Մարտին Շին

Ծնվել է Մարիա Աննայի (ծնված Ֆելան), Բորիսոկանից (Տիպպերերի, Իռլանդիա) գաղթականի և Ֆրանսիսկո Էստևեսի, Գալիսիայից (Իսպանիա) բանվորի ընտանիքում։ Մարիա Աննան Իռլանդիայից հեռացել էր անկախության համար պատերազմի ժամանակ, նրա հարազատ եղբայրը՝ Մայքլ Ֆելանը, հանդիսանում էր Իռլանդիայի հանրապետական բանակի մարտիկ և բանտ է ընկել^[8][9]։ Ապագա դերասանը տասը երեխաներից յոթերորդն էր (ինը եղբայր և մեկ քույր)։ Նրանց մայրը մահացել է, երբ Մարտինը տասնմեկ տարեկան էր^[10]։

Մինչ ԱՄՆ տեղափոխվելը Էստևեսների ընտանիքը ապրում էր Բերմուդյան կղզիներում, որտեղ Շինի հայրը հանդիսանում էր IBM-ի ներկայացուցիչը հաստատությունների և ԱՄՆ-ի Ռազմաօդային ուժերի համար դրամարկղային մեքենաների վաճառքի գծով։ Ընտանիքը ապրում էր Պեմբրուկ քաղաքի Ջոն ռոուդ փողոցում՝ Համիլտոնից ոչ հեռու։ Նրա ավագ եղբայրները և քույրը հաճախում էին Մաունթ Սեյնտ Ագնես դպրոցը, որը ղեկավարվում էր գթության քույրերի կողմից։

Դեյտոնում Ֆրանսիսկո Էստևեսը նույնպես երկար տարիներ աշխատում էր դրամարկղաին մեքենաներ արտադրող գործարանում։ Ընտանիքը ապրում էր Բրաուն սթրիթ փողոցում՝ Հարավային Այգու հարևանությամբ։ Մարտին Շինը առաջինն էր Էստևեսների զավակներից, որոնք ծնվել էին ԱՄՆ-ում^[11]։ Նա կաթոլիկ է, սովորել է Չամինեյդի կաթոլիկական դպրոցում (անգլ. Chaminade-Julienne High School)։

14 տարեկան հասակում Դեյտոնի մասնավոր գոլֆ ակումբներում աշխատելու ժամանակ նա կազմակերպում է «կեդդի» գործադուլը։ Հետագայում Շինը այսպես է արտահայտվում այդ գոլֆիստների մասին. «Նրանք հաճախ էին կշտամբում մեզ։ Մենք փոքրիկ երեխաներ էինք, իսկ նրանք ասում էին վիրավորիչ, հակասեմիտական, ռասիստական խոսքեր։ Եվ նրանք, մածամասամբ, հանդիսանում էին ակումբի և հասարակության հարգարժան անդամները^[12]»։

Մարին Շինը կինոյով հետաքրքրվել է մանկուց, սակայն հայրը չէր պաշտպանում նրան այդ հրապուրանքում։ Ըստ Շինի խոսքերի, նա մտածված ձախողում է Դայտոնի համալսարանի քննությունները, որպեսզի սկսի իր դերասանական կարիերան^[13]։ Չնայած ծնողի դժգոհությանը, պատանին կաթոլիկ քահանայից գումար է փոխ առնում և 1959 թվականի սկզբին մեկնում է Նյու Յորք։ Այնտեղ նա իր նորամուտը նշում է «Կապ» բեմադրությունում՝ «Կենդանի թատրոն»-ի (անգլ. The Living Theater) բեմում, իսկ այնուհետև սկսում է էպիզոդիկ դերերով հայտնվել հեռուստասությունում^[10]։

Նյու Յորքում նա նաև հանդիպում է կաթոլիկական ակտիվիստուհի Դորոթի Դեյին և նրա հետ սկսում է աշխատել «Աշխատավոր կաթոլիկների շարժում»-ում, որը պայքարում էր սոցիալական հավասարության համար^[14]։

