Նախագահի մահը (ֆիլմ, 1977)
Նախագահի մահը (լեհ.՝ Śmierć prezydenta), լեհական գեղարվեստական պատմաֆիլմ՝ նկարահանված 1977 թվականին ռեժիսոր Եժի Կավալերովիչի կողմից[2]։ Լեհական կինոյի դասական նմուշներից է։ Բեռլինի 28-րդ կինոփառատոնում ֆիլմն արժանացել է «Արծաթե արջ» մրցանակի[3]։ Այն ներկայացվել է նաև Օսկար մրցանակի Լավագույն օտարալեզու ֆիլմ անվանակարգում ընդգրկվելու համար, սակայն չի ընդունվել[4]։
 լեհ.՝ Śmierć prezydenta | |
|---|---|
| Երկիր |  Լեհաստան |
| Ժանր | դրամա |
| Թվական | հոկտեմբերի 10, 1977[1] |
| Լեզու | լեհերեն |
| Ռեժիսոր | Եժի Կավալերովիչ |
| Սցենարի հեղինակ | Եժի Կավալերովիչ և Բոլեսլավ Միխալեկ[1] |
| Դերակատարներ | Զդզիսլավ Մրոժևսկի, Մարեկ Վալչևսկի, Հենրիկ Բիստա, Եժի Դուշինսկի, Էդմունդ Ֆետտինգ և Տոմաշ Զալիվսկի |
| Օպերատոր | Վիտոլդ Սոբոչինսկի և Յուրի Լուկաշևիչ[1] |
| Երաժշտություն | Ադամ Վոլոցինսկի |
| Պատմվածքի վայր | Վարշավա |
| Կինոընկերություն | Studio Filmowe Kadr |
| Տևողություն | 144 րոպե և 149 րոպե |
Սյուժե
Ֆիլմում պատմվում է Լեհաստանի առաջին նախագահ Գաբրիել Նարուտովիչի կյանքի ու կարիերայի վերջին շրջանի մասին։ 1922 թվականի դեկտեմբերի 9-ին ընտրվելով Լեհաստանի նախագահ՝ նա այդ պաշտոնն զբաղեցրել է ընդամենը 5 օր՝ դեկտեմբերի 11-ից մինչև 16-ը։
Նորընտիր նախագահի երդման արարողության ժամանակ ազգայնական տրամադրություններ ունեցող լեհերը ելույթներ են ունենում ու ցույցեր անցկացնում։ 1922 թվականի դեկտեմբերի 16-ին Գաբրիել Նարուտովիչը մասնակցում է Վարշավայի «Զակսենտա» պատկերասրահում անցկացվող նկարչական ցուցահանդեսի բացմանը։ Միջոցառման ժամանակ նրա վրա կրակում է նկարիչ, ֆանատիկոս Էլիգիուշ Նևյադոմսկին։
Դերերում
- Զդզիսլավ Մրոժևսկի – Գաբրիել Նարուտովիչ
- Մարեկ Վալչևսկի – Էլիգիուշ Նևյադոմսկի, նախագահին սպանողը
- Եժի Դուշինսկի – մարշալ Յուզեֆ Պիլսուդսկի
- Տոմաշ Զալիվսկի – Մացեյ Ռատայ, Սեյմի մարշալ, քաղաքական գործիչ
- Էդմունդ Ֆետինգ – գեներալ Յուզեֆ Հալլեր
- Անջեյ Կրասիցկի – Անտոնի Կամենսկի
- Զբիգնև Գեյգեր – քարտուղար Սոլտիկ
- Չեսլավ Բիչեսկի – Յուլիան Նովակ, վարչապետ
- Եժի Սագան – Վինցենտի Վիտոս, քաղաքական գործիչ
- Ջեք Ռեկնից – Դելագնյու, լրագրող
- Տադեուշ Տեոդորչիկ
- Տեոդոր Գենդերա
Մրցանակներ
- 1977 – Գդանսկում անցկացված Լեհական գեղարվեստական ֆիլմերի չորրորդ փառատոնի մրցանակ
- 1977 – Ժյուրիի հատուկ մրցանակ ռեժիսոր Եժի Կավալերովիչին (Գդանսկի կինոփառատոնում)
- 1977 – մրցանակ հնչյունավորման համար հնչյունային օպերատոր Եժի Բլաշչինսկուն (Գդանսկի կինոփառատոնում)
- 1978 – Բեռլինի 28-րդ կինոփառատոնի «Արծաթե արջ» մրցանակ Եժի Կավալերովիչին անձնական ձեռքբերումների համար