Հրաձգություն թիվ 263 դպրոցում

Սերգեյ Վիկտորովիչ Գորդեևը ծնվել է 1998 թվականի հոկտեմբերի 4-ին Մոսկվայում, միջադեպի ժամանակ նա 15 տարեկան էր, Մոսկվայի N 263 միջնակարգ դպրոցի 10-րդ «Ա» դասարանի աշակերտ^[8][9]։

Սերգեյը գերազանցիկ էր, հավակնում էր դպրոցն ավարտել ոսկե մեդալով, պատրաստվում էր ընդունվել Մոսկվայի ինժեներա-ֆիզիկական ինստիտուտ, դարձել էր տարբեր օլիմպիադաների, այդ թվում՝ 2013 թվականի դեկտեմբերին տեղի ունեցած «Իրավական պետության 20-ամյակը Ռուսաստանում» դպրոցականների ինտերնետ-օլիմպիադայի հաղթող և մրցանակակիր^{[7][10][11][12][13]}։ Իրավապահ մարմիններում հաշվառված չի եղել^[14]։ Մանկուց բավականին լավ ֆիզիկապես զարգացած է եղել, ինքնուրույն զբաղվել է ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստվածությամբ^[11], մարզադպրոցում մասնակցել է մարտական սամբոյի պարապմունքներին^[15]։ Տարված է եղել համակարգչային խաղերով (GTA IV, GTA V, Mafia 2 և այլն)^[12][16], որոնք, ըստ իր իսկ խոստովանության, իր վրա բարերար ազդեցություն են ունեցել, քանի որ դրանցով նա «ցրվել է աշխարհից և կարողացել է շեղվել իրեն հասցված վիրավորանքներից»^[11]։

Սերգեյի հայրը՝ Վիկտոր Գորդեևը, ուժային գերատեսչությունների կողմից ղեկավարվող «Էֆիր» ԳՀԻ դաշնային պետական բյուջետային հաստատություն աշխատակից էր^[12]։ Ըստ մի շարք ԶԼՄ-ների՝ «Էֆիր» գիտահետազոտական ինստիտուտը ընդամենը քողարկում էր, իսկ իրականում Վիկտոր Գորդեևը ոստիկանության գնդապետ էր, Ներքին գործերի նախարարության (ՆԳՆ) օպերատիվ-որոնողական բյուրոյի արտաքին հսկողության բաժնի պետի տեղակալը^[17][18]։ Տեղի ունեցածից հետո Գորդեևը ստիպված է եղել դուրս գալ աշխատանքից^[19]։ Վիկտոր Գորդեևն է որդուն սովորեցրել կրակել հրազենով^[18], նրանք միասին հաճախել են հրաձգարան^[20]։ Դեռահասը «Выстрел» հրաձգային ակումբի անդամ է եղել. հրահանգիչներից մեկի վկայությամբ՝ Սերգեյը «միջին» էր կրակում, եթե համեմատեր մասնագետների հետ, բայց շատ ավելի լավ, քան ցանկացած հասարակ մարդ^[21]։

Սերգեյի մայրը՝ Իրինան, հաշվապահ էր^[11]։ Տատիկը՝ Լյուբով Իվանովնան, դասարանի ծնողական կոմիտեի անդամ էր։ Ընտանիքում նաև կրտսեր կար՝ Իվանը^[12][17]։ Ավելի վաղ հաղորդել էին, որ աշակերտի հայրն ու պապն աշխատել են պետական անվտանգության մարմիններում, սակայն Ռուսաստանի ԱԴԾ-ում այդ տեղեկությունը հերքել են^[22]։

«Մետրո» թերթին տված հարցազրույցում Գորդեևի համադասարանցիներից մեկը պատմել է, որ նա գրեթե ընկերներ չի ունեցել. «Ես կդժվարանամ նրան հանգիստ մարդ համարել։ Այստեղ նույնիսկ հարցը դա չէ։ Նա ինչ-որ տարօրինակ էր, ոչ բոլորի նման։ Քչերի հետ էր շփվում։ Նման մարդկանց հետ ընդհանրապես դժվար է շփվել, իմ կարծիքով։ Վերջերս «ՎԿոնտակտե»-ում ինձ տեսանյութ էր ուղարկել զենքի մասին»^[15]։

Գորդեևի պաշտպանության պաշտոնական վարկածի համաձայն՝ հանցագործության պահին դեռահասը անմեղսունակ է եղել։ Ըստ իր՝ Սերգեյի խոստովանության, որը նա հայտնել է հարցաքննության ժամանակ որպես կասկածյալ, հանցանք կատարելուն նրան դրդել է սոլիպսիզմի տեսությունը համադասարանցիներին ապացուցելու^[24], իսկ ապա՝ ինքնասպան լինելու ցանկությունը^[23], դեռևս 10 տարեկան հասակում նա մտածել է, որ «կյանքն իմաստ չունի, որ աշխարհը պատրանք է, երազ»։ «Նա կարծում է, որ ինքն է հորինել մեզ բոլորիս, որ հիմա նա կփակի աչքերը, և բոլոր նրանք, ովքեր անհետաքրքիր են իրեն, կանհետանան։ Նա մորն ասում էր, որ վերջինս իր պատրանքն է», — լրագրողներին տված հարցազրույցում պատմել է դեռահասի փաստաբան Վլադիմիր Լևինը^[25]։ Լևինի կարծիքով, Գորդեևը կրակ է բացել ոստիկանների վրա, քանի որ վախեցել է, որ իրեն կխանգարեն ապացուցելու իր տեսությունը^[20]։

Տուժողների պաշտպանության վարկածի համաձայն՝ Գորդեևը լիովին կամ ոչ լիովին գիտակցել է իր գործողությունների փաստացի բնույթն ու հասարակական վտանգը, թեև, հնարավոր է, տառապել է մեղսունակությունը չբացառող հոգեկան խանգարմամբ, իսկ հանցագործության կատարմանը, որը նա նախապես ծրագրել էր, նրան դրդել են ծնողների, ուսուցիչների և դասընկերների հետ ունեցած կոնֆլիկտները^[20]։ ՌԴ կրթության նախարար Դմիտրի Լիվանովի տվյալների համաձայն՝ դեռահասը աշակերտների և դասավանդողների հետ կոնֆլիկտ չի ունեցել^[26], դեռահասն ինքը՝ իր ցուցմունքներում նշել է, որ կոնֆլիկտներ եղել են, բայց՝ հազվադեպ, ու եթե անգամ առաջացել են, ապա՝ կենցաղային հողի կամ վեճի ընթացքում, ընդհանուր առմամբ, դասարանում հարաբերությունները բարեկամական են եղել^[11].