Մարտին Շինը նշում է, որ դերասանական արվեստին սովորել է հետևելով իր սիրելի կինոդերասան Ջեյմս Դինին։

1963 թվականին նա փոքրիկ դեր է ստանում «Հնարավոր սահմաններից դուրս» գիտա-ֆանտաստիկ հեռուստասերիալի դրվագներից մեկում։ Հաջորդ տարի նա խաղում է Բրոդվեյում՝ «Եթե ոչ վարդերը» ներկայացման մեջ, ըստ որի 1968 թվականին նրա մասնակցությամբ նկարահանվում է համանուն ֆիլմ։ 1969 թվականին Շինը նկարահանվում է «Անիրագործելի առաքելություն» (անգլ. Mission։ Impossible) սերիայի երրորդ եթերաշրջանում։

Այնուհետև նա կատարում է Դոբսի դերը «Հնարք 22» («Catch-22») վեպի էկրանավորումում, իսկ 1972 թվականին նկարահանվում է «Այն նույն ամռանը» («That Certain Summer») ֆիլմում, որը պարունակում էր հոմոսեքսուալ դրվագներ և հասարակության մեջ առաջացնում է հակասական կարծիքներ։ Նրա հաջորդ դերակատարումը դառնում է 1973 թվականին նկարահանված «Ամայի հողեր» («Badlands») ֆիլմը, որտեղ նրա խաղընկերն էր հանդիսանում Սիսսի Սպեյսեկը։ Այդ քրեական դրաման համարվում է լավագույն ֆիմերից մեկը, որտեղ նկարահանվել է դերասանը^[15]։ Այդ ֆիլմում դերակատարումը Մարտին Շինին բերում է Սան Սեբաստիանի կինոփառատոնի «Տղամարդու լավագույն դերակատարման» համար մրցանակը։

1974 թվականին Շինը խաղում է մրցարշավորդի դերը սուր սյուժետային «Երիտասարդը Կալիֆորնիայից» («The California Kid») կինոնկարում, իսկ «Շարքային Սլովիկի մահապատիժը» («The Execution of Private Slovik») ֆիլմում գլխավոր դերակատարման համար նա առաջին անգամ անվանակարգվում է «Էմմի» մրցանակաբաշխությունում՝ որպես «Լավագույն դրամատիկական դերասան»։ Սյուժեի հիմքում Քաղաքացիական պատերազմի վերջից ի վեր դասալքության համար մահապատժի ենթարկված միակ ամերիկացի զինվոր Էդդի Սլովիկի պատմությունն է։ Այդ դերից հետո Ֆրենսիս Ֆորդ Կոպպոլան նրան ընտրում է իր «Ապոկալիպսիսը հիմա» («Apocalypse Now», 1979 թվական) ֆիլմի գլխավոր դերում, որը Մարտին Շինին բերում է համաշխարհային ճանաչում։ Մի անգամ դերասանը խոստովանել է, որ այդ ժամանակ խմում էր այնպես, ինչպես հետագայում էլ երբեք։ Բացի այդ նկարահանումների ժամանակ նա տարել է ծանր սրտային նոպա։ Դրանից հետո նրա կրտսեր եղբայր Ջո Էստևեսը նրա փոխարեն ավարտել և ձայնավորել է ֆիլմի որոշ դրվագներ^[16]։

1993 թվականին Շինը «Էմմի» մրցանակ է ստանում որպես «Մերֆի Բրաուն» (Murphy Brown, CBS) կատակերգական սերիալի հրավիրված դերասան^[17]։

1999 թվականից մինչև 2006 թվականը Մարտին Շինը խաղում է «Արևմտյան թև» («The West wing», NBC) հայտնի սերիալում, որպես ԱՄՆ-ի մտացածին նախագահ Ջեդ Բարտլետի դերում, որի ստեղծողն է հանդիսանում պրոդյուսեր և սցենարիստ Աարոն Սորկինը։ 2001 թվականին այդ դերակատարման համար նրան շնորհվում է «Ոսկե Գլոբուս» մրցանակ՝ «Դրամատիկական հեռուստասերիալի լավագույն դերասան» անվանակարգում^[18]։

