 17-րդ., կիսավեր եկեղեցի
85ԳյուղատեղիմիջնադարՇաղատ գյուղից մոտ 1 կմ հս-ամ, ձորակումավերված է, կարծիք կա, որ Հին Շաղատն է
86Գյուղատեղի Արեքլումիջնադար - 20 դ.Շաղատ գյուղից մոտ 6 կմ հս-ամ, Նախիջևան տա­նող ճանապարհին, Արագլի ջուր գետի ձախ ափինավեր­ված է, տա­րած­քում տեղա­վոր­ված է լեռ­նանց­քը հս­կող զինվորա­կան վաշտերից մեկը
87Գյուղատեղի Շոքարմիջնադար - 20 դ.Շաղատ գյուղից մոտ 2.5 կմ հս-ամավեր­ված է
88Գյուղատեղի Փուլ17-20 դդ.Շաղատ գյուղից 2 կմ հս, Որոտանի կիրճում, գետի աջ ափինավեր­ված է
89Գյուղատեղի5-17 դդ.Շաքի գյուղից 1 կմ հվ-աե, Շաքի գետի ձախ ափինավեր­ված է
90Գյուղատեղի7-18 դդ.Շաքի գյուղից 2 կմ հս, Սիսիան տանող ճանապարհից ձախ, «Թահնալու» վայրումավեր­ված է
91Գյուղատեղի7-18 դդ.Շաքի գյուղից 2.5 կմ հս, Երևան - Սիսիան ճա­նապարհի խաչմերուկի մոտ, «Գյուլլիբուլաղ» վայրումավեր­ված է
92Գյուղատեղի ԱհավիզմիջնադարՇենաթաղ գյուղից մոտ 500 մ հս-ամ
93Գյուղատեղի Անապատմիջնադար - 19 դ.Շենաթաղ գյուղից մոտ 2 կմ հս-ամ, բլրալանջինավեր­ված է
94Գյուղատեղի Մրոց16-18 դդ.Շենաթաղ գյուղից մոտ 4 կմ ամավեր­ված է, գյուղատեղիում առկա է եկեղեցի
95Գյուղատեղի Շլորդացմիջնադար - 17 դ.Շենաթաղ գյուղից 2 կմ հվ, թեք տեղանքումավեր­ված է, գյուղատեղիում պահպանվել է եկեղեցու ավերակներ
96Գյուղատեղի Ղշլաղմիջնադար - 20 դ.Շիկահող գյուղից 6-7 կմ աեավեր­ված է
97Գյուղատեղի Աքլորի քարուշ միջնադարՇիկահող գյուղից 6 կմ հս-ամ, Շիկահողի պետական արգելոցի տարածքումավեր­ված է
98Գյուղատեղի Գեղցահանդ10-19 դդ.Շիկահող գյուղից 4 կմ հվ-աե, ձորալանջինավեր­ված է, գյուղատեղիում է գտնվում է «Ձորի» (Ծերիգղեցի) եկեղեցի
99Գյուղատեղի Վերին Գեղցահանդ10-18 դդ.Շիկահող գյուղից 3 կմ հվ-աե, ձորալանջինավեր­ված է
100«Կուսանաց անապատ» վանական համալիր Kusanats Anapat MonasteryԳյուղատեղի Շինուհայր10 դ. սկիզբ-1964 թ.Շինուհայր գյուղից 3 կմ հվ, Որոտանի ձորումկիսավեր, այստեղ է գտնվում միջնադարյան վանական համալիրներից մեկը՝ Կուսանաց Անապատը և Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցին
101Գյուղատեղի17-18 դդ..Շվանիձոր գյուղից 6 կմ հս-աե, Վերին շեն տանող ճանապարհի աջ կողմումավերված
102Գյուղատեղի Գոմերանց17-20 դդ..Շվանիձոր գյուղից 16 կմ հս-աե, Շվանիձորի սկզբնա­մա­սում, Ափկես գյուղատե­ղի տանող ճանապարհի աջ կողմումանտառտնտե­սության տարած­քում, գյուղը լքվել է 1950-ական թթ., առկա է 17-րդ դարի եկեղեցու ավերակներ
103Գյուղատեղի Թողուտ (Թեղուտ, Թուղուտ)17-18 դդ..Շվանիձոր գյուղից 3 կմ հս-աե, Մեղրի - Կապան ճանապարհից աջավերված է, աե կողմում՝ ձորա­կի մեջ, պահ­պան­վել են ջրաղացների ավերակներ, առկա է նաւ 17-րդ դարի միանավ եկեղեցի
104Գյուղատեղի Վերին Շեն17-18 դդ..Շվանիձոր գյուղից 10 կմ հս-աե, Մեղրի - Կապան ճանա­պարհից աջ, ձորումավերված է, գյուղատեղիում է գտնվում Դավիթ Բեկի զորավարներից Սարգսի դամբարանը, ինչպես նաև կամուրջ և եկեղեցի։ Պաշտպանական կառույց՝ գյուղատեղիի հվ կողմում, աջակողմյան ձորալանջին, որը իրենից ներկայացնում է հրակնատնե­րով երկարա­վուն շի­­նություն, պահպան­ված է 1-2 մ բարձրու­թյամբ
105Գյուղատեղի ՇլորուտԱղբուլլաղ գյուղից 1 կմ հվ-աե, ձորալանջինավերված է, այլ անվանումն է Ալուչալու
106Գյուղատեղի Որոտն «Որոտան»վաղ միջնադար - ուշ միջնադարՈրոտնավան գյուղից մոտ 3 կմ ամ, Որոտնաբերդի դիմաց, Վաղատին - Շամբ ճանա­պարհից աջ, Որոտան գետի աջափնյա բարձունքինավերված է, պահպանվել է խաչքարերով հարուստ գերեզմանոց
107Գյուղատեղի Ըրկենաց10 դ.- 1959 թ.Չապնի Արծվանիկ - Եղեգ խճուղուց 1.5 կմ աջ, անտառապատ վայրում1959 թ. գյուղը միաց­վել է Չափնիին
108Գյուղատեղի Ղալաջուղ14-20 դդ.Սառնակունք գյուղից 2.2 կմ հվ
109Գյուղատեղի Մուխուրթորյան9-20 դդ.Սառնակունք գյուղից 2 կմ հս-աե
110Գյուղատեղի Կվրախ15-20 դդ.Նժդեհ գյուղից աե, Դաստակերտ քաղաքից 2 կմ հս-ամլքվել է 1940 թ.
111Գյուղատեղի ԴաշբաշՑղունի գյուղից 1 կմ հվ-աե, սարալանջինպահպանվել են շինությունների ավերակներ և գերեզմաններ
112Գյուղատեղի ՔյալաքլիՑղունի գյուղից ամ, սարահարթի վրապահպանվել են շինությունների հետքեր և տապանաքարեր
113Գյուղատեղի Ներքին Բորտի15-17 դդ.Սպանդարյան գյուղից 1 կմ հվ-աե, Որոտանի կիրճումայլ անվանում Սայշիվան, ավերված
114Գյուղատեղի Վերին Բորտի5-19 դդ.Սպանդարյան գյուղից 500 մ հվ, Որոտանի ձախ ափինայլ անվանում` Վերդիկ, Մելիքլար, ավերված, պահպանվել է 5-րդ դարի կիսավեր եկեղեցին
115Գյուղատեղի Սղնաշեն (Սղնախատեղ)միջնադարՍրաշեն գյուղից 2 կմ հս-ամավերված, տարածքում միջնադարյան ամրոց կա
116Գյուղատեղի Հունուց ձոր10-17 դդ.Սևաքար գյուղից 3 կմ հսավերված, տարածքում գտնվում է ուշ միջնադարի եկեղեցի
117Գյուղատեղի17-18 դդ.Վահրավար գյուղից 2.5 կմ հվ, Վահրավար գետակի երկու ափինավերված է, գետակի աջ ափին նկատելի են եկեղեցու հետքեր
118Գյուղատեղի17-18 դդ.Վահրավար գյուղից 2.5 կմ աե, անտառումավերված է, աե եզրին` մատու­ռի ավերակնե­րի վրա, «Ամե­նա­­փր­կիչ» սրբա­տեղին է
119Գյուղատեղիուշ միջնադարՎահրավար գյուղից 0.5 կմ հս, «Վանքի ձոր»-ի ձախ կողմումավերված է, նկատելի են եկեղեցու ավերակներ
120Գյուղատեղիուշ միջնադարՎահրավար գյուղից 1 կմ հս-ամ, «Վանքի ձոր»-ի ձախ կողմում, թեք տե­ղան­քումավերված է
121Գյուղատեղիուշ միջնադարՎահրավար գյուղից 1.5 կմ աե, «Վանքի ձոր»-ում, գետակի երկու ափինավերված է, տարածքում կան կիսավեր ջրաղացներ
122Գյուղատեղի Ծովի դիքուշ միջնադարՎահրավար գյուղից մոտ 2-2.5 կմ հս, բլրալանջինավերված է
123Գյուղատեղի Ներքին թաղ10-18 դդ.Վահրավար գյուղից 1.5 կմ աե, Վահ­րավար գետի աջ ափին, Մեղրի - Վահրավար ճանապարհից աջավերված է, տարածքում կանգուն է 17-րդ դարի եկեղեցին
