Մոսկվայի մետրոպոլիտեն
Մոսկվայի մետրոպոլիտեն (ռուս.՝ Московский метрополитен), մետրոպոլիտեն Ռուսաստանի մայրաքաղաք Մոսկվայում և մասամբ Մոսկվայի մարզում։ Երկաթուղագծային արտափողոցային էլեկտրական քարշուժով հանրային տրանսպորտ է։ Օգտագործման ինտենսիվությամբ Տոկիոյի մետրոպոլիտենից հետո աշխարհում երկրորդ մետրոն է։ Մոսկվայի մետրոն հայտնի է նաև սոցիալիստական ռեալիզմի ժամանակաշրջանի արվեստի նմուշներով իր բազմաթիվ կայարանների հարուստ զարդարումներով։
| Մոսկվայի մետրոպոլիտեն ռուս.՝ Московский метрополитен | |
|---|---|
 | |
 | |
| Տեսակ | մետրոպոլիտեն |
| Կառավարիչ | ГУП «Московский метрополитен» |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Քաղաք | Մոսկվա |
| Բացման տարեթիվ | 1935 |
| Գծերի երկարություն | 333,4 կմ[1] |
| Երկաթուղագծի լայնություն | 1520 մմ երկաթուղագիծ |
| Կայարանների քանակ | 200 |
| Գծերի քանակ | 12 |
| Գծեր | Սոկոլնիչեսկայա գիծ, Զամոսկվորեցկայա գիծ, Arbatsko-Pokrovskaya Line?, Filyovskaya Line?, Koltsevaya line?, Kaluzhsko-Rizhskaya Line?, Tagansko-Krasnopresnenskaya Line?, Kalininsko-Solntsevskaya line?, Solntsevskaya Line?, Kalininskaya Line?, Serpukhovsko-Timiryazevskaya Line?, Lyublinsko-Dmitrovskaya Line?, Bolshaya Koltsevaya Line?, Butovskaya Line?, Moscow Central Circle?, Nekrasovskaya Line?, Moscow Monorail?, Troitse-Lykovo?, Yugo-Vostochnaya?, Tretyakovskaya? և expansion program of Moscow Metro? |
| Ուղևորահոսքը մեկ օրում | 9,632 միլիոն (2014) |
| Ուղևորահոսքը մեկ տարում | 2,491 միլիարդ (2013) |
| Պարգևներ |  և  |
| Անվանված է | Վլադիմիր Լենին |
 | |
| mosmetro.ru(ռուս.) | |
 Moscow Metro Վիքիպահեստում | |
2014 թ. հուլիսի 15-ին Մոսկվայի մետրոպոլիտենում տեղի է ունեցել իր պատմության ամենախոշոր աղետը։
Գծերը
Բոլոր գծերը ունեն անուններ, նշանակումներ և հերթական համարներ (բացի թեթև մետրոյի Բուտովսկայա գծից, որը նշվում է որպես Л1)[2]։ Աղյուսակում գծերի գույները համապատասխանում են գծապատկերի գույներին։ Ավելին, այդ գույները նույնիսկ հաստատվել են և լրացուցիչ կերպով կոդավորում են գծերը։ Օրինակ, շատ մարդկանց համար «մետրոյի կարմիր գիծը» արտահայտումը կասի ավելին, քան «Սոկոլնիչեսկայա գիծ»-ը, իսկ ասել «մոխրագույն գիծ» ավելի հեշտ և պարզ է, քան հիշել և արտասանել պաշտոնական «Սերպուխովսկո-Տիմիրյազևսկայա լինիա» անունը։ Երբեմն օգտագործվում են գծերի անվանումների հապավումները, օրինակ՝ «АПЛ», այսինքն «Арбатско-Покровская линия» (Արբատսկո-Պոկրովսկայա գիծ)։
| № | Անվանում | Բացման թվական | Վերջին կայարանի բացման թվական | Երկարություն, կմ | Կայարանների թիվ | Գծով ուղևորության ժամանակը, րոպե |
|---|---|---|---|---|---|---|
01 | Սոկոլնիչեսկայա | 1935 | 2019.12 | 32,1 | 22 | 43 |
02 | Զամոսկվորեցկայա | 1938.09 | 2018 | 39,9 | 22 | 53 |
03 | Արբատսկո-Պոկրովսկայա | 1938 | 2009.03 | 43,5 | 21 | 64 |
04 | Ֆիլյովսկայա | 1958.11* | 2006 | 14,9 | 13 | 23/12*** |
05 | Օղակավոր | 1950 | 1954 | 19,3 | 12 | 30 |
06 | Կալուժսկո-Ռիժսկայա | 1958.05 | 1990.01 | 37,6 | 24 | 56 |
07 | Տագանսկո-Կրասնոպրեսնենսկայա | 1966 | 2016 | 35,9 | 19 | 49 |
08 | Կալինինսկայա | 1979 | 2012 | 13,1 | 7 | 17 |
09 | Սերպուխովսկո-Տիմիրյազևսկայա | 1983 | 2002 | 41,2 | 25 | 58 |
10 | Լյուբլինո-Դմիտրովսկայա | 1995.12 | 2010 | 23,7 | 14 | 36 |
11 | 1995.11 | 1969** | 3,3 | 3 | 5 | |
14 | Բուտովսկայա | 2003 | 2003 | 5,5 | 5 | 10 |
| Ընդհանուր՝ | 333,4 | 200 | ||||
* Ֆիլյովսկայա գիծը որպես առանձնացված երթուղի բացվել է 1958 թվականին, բայց որոշ կայարանները գործել են դեռ 1935 թ. որպես Սոկոլնիչեսկայա գծի մաս։
** «Կաշիրսկայա», «Վարշավսկայա» և «Կախովսկայա» կայարանները բացվել են 1969 օգոստոսի 11-ին և մինչև 1995 նոյեմբերի 20-ը մտնում էին Զամոսկվորեցկայա գծի կազմի մեջ։
*** Ճանապարհի ժամանակը Ուղևորության ժամանակը «Ալեքսանդրովսկի սադ» - «Կունցևսկայա»/«Ալեքսանդրովսկի սադ» - «Մեժդունարոդնայա» կտորների վրա