Մարգարիտ Շամպենդալ
Մարգարիտ Շամպենդալ (ֆր.՝ Marguerite Champendal, հունիսի 2, 1870[1], Petit-Saconnex, Ժնև, Շվեյցարիա[2] - հոկտեմբերի 25, 1928[1], Ժնև, Շվեյցարիա[1]), Ժնևի համալսարանից բժշկագիտության դոկտորի կոչում ստացած առաջին կինը (1900 թվական)։ Հիմնադրել է պաստերացված կաթի բաշխման կենտրոն նորածինների համար, ինչպես նաև մանկաբարձության դպրոց[3]։
 | |
|---|---|
| Ծնվել է | հունիսի 2, 1870[1] |
| Ծննդավայր | Petit-Saconnex, Ժնև, Շվեյցարիա[2] |
| Մահացել է | հոկտեմբերի 25, 1928[1] (58 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Ժնև, Շվեյցարիա[1] |
| Մահվան պատճառ | Սրտի կանգ |
| Քաղաքացիություն |  Շվեյցարիա |
| Մասնագիտություն | բժիշկ |
Կենսագրություն
Շամպենդալը ծնվել է 1870 թվականի հունիսի 2-ին Շվեյցարիայի մայրաքաղաք Ժնևի Petit-Saconnex թաղամասում, քահանա Ժակ Հենրի Սամուելի և նրա կնոջ` Քրիստիան Էլիզաբետ Ռոքի ընտանիքում։ Եղել է ընտանիքի երրորդ երեխան[3]։
Մարգարիտը դասավանդել է Փարիզում և Բեռլինում, ապա ծնողների կամքին հակառակ սկսել է բժշկական ուսումնասիրություններ կատարել Ժնևում։ 1900 թվականին նա դարձել է առաջին կինը, ով ավարտելով Ժնևի համալսարանը, ստացել է դոկտորի աստիճան[4] (Մինչ այդ 34 այլ կանայք ևս ստացել էին դոկտորի աստիճան, սակայն նրանք Ժնևի բնակիչներ չէին)։ Նրա դոկտորական թեզի թեման է եղել «Des varices congénitales» (Բնածին վարիկոզային երակներ)[4]։
Շամպենդալը Ժնևում եղել է բժիշկ Հենրիետ Սալոզ Ջուդրայի ժամանակակիցներից (1855–1928), ով 1883 թվականին ստացել է դոկտորի աստիճան, և եղել է առաջին կինը, ով հիմնել է իր սեփական բժշկական կենտրոնը[5]։
Բժշկական պրակտիկա
Ուսման ավարտից հետո Շամպենդալը պրակտիկա է անցել քաղաքի ամենահայտնի թաղամասերում[3]։ Հիմնվելով Փարիզ կատարած այցի ժամանակ ունեցած փորձառության վրա` մասնավորապես բժիշկ Գաստոն Վարիոտի մշակած նախագծի վրա, որը կոչվում էր «Կաթի մի կումը» (La Goutte de Lait)[6], 1901 թվականին Շամպենդալը ստեղծել է իր սեփական բժշկական կենտրոնը նույն անվամբ։ Այնտեղ նա կատարել է պաստերացված կաթի բաշխում և երիտասարդ մայրերին մատուցել խորհրդատվական ծառայություններ[7]։ 1916 թվականին մայրերին օգնություն ցուցաբերելու նպատակով նա հրապարակել է «Փոքրիկ ուղեցույց մայրերի համար» աշխատությունը` առաջնահերթությունը տալով երեխաների շահերին և բարեկեցությանը[3][7]։
1905 թվականին, մեկուկես տարի անցկացնելով ծննդաբերող կանանց մոտ, Շամպենդալը որոշել է հիմնել ծննդաբերության ողջ ընթացքին վերաբերող դպրոց` «Le Bon Secours»[7]: Նա ղեկավարել է դպրոցը մինչև իր վաղաժամ մահը` 1928 թվականը։ Շամպենդալը իր իսկ կենտրոնում մինչ օրս հիշվում է որպես «տեսիլք և ժամանակակից կին»[8][9]։
1913-1919 թվականներին Շամպենդալը Բժշկական դպրոցում եղել է մասնավոր բժիշկ[7][10]։
1918 թվականին Շամպենդալը Ժնևի համալսարանում ստացել է բժշկի լիարժեք մասնագիտական կոչում նման գործունեություն վարելու կապակցությամբ[9]։
Մահ
Բժիշկ Շամպենդալը մահացել է 1928 թվականի հոկտեմբերի 25-ին, Ժնևում` 58 տարեկան հասակում, սրտի կանգից[6]։
Պարգևներ
Շվեյցարիայի մայրաքաղաք Ժնևի փողոցներից մեկը կրում է բժիշկ Շամպենդալի անունը[3][11] :