Փաստաբանական հարցումների արդյունքում պարզվել է, որ միջադեպից մեկ օր առաջ դասարանում Սերգեյի, ռուսաց լեզվի ուսուցչուհի Տատյանա Բաբկինայի և տնօրենի միջև լուրջ կոնֆլիկտ է տեղի ունեցել. տնօրենը ստիպված է եղել դպրոցի հոգեբանին կանչել, որպեսզի նա հանգստացնի արդեն սպառնալիքներ հնչեցնող աշակերտին^[27]։ Համացանցում հայտնվել էր նաև Գորդեևի և նրա համադասարանցու՝ Ալեքսանդր Պետրովի մասնակցությամբ ծեծկռտուքի տեսագրությունը, ըստ տուժածների պաշտպանության վարկածի՝ այն ենթադրաբար տեղի է ունեցել կրակոցների հետ կապված միջադեպից մի քանի ամիս առաջ^[28], հետագայում Սերգեյի մայրը կարծիք է հայտնել, որ տվյալ տեսանյութը վերաբերում է իր որդու՝ 8-րդ դասարանում ուսուցման ժամանակաշրջանին^[29]։

Տատյանա Բաբկինան՝ 10-րդ «Ա» դասարանի ռուսերեն լեզվի և գրականության ուսուցչուհին, Գորդեևին նկարագրել է որպես բարի, արձագանքող և ոչ կոնֆլիկտային դեռահաս^[30], LifeNews հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում պատմել է Սերգեյի հարցաքննության մանրամասների մասին, որին նա կանչված է եղել ձերբակալվածի խնդրանքով՝ «Ինձ կանչեցին հարցաքննության, որին մասնակցում էին քննիչները, հոգեբանն ու փաստաբանը։ Սերյոժան անմիջապես ասաց՝«Տատյանա Ալեքսանդրովնա՛, ես Ձեզ մոտ էի գալիս» <…> Մենք նրա հետ հաճախ էինք բանավիճում բարու և չարի մասին, ես բարություն էի ուսուցանում երեխաներին, Սերգեյն ասում էր, որ բարություն գոյություն չունի։  Երբ ես նրան ասում էի, որ բարի մարդիկ ավելի շատ են, նա ծիծաղում էր։ Երեկ նա ինձ ասաց՝ «Ես ուզում էի ձեզ ցույց տալ, որ դուք ճիշտ չեք»։ Անդրեյ Նիկոլաևիչը պատահական զոհ է։ Նրա դասը իմ դասից հետո էր։ Իմ դասից Սերգեյն ուշացել էր»^[30]։

2014 թվականի փետրվարի 8-ին քննչական մեկուսարանում գտնվող Գորդեևին այցելել է Մոսկվայի Հասարակական դիտորդական հանձնաժողովի անդամ, դերասանուհի Օլգա Դիբցևան, ով աշակերտի հետ զրույց է ունեցել։ Դիբցևայի խոսքով՝ Սերգեյը պնդել է, որ չի ցանկացել որևէ մեկին սպանել. երբ նա զենքով մտել է դասարան, ուսուցիչն ու տղաները չեն հավատացել, որ ինքը կարող է կրակել^[23]։

ԶԼՄ-ներում տարածված նախնական վարկածներից մեկի համաձայն, որը հայտնվել էր տեղի ունեցածից գրեթե անմիջապես հետո, Գորդեևը գնահատականի պատճառով կոնֆլիկտ է ունեցել աշխարհագրության և կենսաբանության ուսուցիչ Անդրեյ Կիրիլովի հետ, սակայն այդ վարկածը չի հաստատվել^[25]։

Կիրակի օրը՝ 2014 թվականի փետրվարի 2-ին Գորդեևը վերջնականապես որոշում է հանցագործություն կատարել։ Դեռահասը ծրագրում է դպրոց գալ զենքով, դասընկերներին պատմել սոլիպսիզմի տեսության վերաբերյալ իր հայացքների մասին, իսկ հետո ինքնասպան լինել։ Նույն օրը երեկոյան նա իմանում է, թե որտեղ է հայրը պահում պահարանի, որտեղ գտնվում է հորը պատկանող զենքը, բանալիները^[11][31]։ Սերգեյը նաև իր որոշ դասընկերներին հաղորդագրություններ է ուղարկում՝ «վաղը ականատես կլինեք, թե ես ինչ կանեմ» բովանդակությամբ^[27]։

Փետրվարի 3-ի առավոտյան Գորդեևը ծնողներին ստում է, թե դպրոցում առաջին երեք դասերը չկան, որպեսզի նրանք գնան տնից, իսկ ինքը կարողանա միայնակ մնալ և անարգել վերցնել զենքը, համոզիչ լինելու համար նա նախապես խնդրել էր դասընկերուհուն իրեն SMS-հաղորդագրություն ուղարկել պարապմունքների բացակայության մասին^[11][32]։ Դեռահասը մահից առաջ անգլերեն լեզվով բանաստեղծություն էր գրել, որում հայտնում էր, որ հոգնել է կյանքից և չի կարող այլևս վախի մեջ ապրել^[11]։ Ծնողների հեռանալուց հետո Գորդեևը բացում է չհրկիզվող պահարանը և այնտեղից հանում կիսաավտոմատ, փոքր տրամաչափի 11-լիցքավորման Browning 22 Semi-Auto rifle կարաբինը, օպտիկական նշանառությամբ 7,62×51 мм NATO փամփուշտներով Tikka T3 տեսակի հրացանը^{[1][7][33][34][35][36]}, ապա զենքը դնում է պատյաններում, ըստ որոշ տվյալների, դրանից առաջ փորձարարական կրակոց արձակելով բաց պատուհանից^[33], փամփուշտները դնում է տոպրակի մեջ, այստեղ տեղավորում է նաև տնից գտած հուշանվերային դաշույնը^[7][24]։ Զենքը թաքցնելու նպատակով Սերգեյը հագնում է ոչ թե իր բաճկոնը, այլ մոր երկարափեծ սև վերարկուն^[1][32]։

Նախապատրաստական աշխատանքներն ավարտելով՝ դեռահասը դուրս է գալիս իրենց՝ Բերյոզովայա ալեյայի վրա գտնվող տնից և գնում N 263 դպրոց^[37]։ Մոտավորապես ժամը 11 անց 40-ին (Մոսկովյան ժամանակով, UTC+4)^[1][2], չորրորդ դասաժամը սկսվելուց գրեթե 10 րոպե անց նա մոտենում է կենտրոնական մուտքին, որտեղ զենքը հանում է պատյաններից։ Մտնելով դպրոց՝ նա անցնում է մուտքի տուրնիկետը^[1] և, զենքով սպառնալով պահակին, մտնում է առաջին հարկում գտնվող N 2 դասարանը, ուր այդ պահին 10-ի «Ա»-ի մոտ աշխարհագրության դաս էր ընթանում^[38]։ Մոտենալով դասասենյակին, բայց՝ չմտնելով ներս, բաց դռան միջով, Գորդեևը Browning կարաբինից կրակում է ուսուցիչ Անդրեյ Կիրիլովի վրա՝ դիպչելով նրա գլխին^[3][24][34]։ Այնուհետև նա զենքը ուղղում է աշակերտների վրա (դասարանում 21 աշակերտ կար^[39]):

