Մակեդոներենի այբուբեն

Մակեդոներենի այբուբեն
Տեսակ	կիրիլական այբուբեններ
Լեզուներ	մակեդոներեն
Կազմված է	31 տառ
Ստեղծվել է	1944 թ.
	Macedonian alphabet Վիքիպահեստում

Մակեդոներենի այբուբեն (մակեդոներեն՝ Македонска азбука, Makedonska azbuka), ժամանակակից մակեդոներենում գործածվող այբուբեն, որ ստեղծվել է 1944 թվականին, հաստատվել 1945 թվականին և այդ ժամանակից ի վեր չի փոփոխվել։ Մակեդոներենի այբուբենում, ինչպես սերբերենի այբուբենում, բացակայում են Ё, Й, Щ, Ъ, Ы, Ь, Э, Ю, Я տառերը, սակայն կան յոթ այլ տառեր։

Ժամանակակից մակեդոներենի այբուբենը կազմված է 31 տառից.

А а	Б б	В в	Г г	Д д	Ѓ ѓ	Е е
Ж ж	З з	И и	Ѕ ѕ	Ј ј	К к	Л л
Љ љ	М м	Н н	Њ њ	О о	П п	Р р
С с	Т т	Ќ ќ	У у	Ф ф	Х х	Ц ц
Ч ч	Џ џ	Ш ш

А, Б, В, Г, Д, Ж, З, К, М, Н, О, П, Р, С, Т, У, Ф, Х, Ц, Ш տառերն արտասանվում են ռուսերեն համապատասխան տառերի նման։

Е տառն արտասանվում է Է։

J տառն արտասանվում է Յ։

Ч տառն արտասանվում է մի քիչ կոշտ, քան ռուսերեն համապատասխան տառը։

S և Џ տառերը նշանակում են Ձ (ʣ) և Ջ (ʤ) կիսաշփականները, որոնք հանդիսանում են Ց և Չ հնչյուների ձայնեղ տարբերակները։

Л տառը И, Е և J տառերից առաջ արտասանվում է որպես [l^j], ինչպես լատիներենում, գերմաներենում ու լեհերենում։ Այդպես է կարդացվոււմ նաև մյուս դիրքերում (ոչ И, Е, J տառերից առաջ) գործածվող Љ տառը։ Առօրյա խոսակցական լեզվում Љ կարող է արտասանվել սերբերեն Љ տառի նման։

Њ տառն արտասանվում է որպես փափուկ [n^j]։

Ѓ և Ќ տառերը (սերբերենի համաբանությամբ) նշանակում են ձայնեղ ու խուլ հնչյուններ։

Շեշտված è, ѝ և ô տառերն գրության մեջ գործածվում են համանուների տարբերակման համար, սակայն այբուբենում առանձին տառերով չեն նշանակվում։

Մակեդոնական սփյուռքում գործածվում է նաև լատինիցան, որ նման է խորվաթական գաևիցային։ Մասնավորապես լատինատառ է տպագրվում Գերմանիայում հրատարակվող «Večer plus» թերթի մի մասը։ Երբեմն լատինատառ այբուբենն օգտագործվում է համացանցում, փողոցների ցուցանակներում, ճանապարհային նշաններում, պիտակների վրա և այլն։

Կիրիլիցայի ու լատինիցայի համապատասխան տառերը.

Կիրիլիցա	Լատինիցա	Կիրիլիցա	Լատինիցա	Կիրիլիցա	Լատինիցա	Կիրիլիցա	Լատինիցա
А а	A a	З з	Z z	Н н	N n	У у	U u
Б б	B b	Ѕ ѕ	Dz dz	Њ њ	Nj nj	Ф ф	F f
В в	V v	И и	I i	О о	O o	Х х	H h
Г г	G g	Ј ј	J j	П п	P p	Ц ц	C c
Д д	D d	К к	K k	Р р	R r	Ч ч	Č č
Ѓ ѓ	Ǵ ǵ	Л л	L l	С с	S s	Џ џ	Dž dž
Е е	E e	Љ љ	Lj lj	Т т	T t	Ш ш	Š š
Ж ж	Ž ž	М м	M m	Ќ ќ	Ḱ ḱ

Արտաքին հղումներ

Hear the sounds of the Macedonian letters Արխիվացված 2017-06-19 Wayback Machine
Macedonian alphabet Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine