Սյունիքի մարզի բերդերի և ամրոցների ցանկ

Վիքիմեդիայի նախագծի ցանկ

Ստորև ներկայացվում է Սյունիքի մարզի բերդերի և ամրոցների ցանկը[1][2][3][4][5][6][7][8]

#ՊատկերԱնունԿառուցման տարեթիվԲնակավայր և հեռավորությունը նրանիցԼրացուցիչ տվյալներ
1ամրոց Կատարավանք10-18 դդ.Կապան քաղաքից 5 կմ ամ, Ողջի գետի աջ ափին, նախ­կին Ջրախոր գյուղի մոտ, «Տանձու լենջ» վայրումԿիսավեր։
2ամրոց Կկոց քար10 դ.Կապան քաղաքից 5-6 կմ հս-ամ, Աչաղու «Համլետավան» բնակատեղիում, Բաղաբերդ ամրոցից աեԱվերված։
3Հալիձորի բերդամրոց Հալիձոր (Հալիձորի բերդ)10-18 դդ.Կապան քաղաքից հս-ամ, Խուս­տուփ լեռան լանջին, Ողջի գետի բարձրադիր աջ ափին, ՀԷԿ-ի մոտԿառուցվել է որպես կուսա­­­նոց անապատ. բերդի դիմաց եղել են Բեխ գյուղի Մելիք-Փարսադանյան­ների պղնձահանքն ու պղնձաձուլարանը։
4ամրոց Ձագեձոր10-20 դդ.Գորիս քաղաքից աե, Վարարակն գե­տի ձախ ափին, Հին Գորիս «Կյորես» գյուղատեղիի արևելյան եզրին, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց հս-աե, քարաժայռի վրաՊահպանվել է միջնաբերդը։
5ամրոցբրոնզի դարՍիսիան քաղաքի հս-աե եզրին, Որոտան գետի ձախա­կողմյան բարձր քա­րա­փին, Սիսիան - Աղի­տու ճանա­պարհի ամենա­­բարձր հատվածում, Սյու­նի բերդից մոտ 20 մ աեմասնակի Ավերված։
6ամրոց Ծակ քարմիջնա­դարՍիսիան քաղաքի արևմտյան մա­սում, Սբ. Հովհաննես ե­կե­ղեցու հարևա­նությամբԱվերված։
7ամրոց Սյունի (Սյունի բերդ)վաղ միջ­­նա­դարՍիսիան քաղաքի հս-աե եզրին, Որոտան գետի ձախա­կողմյան բարձր քա­րա­փին, Սիսիան - Աղի­տու ճանա­պարհի ամե­նա­­բարձր հատվածումԱվերված։
8ամրոց Քարաբերդամրոց Քարաբերդմ.թ.ա. 2-1 հզՍիսիան քաղաքի հս-ամ եզրինԱվերված։
9Մեղրու բերդամրոց Մեղրի (Մեղրու բերդ)10 դ. վերջ - 11 դ. սկիզբՄեղրի քաղաքի Մեծ թաղի հս կողմումՀիմնովին վե­­րա­­­կառուց­­­վել է 18 դ.:
10ամրոց Նապատմ.թ.ա. 2 հզՔաջարան քաղաքից 4 կմ ամ
11ամրոց ՇլորուտմիջնադարՔաջարան քաղաքի Վերին Հանդ թաղա­մա­սից 1-1.5 կմ հս, Շլորուտ գյուղատեղիի մոտ, «Շիրմաք» հանդամասի մերձակայքումՍյունյաց թագա­­վորութ­յան նշա­նավոր ամրոց­ներից էր, ավերել են սելջուկները 1152 թ.:
12ամրոցմ.թ.ա. 2 - 1 հզ - միջնադարԱկներ գյուղից 0.5 կմ հս-ամ, «Գելաքերծ», «Ղոշա­քար» վայրում»Ավերված։
13ամրոց ԿալանըդարմիջնադարԱղբուլլազ գյուղից 3 կմ հվ-աե, լեռան գագաթինՊահպանվել են պարիսպների և բուրգերի մնացորդները։