Մոտենալով ամբիոնին՝ Գորդեևը սկսում է համադասարանցիներին իր նկատառումներն արտահայտել սոլիպսիզմի տեսության վերաբերյալ, ըստ որի, իր կարծիքով, աշխարհում գոյություն ունի միայն ինքը, իսկ կյանքը թվացյալ է և իր քունն է։ Ինչ-որ պահի դեռահասն ուշադրություն է դարձնում այն հանգամանքի վրա, որ վիրավոր Կիրիլովը սկսել է կյանքի նշաններ ցույց տալ, և երկրորդ անգամ է կրակում նրա գլխին, որից հետո մանկավարժը մահանում է^[24]։

Պահակը կարողացել էր ոստիկանության աշխատակիցներին կանչել՝ սեղմելով տագնապի կոճակը։ Ոստիկանությունում ահազանգը ստացվել է ժամը 11:46-ին (ըստ ՌԴ ՆԳՆ Հյուսիս-արևելյան վարչական շրջանի Գլխավոր վարչության ՆԳՎ ոստիկանության՝ 11:44-ին^[2]), արդեն մոտ չորս րոպե անց դպրոց է ժամանում արտատգերատեսչական պահպանության կարգախումբը^[38][40]։ Պրապորշչիկներ Սերգեյ Բուշուևը և Օլեգ Նուրգալիևը մտնում են դպրոց և շարժվում դեպի N 2 դասարան։ Ոստիկանները առաջ են շարժվում պատի երկայնքով՝ ապահովագրելով միմյանց։ Բուշուևը փորձում է մտնել դասաասենյակ, այդ պահին Գորդեևը կրակ է բացում նրա վրա^[41][42]։ Նուրգալիևը անմիջապես «շտապ օգնություն» է կանչում, բայց Բուշուևը մահանում է մինչ բուժաշխատողների ժամանումը^[41]։

Որոշ ժամանակ անց դեպքի վայր են ժամանում ՊՊԾ-ի արագ արձագանքման խումբը՝ ավագ սերժանտ Վլադիմիր Կրոխինը և կրտսեր լեյտենանտ Վյաչեսլավ Նեչաևը։ Գորդեևը պատուհանից կրակում պարեկայինների ուղղությամբ։ Ոստիկանները մտնում են շենքի մեջ, Կրոխինը տեսնում է մահացած պրապորշչիկ Բուշուևի մարմինը և կանգ է առնում միջանցքում՝ դասարանից տասը մետր հեռավորության վրա, այդ պահին Գորդեևը կրակում է նրա վրա կիսաբաց դռան ճեղքից և դիպչում այնտեղ, որտեղ զրահ չկար^[43]։ Նաչաևը, վտանգելով իր կյանքը, իր գործընկերոջը դուրս է բերում գնդակոծվող գոտուց՝ նրան քաշ տալով դեպի անկյուն^[44][45]։ Մյուս ոստիկանները որոշում են օգնել վիրավորին՝ փորձելով տեղափոխել նրան, սակայն միջանցքում Կրոխինի մոտ ինքնաձիգը սկսում է ինքնաբերաբար աշխատել և անկանոն կրակոցներ արձակել^[11]։

Ժամը 12:12-ին դպրոց են ժամանում շտապ բժշկական օգնության մի քանի անձնակազմեր^[1], այնուհետև ժամանում են երկու հրշեջ ջոկատներ, դպրոցի հարակից տարածքում վայրէջք է կատարում Ռուսաստանի արտակարգ իրավիճակների նախարարության Eurocopter EC 145 բժշկական ուղղաթիռը, որով քիչ անց տարհանվում է վիրավոր ոստիկան Վլադիմիր Կրոխինը, ում շինությունից դուրս են բերում ժամը մոտ 12:15-ին^[46]: Դպրոցի տարածքը շրջափակվում է ոստիկանության խիտ օղակով, Մոսկվայում հայտարարվում է«Փոթորիկ-2» պլանը, որը ուժայիններին թույլ էր տալիս պատանդներին ազատելու ժամանակ վերջիններիս կյանքին սպառնացող վտանգի դեպքում մահացու կրակ բացել^[13][40]։

Դեպքի վայր են ժամանել Ներքին գործերի նախարար Վլադիմիր Կոլոկոլցևը, կրթության նախարար Դմիտրի Լիվանովը, ՌԴ Քննչական կոմիտեի ղեկավար Ալեքսանդր Բաստրիկինը, Մոսկվայի քաղաքագլուխ Սերգեյ Սոբյանինը, քաղաքի դատախազ Սերգեյ Կուդենեևը և Ռուսաստանի ՆԳՆ Մոսկվայի գլխավոր վարչության պետ Անատոլի Յակունինը^[47][48]։

Ականատեսների պատմելով՝ Գորդեևը պատանդների հետ խոսել է մահվան մասին, պատմել իր կյանքի և ընտանիքի խնդիրների մասին, մի քանի անգամ պատասխանել է ծնողներից ստացված զանգերին, իսկ ուղղաթիռի վայրէջքից հետո պատուհանից մոտ 6 կրակոց է արձակել^[49]։ ПՌուսաստանի ՆԳՆ-ի տվյալներո ՝ Գորդեևը դասարանում գտնվելու ողջ ընթացքում առնվազն 11 կրակոց է արձակել^[36][47], հոգեբուժական փորձաքննության ընթացքում ավելի ուշ արտահայտված իր իսկ սեփական խոստովանությամբ կրակոցները 18-ն են եղել^[20]։

Ժամը 12:20-ին մոտ դպրոցի բոլոր աշակերտները, բացառությամբ 1-ին «Ա», 6-րդ «Բ» և 7-րդ «Ա» դասարանի սովորողների (հարցագործը հարևան դասասենյակում էր^[50]), տարհանվել էին շենքից^[47]։

Ամբողջ ընթացքում Գորդեևը պատանդների հետ գտնվել է դասասենյակում։ Ժամը 12:17-ին Գորդեևի հայրը՝ Վիկտորը, զրահաժիլետ հագնելով, մտել է դպրոց, N 2 դասարան և որդուն համոզել է ազատել դասընկերներին և հանձնվել։ Դեռահասը պատանդներին բաց է թողել մոտավորապես ժամը 12։ 48-ին, մի քանի րոպե անց բժիշկներին հաջողվել է սպանված դասախոսի մարմինը տեղափոխել առաջին հարկում գտնվող հանդերձարանը^[1]:Մոտ ժամը 13:05-ին Արագ արձագանքման հատուկ ջոկատի մարտիկները հրաձիգին դուրս են բերել դպրոցից^[1][47]։

Միջադեպի հետևանքով զոհվել են դպրոցի մեկ ուսուցիչ ու ոստիկանության մեկ աշխատակից, ևս մեկ ոստիկան վիրավորվել է։

