Միացյալ նահանգների հանրապետություն
Միացյալ նահանգների հանրապետություն կամ Նիդերլանդների միացյալ նահանգներ, երբեմն պարզապես՝ Միացյալ նահանգներ կամ Հոլանդական հանրապետություն, միջնադարյան դաշնային հանրապետություն, որը հիմնադրվել է 1581 թվականին[1]՝ Ցածրահողերում հոլանդական ինքնահռչակ պետության ստեղծման և Իսպանական կայսրության դեմ հաջող պայքարի արդյունքում[2]։ Գոյություն է ունեցել մինչև 1795 թվականը՝ Բատավյան հեղափոխության արդյունքում Միացյալ պրովիցիաների հանրապետության անկումն ու Ֆրանսիայի գերիշխանության ընդունումը։
Միացյալ նահանգների հանրապետություն | ||||
| Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
.svg) | ||||
| Միացյալ նահանգների հանրապետությունը 1789 թվականին | ||||
| Պետական կարգ | դաշնային հանրապետություն | |||
| Մայրաքաղաք | Հաագա | |||
| Թագավորանիստ ոստան | թագավորական իշխանությունը բացակայում է | |||
| Պետության գլուխ | Շտատհալտեր | |||
| Արքայատոհմ | Օրանյան-Նասաուական արքայատոհմ | |||
| Լեզու | հոլանդերեն, արևմտաֆրիզերեն | |||
| Կրոն | Կաթոլիկություն, բողոքականություն, լյութերականություն | |||
| Դեպքեր և իրադարձություններ | ||||
| Պատմական շրջան | Ուշ միջնադար | |||
| Հասարակարգ | Բուրժուական հասարակարգ | |||
| Հիմնադրում | 1581 թվական | |||
| Հզորության գագաթնակետ | Ուտրեխտյան միություն | |||
| Անկում | հունվարի 19, 1795
| |||
| Ժամանակագրական հաջորդականություն | ||||
| Ներկայիս տարածքում |  Նիդերլանդներ.svg){kind=small} Բելգիա | |||
Պատմության պորտալ | ||||
.svg)
Միացյալ նահանգների հանրապետությունը Ցածրահողերի տարածքում ձևավորված առաջին լիովին անկախ հոլանդական ազգային պետությունն է, որի գոյության ժամանակահատվածը Նիդերլանդների պատմության մեջ հայտնի է որպես ոսկեդարի՝ թռիչքային զարգացման և նվաճումների շրջան։
Մոտ 1,5 միլիոն բնակչութուն ունեցող փոքր հանրապետությունը[3] կարճ ժամանակահատվածում վերածվում է «առտրային հսկայի»՝ դառնալով համաշխարհային առևտրային գերտերություններից մեկը[4]։ Եվրոպայից դուրս նոր տարածքների նվաճմամբ ձևավորվում է Նիդերլանդական գաղութային կայսրությունը, որն իր ռազմական ներուժով մրցունակ էր այնպիսի տերությունների հետ, ինչպիսիք էին Իսպանական և Բրիտանական կայսրությունները։ Միացյալ նահանգների դրոշի ներքո են ձևավորվել Հոլանդական արևելահնդկական և արևմտահնդկական ընկերությունները։
Հոլանդական հանրապետությունը հանդիսացել է ժամանակաշրջանի առաջադիմական պետություններից մեկը, որը ունենալով ռազմաքաղաքական մեծ ներուժ (մասնավորապես, տարածաշրջանում ամենահզոր ռազմածովային նավատորմերից մեկը), խրախուսել է արվեստն ու գիտությունը, պաշտպանել կրոնական հանդուրժողականությունն ու անհատների մտքի ազատությունը։ 17-րդ դարի Հոլանդիայում են ստեղծագործել ականավոր նկարիչներ Ռեմբրանդ վան Ռեյնը, Յան Վերմեերը, գործունեություն ծավալել գիտնականներ Հուգո Գրոտիոսը և Անտոնի վան Լևենհուկը։