14ամրոց Աղիտում.թ.ա. 3 հզ վերջ - մ.թ.ա. 1 հզԱղիտու գյուղի հվ մասում
15ամրոց Բաղաբերդ (Դավիթ Բեկի բերդ)ամրոց Բաղաբերդ (Դավիթ Բեկի բերդ)4-18 դդ.Անդոկավան գյուղ, Կապան քաղաքից ամ, Քաջա­րան տանող մայրուղուց ձախ, Ողջի գետի և նրա ձախ վտակ Գիրաթաղ գետակի միջև, բար­ձունքի վրաՍյունիքի նշանավոր ամրոցներից էր, կիսավեր։
16ամրոց Բաղակու քար4-18 դդ.Անդոկավան գյուղ, Բաղաբերդից 700-800 մ աե, Ողջի գետի աջ ափինՍյունիքի նշանավոր ամրոցներից էր, ավերված։
17ամրոց Զևու (Զևու բերդ)10 դ.Անդոկավան գյուղից հս-աե, Ողջի և Գեղի գետերի միախառն­ման վայրում, Քաջա­րանի պղնձա­մոլիբ­դենային կոմբի­նա­տից ոչ հեռու
18ամրոցԱրևիս գյուղից 10-12 կմ հվպահպանվել է միջնաբերդը
19ամրոցմ.թ.ա. 7-4 դդ.Բալաք գյուղից 1.5 կմ աե, Որոտանի աջ ափին
20ամրոց Որձաբերդ - 1մ.թ.ա. 1 հզ կեսերԲռնակոթ գյուղից 500 մ հսնշվարվում եմ հիմքերը
21ամրոց Որձաբերդ - 2 (Ծաղկավան)մ.թ.ա. 1 հզ 2-րդ կես - միջնա­դարԲռնակոթ գյուղից 1.5 կմ հս-աե
22ամրոց Գեղի10 դ.Գեղի գյուղ, Գեղվա ձորում
23ամրոցմ.թ.ա. 2-1 հզԳետաթաղ գյուղի մեջ, բլրի վրա
24ամրոցմ.թ.ա. 1 հզԽնածախ գյուղից 2.5 կմ հս-աե, «Բինա» անասնապա­հական ամառանոցի տարածքում
25ամրոց Աղջկա բերդմիջնադարԽնձորեսկ գյուղից 5.5 կմ հվ-աե
26Մխիթար Սպարապետի ամրոցամրոց Մխիթար Սպարապետի (Խնձորեսկի բերդ)1727 թ.Խնձորեսկ գյուղից հս-աե, ձորի զառիթափ լանջերին, Խնձորեսկ գյուղատեղիի ձորի սկզբնամասումԴժվարամատ­չե­լի քարայրերի համալիր է։
27ամրոցմ.թ.ա. 2 հզ վերջ - միջնա­դարԽոտ գյուղից 1 կմ հվ-աե, «Բակատեղեր» վայրում, ՀԷԿ-ի հարևանությամբԱվերված։
28ամրոց ԾավաբերդԾավ գյուղից 3 կմ հվ, Ծավ գետի բարձրադիր աջ ափին վայրում, ՀԷԿ-ի հարևանությամբ
29ամրոց Աղջկա բերդ10-13 դդ.Ծավ գյուղից 2 կմ հվ-ամ, սարի գագաթինԱվերված։
30ամրոց12 դ.Կարդ գյուղի մոտ
31ամրոց17-18 դդ.Կարճևան գյուղի հս-ամ եզրինԴիտակետ - ամ­­րոց է, պատերը պահպան­­­­­վել են մինչև 1 մ բարձ­րությամբ։
32ամրոց Քարաբլուրմ.թ.ա. 1-ին հզՀարժիս գյուղից 6 կմ հս, Երևան - Գորիս մայրուղուց Հարժիս թեքվող ճանապարհի սկզբնամասում, բլրագագաթին
33ամրոց Վասակաբերդ5-րդ դՀացավան գյուղի հս կողմում, սարի գագաթինԱվերված է, սա­րի արևելա­հայաց լանջի փորվածքներից հնում արտա­հանել են ար­ծա­թի պա­շար­ներ։