• Սպանված ուսուցիչը Անդրեյ Նիկոլաևիչ Կիրիլովն էր^[51] (որոշ աղբյուրներում նրա ազգանունը սխալմամբ նշվում է «Կիրիլլով»^[15][52]), ծնվել էր 1984 թվականին Նիժնի Նովգորոդի մարզի Վադսկի շրջանում։ Միջնակարգ դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել էր Արզամասի մանկավարժական ինստիտուտ, որն ավարտել էր 2006 թվականին։ Ծառայել էր Ռուսաստանի Դաշնության Զինված ուժերում։ Դասավանդել է աշխարհագրություն և կենսաբանություն N 263 միջնակարգ դպրոցի բարձր դասարաններում^[53]։ Ամուսնացած էր, ուներ մեկ որդի^[41]։
• Երկրորդ զոհը պրապորշչիկ Սերգեյ Վիկտորովիչ Բուշուևն էր՝ ոստիկանության վարչության Հյուսիսի-արևելյան վարչական շրջանի արտագերատեսչական պահպանության 1-ին գումարտակի դասակի ոստիկան։ Ներքին գործերի մարմիններում ծառայել էր 1994 թվականից, գումարտակում՝ 1997 թվականից։ Ծառայության ընթացքում պարգևատրվել էր որպես ՆԳՆ «Միլիցիայի գերազանցիկ» և «Ծառայության համար» շքանշանով^[54][55]։ Ամուսնացած էր, ուներ դուստր^[41]։ Գորդեևի արձակած փամփուշտը ծականցել էր ոստիկանի զարկերակը և հասել էր կրծքավանդակ, Բուշուևը մահացել է առատ արյունահոսությունից^[34].
• Միակ վիրավորը ավագ սերժանտ Վլադիմիր Ալեքսանդրի Կրոխինն է, ով «Օտրադնոյե» ոստիկանության պարեկապահակետային ծառայության անհապաղ արձագանքման խմբի աշխատակիցն էր։ Ծնվել է 1984 թվականին, ներքին գործերի մարմիններում էր 2005 թվականի դեկտեմբերից^[56], պարգևատրվել էր «Ծառայության համար» շքանշանով և բազմաթիվ պատվոգրերով^[44][57]։ Կրոխինը արյան հսկայական կորստով հասցվել է Սկլիֆոսովսկու անվան Գիտահետազոտական ինստիտուտ. նա կրծքավանդակի, ստոծանու, լյարդի, ստամոքսի, ենթաստամոքսային գեղձի միջանցիկ հրազենային վնասվածքներ էր ստացել, ինչպես նաև վնասվել էր որովայնային ստորին զարկերակը^[58]։ Վիրավորվելուց հետո բուժման կուրս է անցել և ապրիլին դուրս է գրվել հիվանդանոցից^[59]։

2014 թվականի փետրվարի 6-ին Վլադիմիր Պուտինը Անդրեյ Կիրիլովին, ինչպես նաև պրապորշչիկ Սերգեյ Բուշուևին և ավագ սերժանտ Վլադիմիր Կրոխինին «Քաջության համար» շքանշանով պարգևատրելու հրաման ստորագրեց (առաջին երկուսին՝ հետմահու)՝ «փետրվարի 3-ին Մոսկվայի N 263 դպրոցում տեղի ունեցած ողբերգության ժամանակ ծառայողական և քաղաքացիական պարտքը կատարելիս դրսևորած քաջության և անձնազոհության համար» ձևակերպմամբ^[60]։ 2014 թվականի մայիսին Վլադիմիր Կրոխինը շքանշանը ստացավ Ռուսաստանի ՆԳՆ Մոսկվայի գլխավոր վարչության պետ Անատոլի Յակունինի ձեռքից^[61]։

2016 թվականի դեկտեմբերի 22-ին ի հիշատակ պրապորշչիկ Սերգեյ Բուշուևի Մոսկվայի N 1411 դպրոցում, որտեղ նա սովորել էր, հանդիսավորությամբ հուշատախտակ է բացվել։ Արարողությանը ներկա են եղել Բուշուևի հարազատները, Հյուսիս-արևելյան վարչական շրջանի ՆԳ վարչության ղեկավարության և Մոսկվայի Ազգային գվարդիայի զորքերի դաշնային ծառայության արտագերատեսչական պահպանության միջտարածաշրջանային բաժնի ներկայացուցիչները, ինչպես նաև ներքին գործերի մարմինների վետերաններ ու դպրոցի աշակերտներ^[62]։

2014 թվականի փետրվարի 4-ին Գորդեևը տեղափոխվեց Մոսկվայի Բասմանի շրջանային դատարան՝ խափանման միջոց ընտրելու համար, դեռահասը, սև վերնահագուստով, դահլիճ մտավ հատուկ նշանակության ջոկատի մարտիկների ուղեկցությամբ^[9]։ Նիստը տեղի ունեցավ փակ ռեժիմով։ Դատարանը բավարարեց հետաքննության միջնորդությունը և որոշում կայացրեց դեռահասին երկու ամսով կալանքի տակ թողնել, թեև նա հայտարարեց, որ զղջացել է և խնդրեց իրեն թողնել ծնողների հսկողության տակ։ Գորդեևի հայրն ու մայրը դատական նիստին չէին ներկայացել^[2][63]։

2014 թվականի փետրվարի 12-ին Գորդեևին վերջնական մեղադրանք առաջադրվեց^[64]։ Քննությամբ քրեական գործ հարուցվեց ՌԴ Քրեական օրենսգրքի 206-րդ հոդվածի 4-րդ մասով, 105-րդ հոդվածի 2-րդ մասի «ա», «բ», «կ» կետերով և 30-րդ հոդվածի 3-րդ մասով նախատեսված հանցագործությունների հատկանիշներով, քննությունը վարում էին ՌԴ Քննչական կոմիտեի քննչական գլխավոր վարչության աշխատակիցները^[41]։ Նշանակվել էին տարբեր փորձաքննություններ, այդ թվում ՝ դատահոգեբուժական^[41]։ Ռուսաստանի Դաշնության թմրանյութերի շրջանառության վերահսկողության դաշնային ծառայության աշխատակիցները ուսումնասիրել էին Գորդեևի անալիզները և սահմանել, որ նա թմրանյութ չի օգտագործել^[65]։

Սկզբում Գորդեևը գտնվել է Հյուսիս-արևելյան շրջանի ՆԳՎ ժամանակավոր մեկուսարանում, որի խցում մի չափահաս տղամարդու հետ երկուսով էին, ով, ինչպես նշում էր դեռահասի փաստաբանը, մեղադրվում էր «առանձնապես ոչ ծանր հանցագործությունների մեջ»։ Ձերբակալվածների միջև խնդիրներ չեն առաջացել, Սերգեյը խցակցի դեմ բողոքներ չի հայտնել^[66]։ Որոշ ժամանակ անց նա տեղափոխվել է անչափահասների համար նախատեսված թիվ 5 մեկուսարանի «Վոդնիկ» ժամանակավոր պահման մեկուսարան^[55]։ Կասկածյալը խնդրել է նաև հանդիպում կազմակերպել իր ծնողների հետ^[67]։

