Ռաֆայել Ստամբոլցյան
Ռաֆայել Պարույրի Ստամբոլցյան (հուլիսի 22, 1922, Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ - հուլիսի 9, 2012, Երևան, Հայաստան[1]), հայ խորհրդային բժիշկ, թերապևտ-սրտաբան, ՀԽՍՀ Գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ (1973), ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ (1967), պրոֆեսոր (1964), ակադեմիկոս (1994)[1], Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի մասնակից։
 | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հուլիսի 22, 1922 |
| Ծննդավայր | Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ |
| Մահացել է | հուլիսի 9, 2012 (89 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Երևան, Հայաստան |
| Կրթություն | Երևանի Մխիթար Հերացու անվան Պետական Բժշկական Համալսարան |
| Մասնագիտություն | սրտաբան |
| Կոչում | պրոֆեսոր |
| Գիտական աստիճան | գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ակադեմիկոս և բժշկական գիտությունների դոկտոր |
| Պարգևներ | |
Կենսագրություն
1946 թվականին ավարտել է Երևանի բժշկական ինստիտուտի բուժական ֆակուլտետը, 1952-1963 թվականներին աշխատել նույն ինստիտուտի հոսպիտալային թերապիայի ամբիոնում։ 1963-1972 թվականներին եղել է մանկաբուժական, սանիտարական և ստոմատոլոգիական ֆակուլտետների ներքին հիվանդությունների պրոպեդևտիկայի, 1972 թվականից բուժական ֆակուլտետի սուբօրդինատորների թերապիայի ամբիոնների վարիչ, 1966-1968 թվականներին՝ միաժամանակ ռեկտոր[2][3]։
Գիտական գործունեություն
Գիտական աշխատանքները վերաբերում են ներքին հիվանդությունների կլինիկայում բուժական քնի (առաջին անգամ կիրառել է խոցային հիվանդության ժամանակ և մշակել էլեկտրաքուն առաջացնող ինքնատիպ սարք), սրտաբանության հարցերի ուսումնասիրություններին։ Ստամբոլցյանը ՀԽՍՀ-ում առաջինն է լայնորեն ներդրել էլեկտրասրտագրությունը, առաջարկել է սրտամկանի պսակային անբավարարության և ինֆարկտի վաղ ախտորոշման ու բուժման, էլեկտրասրտագրի քանակական վերլուծության մակերեսաչափական (1965) մեթոդներ։ Քանակական փոփոխությունների վերլուծության տվյալների հիման վրա Ստամբոլցյանը տվել է սրտամկանի ինֆարկտի ժամանակ նոր օջախների առաջացման տեսությունը, ներդրել դինամիկ էլեկտրասրտագրության նոր մեթոդ, որի շնորհիվ հնարավոր է որոշել սրտամկանի ինֆարկտի ընթացքի առանձնահատկությունները և ժամանակին կարգավորել բուժական միջոցառումները։ 1968 թվականին Ստամբոլցյանի նախաձեռնությամբ, թերապիայի ամբիոնին կից, ստեղծվել է գիտահետազոտական լաբորատորիա, ուր մշակվում և ստեղծվում են սրտի գործունեությանը հետևող նոր սարքեր ու համակարգեր, որոնք նպաստում են սրտաբանության նոր ճյուղի՝ մոնիտորակոմպյուտերային դինամիկ էլեկտրասրտաբանության զարգացմանը։ Ստամբոլցյանի մշակած նորույթները ներդրվել են Երևանի հանրապետական կլինիկական հիվանդանոցում (1970)[2]։
Ռաֆայել Ստամբոլցյանն ավելի քան 150 գիտական աշխատությունների, այդ թվում՝ 7 մենագրությունների հեղինակ է[3]։
Անդամակցություն
Ստամբոլցյանը ԽՍՀՄ թերապևտների համամիութենական գիտական ընկերության վարչության անդամ էր, ՀԽՍՀ առողջապահության մինիստրության սրտաբանության պրոբլեմային հանձնաժողովի նախագահը[2]։
«Արարատ» միջազգային ակադեմիայի (Փարիզ) իսկական անդամ[1]։
Պարգևներ և մրցանակներ
- «Պատվո նշան» շքանշան
- ՀԽՍՀ պետական մրցանակ (1980)
- «Հայրենական մեծ պատերազմի II աստիճանի շքանշան»
- Մխիթար Հերացու մեդալ
- Բոտկինի անվան մեդալ
Երկեր
- Խոցային հիվանդությունը քնով բուժելու մեթոդիկայի մասին (համահեղինակ), 1953
- Կլինիկական էլեկտրասրտագրություն, 1978
- Планиметрический метод количественного анализа электрокардиограмм, 1981[4]
Մամուլ
- Հոդվածների մատենագիտություն[5]։