34ամրոց Շաղատ – 1վաղ - միջին բրոնզի դարեր, մ.թ.ա. 6-4 դդ.Շաղատ գյուղի ամ եզրինԱյլ անվանում` Խռնդուզ։
35ամրոց Շաղատ – 2վաղ բրոնզի դար - միջնադարՇաղատ գյուղի աե եզրին, Որոտանի աջ ափինԱյլ անվանում` Նարինկալա։
36ամրոց Շաղատ – 3մ.թ.ա. 6-4 դդ.Շաղատ գյուղի հս եզրին, սարավանդի վրաՄասնակի ավերված։
37ամրոց Շաղատ – 4մ.թ.ա. 6-4 դդ.Շաղատ գյուղից մոտ 1.5 կմ հս
38ամրոցմ.թ.ա. 2 հզ սկիզբ - ուշ անտիկ - վաղ միջնա­դարՇաքի գյուղից 500 մ հվ, բլրի վրա
39ամրոց Սագու բերդմիջնա­դարՇենաթաղ գյուղից 1 կմ հվ
40ամրոցՇենաթաղ գյուղից 4 կմ հս
41ամրոց ԿոնասարՇիկահող գյուղից 2 կմ հվ
42ամրոց Բերդին քարմիջնադարՇվանիձոր գյուղից 7- 8 կմ հս-աե, Վերին շեն գյուղատեղիի դիմաց, լեռնագագաթին
43Որոտնաբերդ Vorotnaberd Fortressամրոց Որոտնաբերդ5 դ.Որոտնավան գյուղից հվ-ամ, Որոտան գետի աջ ափինՍյունիքի նշա­նավոր ամրոց­ներից էր, ավեր­ված է, տա­րած­քի հվ-ամ մա­սում պահ­պան­վել են կոթող­ների բեկորներ։
44ամրոցմ.թ.ա. 2-1 հզՍպանդարյան գյուղից 500 մ հվ, Վերին Բորտի գյուղատեղիի հս եզրին, բարձունքի վրաԱվերված։
45ամրոց Քաջաց բերդ «Քոչաբերդ»միջնադարՍպանդարյան գյուղից հվ, Երևան-Սիսիան խճուղուց աջԿիսավեր։
46ամրոց Ցուրաբերդ10-17 դդ.Սվարանց գյուղից հվ, Երևան-Սիսիան խճուղուց աջԿիսավեր։
47ամրոցմիջնադարՍրաշեն գյուղից 2 կմ հս-ամ, Սղնաշեն (Սղնախատեղ) գյուղատեղիումԱվերված։
48ամրոց Կաքավաբերդմ.թ.ա. 1 հզ - մ.թ. 17-18 դդ.Վահրավար գյուղից 600 մ հվ-աե, Գուդեմնիս գյուղի սահմանի մոտ, Վահրավար և Գուդեմնիս գետերի միջև, ջրբաժանի վրաԱվերված։
49ամրոցմ.թ.ա. 1 հզ - միջնա­դարՎարդանիձոր գյուղից մոտ 10 կմ հս-աե, Տերտերասարի վրա, ոսկու հանքերի տարածքումԱվերվում է հանքի ակտիվ շահագործման հետևանքով։
50ամրոցմ.թ.ա. 2 հզ վերջ - 1 հզ սկիզբՏանձավեր գյուղից 2 կմ հս-աե, Մաճ գյուղատեղիի ամ եզրին, բլրի վրա
51ամրոց Քարակալմ.թ.ա. 2-1 հզ,Տեղ գյուղից 2 կմ հս-աե, Մաճ գյուղատեղիի ամ եզրին, բլրի վրաԱվերված։
52ամրոց Սանգառմ.թ.ա. 3 հզ վերջ - 1 հզ 1-ին կես, միջնադարՈւյծ գյուղից 1 կմ հս-աե, Գիժ գետի աջ ափին, 6-ից ավելի բլուրների վրաԶբաղեցնում է մոտ 70 հա տարածք։
53ամրոցմիջնադարՈւյծ գյուղի հս եզրին, բլրի գագաթինԱվերված։
54ամրոց Սանճաղարիմմ.թ.ա. 2-1 հզ,Քարուտ գյուղից 2 կմ հս-աե, Մաճ գյուղատեղիի ամ եզրին, բլրի վրաամրոց՝ Սանջա­րավազ։

Տես նաև

Ծանոթագրություններ