Իր կարիերայի ընթացքում Շինը բազմակի անգամներ նկարահանվել է իր երեխաների հետ զույգով, առավել հաճախ իր երրորդ որդու՝ Չառլի Շինի հետ^[19]։ Առավել հայտնի նրանց համատեղ դերասանական աշխատանքը Օլիվեր Սթոունի «Ուոլ Սթրիթ» («Wall street») ֆիլմն է։ Նրա ավագ որդին՝ Էմիլիո Էստևեսը, հատուկ հոր համար, սցենար է գրել և նրա հիման վրա նկարահանել համանում «Ճանապարհ» («The Way», 2010 թվական) ֆիլմը՝ Հակոբոս առաքյալի ճանապարհով ուխտագնացության մասին, որում Մարտին Շինը խաղում է գլխավոր դերում^[20]։ Նրա դերերի բազմաթին ցանկում տեղ է գտել համակարգչային Mass Effect 2 և Mass Effect 3 խաղերում Ուրվականի կերպարի ձայնավորումը։

2010 թվականի նոյեմբերին նա համաձայնվում է խաղալ Բեն Պարկերի դերը «Նոր Սարդ-մարդը» («The Amazing Spider-Man») ֆիլմում։ Ֆիլմի համաշխարահային պրեմիերան կայացել է 2012 թվականի հունիսին^[21]։

Շինն այդպես էլ բարձրագույն կրթություն չի ստանում, սակայն հետագայում որպես դերասան և հասարակական գործիչ համագործակցում է բազմաթին ուսումնական հաստատությունների հետ։ Նա հանդիսանում է Wright State University համալսարանի պատվավոր հոգաբարձուներից մեկը, որտեղ իր ընկերների հետ համատեղ 1997 թվականին ստեղծում է հատուկ ֆոնդ, որի նպատակն էր աջակցել այդ համալսարանի ուսանողներին^[22]։ Երկարատև ժամանակ է դերասանը լավ հարաբերություններ է պահպանում նաև Նոտր Դամի կաթոլիկական համալսարանի հետ, որը նրան 2008 թվականին պարգևատրել է «Laetare» պատվավոր շքանշանով^[23]։

• 1990 թվական — «Մուշտրա» (Cadence)

• Joanna Moorhead. Martin Sheen։ Being a dad (անգլ.). «The Guardian» (մարտի 25, 2011). ստուգված է՝ 7 ապրիլի, 2011 թ., արխիվացված օրիգինալից՝ 25 փետրվարի 2012.
• Andrew O'Hehir. Talking about God with Martin Sheen (անգլ.). Salon.com (սեպտեմբերի 18, 2010), ստուգված է՝ 11 ապրիլի, 2011 թ., արխիվացված օրիգինալից՝ 25 փետրվարի, 2012 թ.
• Hargrove J. Martin Sheen։ Actor and Activist (People of Distinction). — Childrens Pr, 1991. — 125 p. — ISBN 978-0516032740. (անգլ.)
• Riley L., Shumacher D. The Sheens։ Martin, Charlie and Emilio Estevez. — Robson Books Ltd, 1991. — 184 p. — ISBN 978-0860517412. (անգլ.)

Մարտին Շին էջը Վիքիպահեստում

Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են

Մարտին Շին հոդվածին

• Мартин Шин (անգլ.) Internet Movie Database կայքում
• Неофициальный сайт актёра Արխիվացված 2021-01-26 Wayback Machine (անգլ.)
• Scott Feinberg. (2012 թ․ մարտի 22). «Martin Sheen on Emilio and Charlie, 'Badlands' and 'Apocalypse Now,' and Finding 'The Way'». Hollywood Reporter (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 1-ին.
• Видео-интервью с Мартином Шином в 2009 году Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine (անգլ.)
• Exclusive Video: Martin Sheen Speaks Out for Farm Workers, 2009 (անգլ.)