124Գյուղատեղի Հալաքի18-20 դդ.Վաղատուր գյուղի հս-ամ մասումավերված է, տարածքում կանգուն է 19-րդ դարի եկեղեցին
125Գյուղատեղի Տերտերասար (Տերտերանց)16-18 դդ.Վարդանիձոր գյուղից մոտ 10 կմ հս-աե, Տերտերասարի վրա, ոսկու հանքերի տարածքումգյուղատեղի Քեշիշքենդ, ավերված
126Գյուղատեղի Լսհավանք13-17 դդ.Վարդանիձոր գյուղի մոտայլ անվանում` Լսեվանք, Լսնավանք
127Գյուղատեղի Խումարան13-17 դդ.Վարդանիձոր գյուղից 3 կմ հս-աեայլ անվանում` Խմորան. տարածքում պահպանվել է 17-րդ դարի եկեղեցի
128Գյուղատեղի Փուշկագ18-20 դդ.Վարդանիձոր գյուղից մոտ 1.5 կմ հս-ամ, Մեղրի գետի աջ ափինավերված
129Գյուղատեղիուշ միջնադարՎերիշեն գյուղից 1.3 կմ հս-ամ, «Գյավուրի բներ» վայրումավերված է, տարածքում պահպանվել են կողոպտված դամբարաններ
130Գյուղատեղիուշ միջնադարՎերիշեն գյուղից 3.5 կմ հս, «Ավիդարա» վայրումավերված է
131Գյուղատեղիուշ միջնադարՎերիշեն գյուղից 6.5 կմ հս, «Սանդի գյոլ» վայրումավերված է
132Գյուղատեղի ՍանդերմիջնադարՎերիշեն գյուղից 6 կմ հս-ամավերված է
133Սբ. Նորակնունք եկեղեցիԳյուղատեղի Վերիշեն4-5 դդ. - 20 դ.Վերիշեն գյուղի հս մասում, Գորիսից 3 կմ հս-ամ1970-ական թթ. գյուղը տեղա­փոխ­վել է հվ, բնակելի քարանձավների համալիր է, գյուղում պահպանվել է Սբ. Նորակնունք եկեղեցին
134Գյուղատեղի Մաճ16-18 դդ.Տանձավեր գյուղից 2 կմ հս-աե, սարալանջին, գոմերի մոտ, Գորիս-Կապան կարճ ճանապարհի վրաավերված է
135Գյուղատեղի Տանձավեր5-18 դդ.Տանձավեր գյուղից 500 մ հսավերված է
136Գյուղատեղի Ռոմելանց17-18 դդ.Տաշտուն գյուղից 0.5 կմ հս-աե, սարալանջինավերված է
137Գյուղատեղի Ռոմելանց17-18 դդ.Տաշտուն գյուղից 0.5 կմ հս-աե, սարալանջինավերված է
138Գյուղատեղի10-11 դդ.Ուժանիս գյուղից 1 կմ հս, բլրի արևելահայաց լանջինավերված է
139Գյուղատեղի Վաժունիք10-19 դդ.Ուժանիս գյուղից 3 կմ հս, բարձր բլրի հարավահայաց լանջինավերված է
140Գյուղատեղի Անապատ13-17 դդ.Ույծ գյուղից մոտ 2 կմ հս-աեավերված է
141Գյուղատեղի17-18 դդ.Քարահունջ գյուղից 8 կմ հվ-աե, Վարարակն գետի աջ ափինավերված է
142Գյուղատեղի Ենգիջա10-18 դդ.Քարահունջ գյուղից 3 կմ հս-ամ, «Սեդիգի լճից» 500 մ հվ-ամտարածքում նկա­­­տելի են եկե­ղե­ցու հետքեր
143Գյուղատեղի Հին Քարաշեն16-20 դդ.Քարաշեն գյուղից 1 կմ հս-ամավերված է, գյուղատեղիում պահպանվել է 1551 թվականի եռանավ բազիլիկ եկեղեցի
144Գյուղատեղի17-20 դդ.Քարուտ գյուղի հս կողմում, Սանճաղարիմ (Սանջա­րավազ) ամրոցի տարածքում
144Գյուղատեղի17-19 դդ.Քարուտ գյուղի հս կողմում, Սանճաղարիմ ամրոցից 0.5 կմ հս
146Գյուղատեղի Շիրիչ17-19 դդ.Քարուտ գյուղից 3 կմ հս-աե
147Գյուղատեղի15-17 դդ.Քիրս գյուղի հվ-աե կողմում

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

Արտաքին հղումներ