Մոլդովայի օրհներգ
Մոլդովայի Հանրապետության պետական օրհներգ (ռումիներեն՝ Imnul de Stat al Republicii Moldova), Մոլդովայի Հանրապետության ազգային խորհրդանիշ՝ դրոշի և զինանշանի հետ միասին։ Հիմքում է «Մեր լեզուն» (ռումիներեն՝ Limba noastră) ստեղծագործությունը՝ հիմնված Ալեքսեյ Մատեևիչի (1888-1917) բանաստեղծության վրա (երաժշտությունը՝ Ալեքսանդրու Քրիստեայի, գործիքավորումը՝ Վալենտին Դինգայի[1])։ Օրհներգը ներառում էր ընդամենը հինգ տող ամբողջ բանաստեղծությունից՝ 1, 2, 5, 8 և 12։ Ստեղծագործությունը դարձել է Մոլդովայի հիմնը 1994 թվականին։ Նախկինում հիմնը եղել է «Արթնացե՛ք, ռումինացիներ» ստեղծագործությունը (ռումիներեն՝ Deşteaptă-te, române!) Անդրեյ Մուրեշանուի խոսքերով, որը Ռումինիայի հիմնն է 1989 թվականից։
Մոլդովայի օրհներգ | |
---|---|
Տեսակ | ազգային օրհներգ |
Բառերի հեղինակ | Ալեքսեյ Մատեևիչ |
Երգահան | Ալեքսանդրու Քրիստեա |
Երկիր | Մոլդովա |
Հաստատված | 1994 |
Limba noastră Վիքիպահեստում |
«Մեր լեզուն» բանաստեղծությունը օրհներգ է մայրենի ռումիներենին, որը Մատեևիչը համարել է «ժողովրդի բուն էության, նրա պատմության, պայքարի, կյանքի, հավատքի, ստեղծագործության բարձրագույն արտահայտությունը, արժեքավոր ժառանգություն, որը պետք է պահպանել և բարելավվել[2].
Օրհներգի տեքստ
Լատինատառ | Կյուրեղատառ |
|
|
«Մեր լեզուն» բանաստեղծություն
|
|
Ստեղծման պատմություն
«Մեր լեզուն» պոեմն առաջին անգամ տպագրվել է «Kuvynt Moldovenesk» («Մոլդովական խոսք») թերթում 1917 թվականի հունիսի 21-ին։ Մատեևիչը խոսել է նույն տարվա գարնանը «մեր լեզվի» մասին բանաստեղծություն գրելու ցանկության մասին Ռումինական ճակատից (ռումինական Մերաշեստի գյուղից՝ Կարպատներում) իր նամակներից մեկում։ Պլանն իրականացվել է 1917 թվականի հունիսին։ 17-ին բանաստեղծությունն ավարտվեց, հաջորդ օրը հեղինակը այն կարդաց Քիշնևում՝ մոլդովացի ուսուցիչների դասընթացների բացմանը։ Բանաստեղծությունը տպագրվել է նաև «Kuvynt Moldovenesk» ամսագրում (1917, No 49, հունիսի 21, էջ 2)՝ համանուն թերթի անվճար հավելված, «Skoala Moldovenesk» ամսագրում (1917, No. 2-4, հուլիս-սեպտեմբեր, էջ 94)։ Նույն թվականին աշխատությունը լույս է տեսել ռումինական «Neamul Românesc» թերթում օգոստոսի 29-ին։ Հետագա տարիներին այն ներառվել է Մատեևիչի ստեղծագործությունների բացարձակապես բոլոր հրատարակություններում, որոնք իրականացվել են Ռումինիայի Բեսարաբիայում, ապա՝ Խորհրդային Մոլդովայում։ Ձևավորված ավանդույթի համաձայն՝ յուրաքանչյուր նոր հրատարակություն բացվում է նրանց կողմից։ 1930-ական թվականներին կոմպոզիտոր Ալեքսանդրու Քրիստեան բանաստեղծության համար երաժշտություն դրեց։ Ներկայումս այն ունի բազմաթիվ հրատարակություններ և հրատարակություններ, ներառյալ առանձին գրքեր, և ուսումնասիրվում է Մոլդովայի միջնակարգ դպրոցներում։
Բանաստեղծության ռուսերեն թարգմանության հեղինակը Դմիտրի Օլչենկոն է[4]։
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
- Матеевич А. М. Избранное. — Кишинёв: Литература артистикэ, 1988. — ISBN 5-368-00042-1
Արտաքին հղումներ
- Մոլդովայի օրհներգ (թարգմանությունը Օլգա Անտիպկայի և Եվգենիի)
- Օրհներգի երաժշտություն առանց բառերի
- Մոլդովայի Հանրապետության օրհներգի մասին օրենք
- Այսօր Մոլդովայում տոնում են մայրենի լեզվի օրը
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մոլդովայի օրհներգ» հոդվածին։ |