Պյոտր Կրոպոտկին
Պյոտր Ալեքսեևիչ Կրոպոտկին (ռուս.՝ Пётр Алексеевич Кропоткин, նոյեմբերի 27 (դեկտեմբերի 9), 1842[1][2], Մոսկվա, Մոսկվայի մարզ, Ռուսական կայսրություն[3] - փետրվարի 8, 1921[4][3][1][…], Դմիտրով, Մոսկվայի մարզ, Խորհրդային Ռուսաստան[3]), ռուս հեղափոխական, անարխիզմի տեսաբան, աշխարհագրագետ-երկրաբան։
![]() | |
Ծնվել է | նոյեմբերի 27 (դեկտեմբերի 9), 1842[1][2] Մոսկվա, Մոսկվայի մարզ, Ռուսական կայսրություն[3] |
Մահացել է | փետրվարի 8, 1921[4][3][1][…] (78 տարեկան) Դմիտրով, Մոսկվայի մարզ, Խորհրդային Ռուսաստան[3] բնական մահով |
Գերեզման | Նովոդեվիչյան գերեզմանոց |
Քաղաքացիություն | ![]() ![]() |
Ուղղություն | անարխիզմ |
Մասնագիտություն | աշխարհագրագետ, գրող, ճանապարհորդ հետազոտող, փիլիսոփա, ինքնակենսագիր, լրագրող, տնտեսագետ, անարխիստ, կենդանաբան և քաղաքական գործիչ |
Գործունեության ոլորտ | փիլիսոփայություն |
Անդամակցություն | Առաջին ինտերնացիոնալ |
Ալմա մատեր | Սանկտ Պետերբուրգի համալսարանի ֆիզիկամաթեմատիկական ֆակուլտետ և Պաժերի կորպուս |
Տիրապետում է լեզուներին | անգլերեն, ռուսերեն[5][6] և ֆրանսերեն |
Ազդվել է | Միխայիլ Բակունին, Պիեռ Պրուդոն և նարոդնիկություն |
Երեխա(ներ) | Ալեքսանդրա Կրոպոտկինա |
Հայր | Ալեքսեյ Կրոպոտկին |
Մայր | Ekaterina Nikolaevna Kropotkina (nee Sulima)? |
Ներշնչվել է | |
Ստորագրություն![]() | |
![]() |
Անդամակցել է չայկովականների նարոդնիկական կազմակերպությանը, 1874 թվականին բանտարկվել է, երկու տարի անց փախել արտասահման։ Մասնակցել է անարխիստական կազմակերպությունների գործունեությանը։ 1917 թվականին վերադարձել է Ռուսաստան։ Ընդունելով անարխիզմի հիմնադիրների հիմնական սկզբունքները, Կրոպոտկինը, ի տարբերություն Պրուդոնի, կողմնակից էր սոցիալական հեղափոխությանը, որն ըմբռնել էր ոչ որպես տարերային խռովություն, ինչպես Մ. Ա. Բակունինը, այլ ժողովրդի գիտակցական գործունեություն։
Ուսումնասիրել է Հյուսիսային Մանջուրիայի և Սիբիրի առանձին շրջանների, Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի սառցադաշտային նստվածքները։ Մշակել է Արևելյան Սիբիրի լեռնագրական սխեման, զբաղվել Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոսի յուրացման հարցերով և տեսականորեն հիմնավորել Ֆրանց Իոսիֆի երկրի գոյությունը։ 1903-04 թթ. Կրոպոտկինն առաջ է քաշել «Եվրասիա մայր ցամաքի չորացման» մասին հիպոթեզը։ Կրոպոտկինի անունով են կոչվում՝ լեռնաշղթա Պատոմի բարձրավանդակում, լեռնաշղթա և հրաբուխ Արևելյան Սայաններում, քաղաք Կրասնոդարի երկրամասում և Իրկուտսկի մարզում և այլն։
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
![]() | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պյոտր Կրոպոտկին» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 700)։ ![]() |