2014 թվականի ապրիլին հայտնի դարձան Գորդեևի՝ չորս շաբաթ տևած դատահոգեբուժական փորձաքննության արդյունքները։ Վ. Պ. Սերբսկու անվան սոցիալական և դատական հոգեբուժության պետական գիտական կենտրոնի մասնագետները դպրոցականին անմեղսունակ էին ճանաչել և նրա մոտ «պարանոիդ շիզոֆրենիա» էին ախտորոշել^[55]։ Կասկածյալը ուղեգրվել էր «Բուտիրսկայա բանտ» մեկուսարանի մասնագիտացված հոգեբուժական բաժանմունք^[55]։ Ըստ «Իզվեստիա» թերթի աղբյուրի՝ իրավապահ մարմիններում դեռահասի հետազոտության դեռևս նախաքննական փուլում հաջողվեց բացահայտել հոգեկան խանգարման և հիպերակտիվ անոմալ վարք՝ դպրոցականը չէր պառկում, չէր քնում, մշտապես շարժման մեջ էր և վիճաբանում էր մյուս ենթափորձագետների հետ^[55]։

Ընդհանուր առմամբ հրաձգության գործով 25 տուժողներ եղան, որոնցից 21-ը դպրոցականներ էին, սպանված Անդրեյ Կիրիլովի մայրն ու կինը, արտագերատեսչական պահպանության սպանված աշխատակից Սերգեյ Բուշուևի կինը և վիրավոր ոստիկան Վլադիմիր Կրոխինը^[39]։

2014 թվականի օգոստոսի 22-ին հրաձգության մասին քրեական գործը Ռուսաստանի Դաշնության գլխավոր դատախազի տեղակալ Վիկտոր Գրինի ստորագրությամբ ուղարկվեց Մոսկվայի Բուտիրսկի շրջանային դատարան. դատարանն այն ստացել է օգոստոսի 25-ին^[52][64][68]։

2014 թվականի սեպտեմբերի 8-ին սկսվեց հրաձգության գործի դատաքննությունը։ Առաջին նիստի ընթացքում պետական մեղադրողը միջնորդեց մեղադրյալի նկատմամբ բժշկական բնույթի հարկադրանքի միջոցներ կիրառելու, ինչպես նաև հայտարարեց մեղադրյալի՝ իր մեղավորությունը մասնակի ճանաչելու մասին^[69]։ Ինքը՝ Գորդեևը, մասամբ ընդունում էր իր մեղքը, սակայն չհամաձայնեց մեղադրանքի որակավորմանը^[70]։

Հոկտեմբերի 15-ին հերթական նիստի ընթացքում դատարան տեղափոխված Գորդեևի մոտ պարանոցային ջղացնցում տեղի ունեցավ^[71]։ Տուժողների շահերը պաշտպանող փաստաբան Իգոր Տրունովը մամուլին հայտնեց, որ Գորդեևը հակադեպրեսանտի հաբ էր ընդունել, որի կողմնակի ազդեցությունը ցնցումներն էին։ Դատարանը «շտապ օգնություն» կանչեց, որպեսզի ամբաստանյալին հակաջղաձգային միջոցի ներարկում կատարեին^[72]։

2015 թվականի հունվարին տուժող կողմը դատարանին խնդրեց Գորդեևի հոգեբանա-հոգեբուժական փորձաքննությունը ճանաչել ապօրինի, անհիմն և կեղծման նշաններ պարունակող։ Տուժողների միջնորդության մեջ նշվում էր, որ խախտվել է փորձաքննության նշանակման և անցկացման դատավարական կարգը, տուժողները ժամանակին չեն ծանոթացել փորձաքննություն նշանակելու մասին որոշմանը, իսկ փորձագետի եզրակացությունն անհիմն է և կասկած է հարուցում^[73]։ Բուտիրսկի դատարանը մասնակիորեն բավարարեց տուժողների փաստաբանի միջնորդությունը՝ ամբաստանյալի կրկնակի դատահոգեբուժական փորձաքննության մասին. հրաժարվելով կրկնակի փորձաքննություն անցկացնելուց. նա որոշեց հարցաքննել փորձաքննությունն իրականացրած՝ Սերբսկու անվան ինստիտուտի մասնագետներին^[74]։

2015 թվականի փետրվարի 11-ին տեղի ունեցավ հերթական դատական նիստը, որտեղ հայտարարվեց գործի դատաքննությունն ավարտելու մասին. դատարանը ճանաչեց փորձաքննությունում խախտումների առկայությունը և քննիչի վերաբերյալ մասնավոր վճիռ կայացրեց^[75]։

Փետրվարի 24-ին դատարանը մինչև մայիսի 25-ը երկարացրեց Գորդեևի կալանքը, հաջորդ օրը կայացավ կողմերի բանավեճը^[76]։ Մեղադրող կողմը դատարանին խնդրեց անմեղսունակ ճանաչել դեռահասին և ուղարկել հարկադիր բուժման։ Բացի այդ, դատախազը խնդրեց դատարանին վերաորակել մեղադրանքը՝ ՌԴ Քրեական օրենսգրքի 206-րդ հոդվածը փոխարինելով ավելի քիչ ծանր 127-րդով (ազատությունից ապօրինի զրկելը)^[77]։ Ամբաստանյալի պաշտպանը խնդրեց սպանության մեղադրանքը վերաորակել անզգուշությամբ սպանության մեղադրանքով, տուժող կողմի ներկայացուցիչները նրա համար պահանջում էին իրական պատիժ։ Գորդեևը, Իգոր Տրունովի խոսքով, իր վերջին խոսքում ոչինչ չասեց^[78]։

2015 թվականի մարտի 3-ին Բուտիրսկյան դատարանում տեղի ունեցավ դպրոցի հրաձգության գործով նախատեսված նիստը^[78]։ Գորդեևը ճանաչվեց անմեղսունակ վիճակում սպանություն և սպանության փորձ կատարած անձ և ուղարկվեց հարկադիր հոգեբուժական բուժման՝ առնվազն 6 ամիս ժամկետով, որի լրանալուց հետո միայն նրան կարող էին վերափորձաքննության ուղարկել^[79]։ Դատարանը նաև կարգադրեց դադարեցնել Գորդեևի նկատմամբ քրեական հետապնդումը՝ ՌԴ Քրեական օրենսգրքի 206-րդ հոդվածով հանցակազմի բացակայության պատճառով^[80], այդ մեղադրանքի շրջանակներում նրա գործողությունները պետք է որակվեին ՌԴ Քրեական օրենսգրքի 127-րդ հոդվածով (ապօրինի ազատազրկումը), սակայն ամբաստանյալի անչափահաս տարիքի պատճառով նրա գործողությունները օրենքով վերաորակման ենթակա չէին^[81]։ Դատավճռի եզրափակիչ մասը հրապարակեց դաշնային դատավոր Յուլիա Շելեպովան^[82][83]։ Գորդեևը լուռ լսեց վճիռը, իսկ հրապարակումից հետո ասաց, որ դատարանի որոշումն իրեն հասկանալի է^[81]։

Ըստ դեռահասի փաստաբան Վլադիմիր Լևինի՝ դատարանի որոշումը սպասելի էր։ Լրագրողներին տված հարցազրույցում նա ասել է նաև, որ դատավճռի հրապարակումից հետո հասցրել է շփվել ամբաստանյալի հետ, և Գորդեևն ասել է, որ «ոչինչ չի հասկացել»^[25]։ Տուժողների կողմը ցանկություն հայտնեց վիճարկել որոշումը՝ դրա հետ կտրուկ անհամաձայնության պատճառով։ Տուժող կողմի ներկայացուցիչ Իգոր Տրունովը հայտարարեց, որ գործում «նկատվում է շահագրգռվածություն, կոռուպցիոն բաղադրիչ»^[25][84]։

2015 թվականի մարտի 11-ին տուժող կողմը բողոքարկեց դատարանի որոշումը։ Բողոքարկման գանգատում Իգոր Տրունովը խնդրեց վերադարձնել քրեական գործը ՝ դատարանի այլ կազմով նոր քննության համար, իսկ մարտի 3-ի որոշումը չեղյալ համարել և ուղարկել Մոսկվայի շրջանային ռազմական դատարան՝ ըստ էության քննելու համար։ Նրա կարծիքով դատարանը սխալմամբ է հանգել դեռահասի հոգեբուժական վերջնական փորձաքննությանը վստահելու եզրակացությանը^[68][85]։

Ապրիլի 16-ին տուժողների պաշտպանը Մոսկվայի քաղաքային դատարանի նախագահ Օլգա Եգորովայի հասցեով դիմում-բողոք ներկայացրեց դատարան՝ դատավորի անգործության և ժամկետները խախտելու դիմաց փոխհատուցման պահանջով։ Տրունովը այդ փաստաթղթում ուշադրություն էր հրավիրում այն հանգամանքի վրա, որ գործի քննության պահից անցել է մեկուկես ամիս, սակայն մինչ օրս դատական նիստի արձանագրությունը պատրաստ չէ և չի տրամադրվել տուժող կողմին ծանոթանալու համար^[86]։

Օգոստոսի 10-ին Մոսկվայի քաղաքային դատարանը քննեց տուժող կողմի պաշտպանության բողոքը և Բուտիրսկի դատարանի որոշումը ճանաչեց օրինական։ Գորդեևին ուղարկեցին հոգեբուժարան^[87][88]։ Սեպտեմբերին տուժողների պաշտպանությունը Մոսկվայի քաղաքային դատարանի Նախագահությանը 2015 թվականի մարտի 3-ի Բուտիրսկի շրջանային դատարանի որոշման և 2015 թվականի օգոստոսի 10-ի Մոսկվայի քաղաքային դատարանի վերաքննիչ որոշման դեմ վճռաբեկ բողոք ներկայացրեց^[89][90]։

Նոյեմբերի 13-ին Մոսկվայի քաղաքային դատարանի Նախագահությունը չեղարկեց Բուտիրսկի շրջանային դատարանի 2015 թվականի մարտի 3-ի որոշումը և գործը ուղարկեց Մոսկվայի շրջանային ռազմական դատարան՝ բավարարելով տուժող կողմի վճռաբեկ բողոքը։ Դրա հետ մեկտեղ, դատարանը պատասխանողի ներկայացուցիչներին մերժեց դռնփակ դատաքննություն անցկացնելու, ինչպես նաև մինչ Գորդեևի դեմ գործի՝ ըստ էության քննությունը հայցի կասեցումը^[91]։

Դեկտեմբերի 23-ին Մոսկվայի շրջանային ռազմական դատարանում երեք դատավորներից բաղկացած կոլեգիան սկսեց գործի վերանայումը։ Տուժողների պաշտպանությունը բացարկ հայտնեց պետական մեղադրողին, քանի որ նա մասնակցել էր գործին առաջին քննությանը, սակայն դատարանը մերժեց այդ միջնորդությունը։ Գորդեևի փաստաբանը նիստին չէր ներկայացել, ուստի քննարկումը շարունակվեց նաև հաջորդ օը^[92]։ Դեկտեմբերի 25-ին դատարանը հարցաքննեց երեք տուժողներ՝ զոհված Անդրեյ Կիրիլովի մորն ու կնոջը, ինչպես նաև ոստիկան Վլադիմիր Կրոխինին^[93]։

2016 թվականի հունվարի սկզբին հայտնի դարձավ, որ տուժող կողմի պաշտպանները դիմել են Մոսկվայի դատավորների որակավորման կոլեգիային՝ պահանջելով կարգապահական տույժի ենթարկել Մոսկվայի Բուտիրսկի շրջանային դատարանի դատավոր Յու. Վ. Շելեպովային, Մոսկվայի քաղաքային դատարանի դատավորներ Դ. Ա. Պրոնյակինին, Յու. Մ. Սվետոզերսկայային, Ն.Ա. Բոևին, Բուտիրսկի շրջանային դատարանի նախագահ Յու. Ա. Կոլմոգորովին, Մոսկվայի դատախազության քրեական-դատական վարչության պետական մեղադրողների բաժնի դատախազ Լ. Ա. Բալանդինին և Մոսկվայի դատախազության քրեական-դատական վարչության վերաքննիչ բաժնի դատախազ Ա. Ն. Յակուշևին։ Բողոքի մեջ նշվում էր, որ դատավոր Շելեպովան «բազմիցս դուրս է եկել դատական նիստերի ժամանակ և դատավարություններն անցկացրել է առանց պատմուճանի», իսկ դատավոր Պրոնյակինը վերաքննիչ ատյանի դատական նիստի ժամանակ տուժող Կիրիլովայի հասցեին արտահայտվել է «արհամարհական կոպիտ ձևով», իսկ դիտողություններին արձագանքել է «ագրեսիվ և կոպիտ»^[94]։

Հետագա նիստերի ընթացքում Գորդեևը սկսեց ցուցմունք տալ ինքնուրույն, այլ ոչ թե փաստաբանի միջոցով, ինչպես դա անում էր նախկինում։ 2016 թվականի հունվարի 18-ի նիստում նա պարզաբանումներ տվեց Անդրեյ Կիրիլովի և Սերգեյ Բուշուևի դիակների փորձաքննությունների վերաբերյալ՝ խոստովանելով, որ սպանել է նրանց։ «Ես երկար եմ մտածել և հիմա հասկանում եմ, որ պատասխան տալ չի ստացվում։ Ես չեմ ժխտում, որ երկուսի մահն էլ տեղի է ունեցել իմ կրակոցներից։  Ես նաև կրակել եմ պատուհաններից դուրս, ու՞մ վրա՝ հիմա չեմ հիշում», - ասել է երիտասարդը ի պատասխան դատարանի այն հարցին, թե ինչու՞ է նա սպանություն կատարել^[32]։

Հունվարի 20-ին LifeNews ինտերնետ-հրատարակությունը դպրոցական զգեստապահարանում արված մի տեսագրություն հրապարակեց, որտեղ երևում էր, թե ինչպես է Ալեքսանդր Պետրովը՝ Գորդեևի համադասարանցին, մյուս դպրոցականների հավանության ներքո ձեռքերով և ոտքերով հարվածներ հասցնում Սերգեյին^[28]։ Հունվարի 26-ին տուժող կողմի պաշտպանությունը միջնորդություն ներկայացրեց Պետրովին կեղծ վկայություն տալու համար քրեական հետապնդում հայտարարելու մասին։ Իրավաբանների կարծիքով՝ գործով նախաքննության փուլում Պետրովը ակնհայտ կեղծ ցուցմունքներ է տվել՝ պնդելով, որ Սերգեյի հետ լավ հարաբերություններ են ունեցել։ 2016 թվականի հունվարի 22-ի դատական նիստում Ալեքսանդրը հայտարարեց նաև ամբաստանյալի հետ կոնֆլիկտների բացակայության մասին^[95][96]։

Փետրվարի 5-ին սկսվեցին դատական վիճաբանությունները։ Պետական մեղադրողը դատարանին խնդրեց Գորդեևին բժշկական բնույթի հարկադրանքի միջոցներ նշանակել։ Տուժողների պաշտպանությունն անհամաձայնություն հայտնեց մեղադրող կողմի դիրքորոշմանը և կրկին հայտարարեց ամբաստանյալի մեղսունակության և նրան՝ պատժի իրական ժամկետով դատապարտելու անհրաժեշտության մասին, ինչպես նաև խնդրեց դատարանին ոչ պրոֆեսիոնալիզմի կապակցությամբ մասնավոր որոշում կայացնել Ռուսաստանի ՆԳՆ-ի այն աշխատակիցների վերաբերյալ, որոնց գործողությունները հրաձգության միջադեպի պահին «սպառնալիքի տակ էին դրել ոչ միայն իրենց սեփական կյանքը, այլև այդ պահին պատանդ վերցված դպրոցականների կյանքը»^[97]։ Զոհված ուսուցիչ Անդրեյ Կիրիլովի մայրը ցուցադրաբար լքեց նիստերի դահլիճը^[45]։

2016 թվականի փետրվարի 8-ին Մոսկվայի շրջանային ռազմական դատարանը որոշեց Գորդեևին ազատել պատասխանատվությունից և ուղարկել հիվանդանոց՝ հարկադիր բուժման։ Որոշումը հրապարակեց նախագահող դատավոր Սերգեյ Կորոբչենկոն^[98]։ Տուժողների փաստաբան Իգոր Տրունովը հայտարարեց, որ կայացված որոշումը բողոքարկվելու է վերաքննիչ դատարանում^[99]։

Փետրվարի 16-ին հայտնի դարձավ, որ տուժողների պաշտպանությունը վերաքննիչ բողոք է ներկայացրել Ռուսաստանի Դաշնության Գերագույն դատարանի զինծառայողների գործերով Դատական Կոլեգիային՝ այդպիսով վիճարկելով Մոսկվայի շրջանային ռազմական դատարանի որոշումը^[100][101]։ Մայիսի 5-ին Ռուսաստանի Դաշնության Գերագույն Դատարանը օրինական ճանաչեց Մոսկվայի շրջանային ռազմական դատարանի 2016 թվականի փետրվարի 8-ի որոշումը^[102]։

2016 թվականի սեպտեմբերի սկզբին տուժող կողմը բողոք ներկայացրեց Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարան, որտեղ մասնավորապես նշել էր, որ «քրեական գործի հետաքննության և քննության ընթացքում դատարանում խախտվել են մարդու և քաղաքացու իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության մասին կոնվենցիայի հիմնարար սկզբունքները»^[103]։

Հրաձգության գործով առաջին իսկ դատական նիստում Գորդեևի համադասարանցիները հայտարարեցին, որ հրաժարվում են նրա և նրա ծնողների նկատմամբ ցանկացած նյութական պահանջից։ Ավագ սերժանտ Կրոխինը, ով մինչդատական կարգով արդեն փոխհատուցում ստացել էր, քաղաքացիական վարույթի շրջանակներում նույնպես հրաժարվեց պահանջներ ներկայացնելուց^[39]։ Սպանված Կիրիլովի հարազատները 9 մլն ռուբլի ընդհանուր գումարի քաղաքացիական հայց ներկայացրեցին դեռահասի դեմ։ Բացի այդ, տուժողները խնդրեցին ուսուցչի որդուն, մինչև նրա չափահաս դառնալը, նշանակել ամսական 68 հազար ռուբլի գումարի ապրուստավճար՝ միանվագ 261 հազար ռուբլու վճարմամբ՝ 2014 թվականի փետրվարից ի վեր կուտակված պարտքի տեսքով^[104]։

Բուտիրսկյան շրջանային դատարանի 2015 թվականի մարտի 3-ի որոշման մեջ առանձին նշվել էր, որ տուժող կողմերից մեկը (սպանված ոստիկանի ընտանիքը) հրաժարվել է հայցային պահանջներից, մյուս տուժողների քաղաքացիական հայցերը պետք է քննվեին քաղաքացիական դատավարության կարգով^[25][81]։

2015 թվականի հոկտեմբերին Բուտիրսկի շրջանային դատարանին հայց ներկայացվեց մահացած ուսուցչի մոր, այրու և երեխայի անունից։ Դրանում տուժող կողմը դատարանին խնդրում էր Գորդեևի ծնողներից բռնագանձել 10 մլն ռուբլի՝ որպես բարոյական վնասի փոխհատուցում և 739 հազար ռուբլի՝ հուղարկավորության համար ծախսված գումարը, ինչպես նաև պարտավորեցնել նրանց վճարելու 37 հազար ռուբլի՝ մինչև Կիրիլովի երեխային չափահաս դառնալը^[24]։ 2015 թվականի դեկտեմբերի 15-ին դատարանը դեռահասին ներգրավեց որպես հայցապահանջի պատասխանակից, ինչպես նաև մերժեց պատասխանողի ներկայացուցիչներին՝ փակ դատաքննություն անցկացնելու և մինչ հրաձգության գործի ըստ էության քննությունը հայցի կասեցման հարցում^[105]։

2016 թվականի փետրվարի 1-ին դատարանը հրաժարվեց փակել հայցի շրջանակներում դատական նիստը՝ այդպիսով մերժելով պատասխանողների պաշտպանության միջնորդությունը, որը պնդում էր, որ «գործը հնարավոր չէ քննել առանց քրեական գործից հրաժարվելու»։ Հայցվորների ներկայացուցիչ Լյուդմիլա Այվարը հայտարարեց, որ նիստի դադարեցման հիմքեր չկան. ինքը՝ դեռահասը նիստին ներկա չէ, բայց նրան ներկայացնում է փաստաբանը. այս դիրքորոշումը պաշտպանեց նաև դատախազը։ Լսելով կողմերի փաստարկները՝ դատարանը հիմքեր չգտավ դատաքննությունը փակելու համար։  Բացի այդ, պատասխանողների ներկայացուցչին կրկին մերժեցին հայցի կասեցումը՝ մինչև Սերգեյ Գորդեևի նկատմամբ քրեական գործը ըստ էության քննելը^[106]։

Փետրվարի 24-ին տուժող կողմը ավելացրեց հայցով ներկայացրած գումարը՝ խնդրելով դատարանին Գորդեևի ծնողներից բռնագանձել 10 միլիոն ռուբլի (5-ական միլիոն ռուբլի Կիրիլովի մոր և այրու համար)՝ որպես բարոյական վնասի փոխհատուցում, ինչպես նաև պարտավորեցնել նրանց ամսական վճարելու 36135 ռուբլի 44 կոպեկ, իսկ անցած ժամանակահատվածի համար ՝ 893749 ռուբլի 88 կոպեկը՝ միանվագ վճարմամբ^[107]։

Մարտի 2-ին դատարանը մասնակիորեն բավարարեց Կիրիլովների հայցը՝ Վիկտոր և Իրինա Գորդեևներից բռնագանձելով 700 հազար ռուբլի և պարտավորեցնելով նրանց ամսական 36 հազար ռուբլի վճարել անչափահաս երեխային պահելու համար։ Դատարանը պատասխանողներից նաև 936 հազար ռուբլի գանձեց՝ որպես միանվագ վճար Անդրեյ Կիրիլովի անչափահաս որդու համար՝ «նրա հոր մահվանից մինչ օրս» ժամանակաշրջանի համար^[108]։

2016 թվականի օգոստոսին Գորդեևները այդ որոշման դեմ Մոսկվայի քաղաքային դատարան բողոք ներկայացրեցին։ Սեպտեմբերի 12-ին դատարանը որոշեց այդ որոշումը թողնել անփոփոխ^[109]։

2014 թվականի մայիսին հրաձիգի հոր՝ Վիկտոր Գորդեևի նկատմամբ քրեական գործ հարուցվեց (հրազենի անփույթ պահպանում)^[110], ավելի ուշ այն կասեցվեց «այնքան ժամանակով, քանի դեռ հիմնական գործով որոշում չի կայացվել»^[27]։

Մեկ տարի անց հետաքննությունը Վիկտոր Գորդեևի վերաբերյալ գործը հանձնեց դատարան^[19]։ Հետաքննությունը հրաժարվեց տվյալ քրեական գործով Կիրիլովի հարազատներին և Բուշուևի կնոջը ճանաչել որպես տուժող, համապատասխանաբար, հրաժարվելով նրանց որևէ փոխհատուցման հավակնելու հնարավորությունից^[71]։ 2015 թվականի հունիսին Մոսկվայի Բուտիրսկի շրջանի N 91 դատական տեղամասի դատավորը համաներում շնորհեց Գորդեև-ավագին^[111]։

2014 թվականի փետրվարի 3-ին Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վլադիմիր Պուտինը, ներկա լինելով մշակույթի և արվեստի նախագահական խորհրդի նիստին, արձագանքել է միջադեպին՝ տեղի ունեցածը համարելով ողբերգություն, և կոչ է արել ավելի մեծ ուշադրություն դարձնել մատաղ սերնդի դաստիարակությանը։ Նախագահի կարծիքով՝ ողբերգությունը կարող էր տեղի չունենալ, եթե նոր սերունդը, որպես հանդիսատես, պատշաճ կերպով դաստիարակվեր՝ գեղարվեստական լավ ճաշակով, կարողանար հասկանալ և գնահատել թատերական, դրամատիկ, երաժշտական արվեստը^{[40][112][113][114]}։

Ռուսաստանի կրթության նախարար Դմիտրի Լիվանովը հայտարարեց, որ կրթության նախարարությունը տեղի ունեցածից հետո անվտանգության լրացուցիչ միջոցներ կձեռնարկի։ Նրա խոսքով՝ նախարարությունում կզբաղվեն ողբերգության պատճառների վերլուծությամբ և կձգտեն դպրոցներում հասնել բացարձակ անվտանգության^[115]։

Ռուսաստանի Դաշնության նախագահին առընթեր Երեխայի իրավունքների հարցերով լիազոր Պավել Աստախովը կոչ արեց ստուգել բոլոր մանկական հաստատությունների անվտանգությունը. «Անհրաժեշտ եմ համարում հսկիչ-վերահսկողական և իրավապահ մարմինների մասնակցությամբ կազմակերպել բոլոր կրթական և մանկական կազմակերպություններում հակաահաբեկչական և հակակրիմինալ անվտանգության վիճակի, դրանց պատշաճ պահպանության ու տեսագրությունների առկայության, մանկական և դեռահասային հոգեբանների հաստիքներով համալրվածության, կոնֆլիկտների լուծման ծառայությունների, ոստիկանության դպրոցական տեսուչների աշխատանքի առկայության ու արդյունավետության ստուգումներ»^[116]։

Տեղի ունեցած միջադեպից հետո Մոսկվայում, Մոսկվայի մարզում և Ռուսաստանի այլ տարածաշրջաններում դատախազական ստուգումներ անցկացվեցին կրթական կազմակերպություններում սովորողների և աշխատողների անվտանգության ապահովման մասին օրենսդրության պահանջների պահպանման վերաբերյալ^{[117][118][119]}։

Պատգամավորներ Իրինա Յարովայայի, Օլեգ Միխեևի և Վիտալի Միլոնովի կողմից տեղի ունեցածի կապակցությամբ տարբեր առաջարկներ և օրենսդրական նախաձեռնություններ են ներկայացվել զենքի կիրառման քաղաքականության ոլորտում

Միջադեպը մի շարք գնահատականներ ստացավ Ռուսաստանի Դաշնության Պետական Դումայում։ Դումայի անվտանգության և կոռուպցիայի հակազդման կոմիտեի նախագահ Իրինա Յարովայան հայտարարեց, որ անհրաժեշտ է առավելագույնս սահմանափակել զենքի տարածումը ՌԴ-ում և կոչ արեց խստացնել վերահսկողությունը դրա պահպանման նկատմամբ։ Յարովայան նաև նշում էր, որ տվյալ դեպքը Ռուսաստանի համար ոչ բնորոշ պատահար է^[6]։

Ռուսաստանի Lիբերալ-դեմոկրատական կուսակցության խմբակցության պատգամավորներն առաջարկեցին «Զանգվածային լրատվության միջոցների մասին» օրենքի 4-րդ հոդվածում փոփոխություններ կատարել, որոնք թույլ չէին տա ցերեկային ժամերին հեռուստատեսությամբ անչափահասների մասնակցությամբ բռնության տեսարաններ ցուցադրել^[120], ինչպես նաև հայտարարեցին Պետդումայում աշխատանքային խումբ ստեղծելու անհրաժեշտության մասին, որը կզբաղվի ռուսական դպրոցներում անվտանգության ապահովման հարցերով^[121]։

Պետդումայի պատգամավոր, «Արդար Ռուսաստան» կուսակցության խմբակցության անդամ Օլեգ Միխեևը Պետդումայի քննարկմանը ներկայացրեց «Երեխաներին իրենց առողջությանը և զարգացմանը վնաս պատճառող տեղեկատվությունից պաշտպանելու մասին» դաշնային օրենքի 16-րդ հոդվածում կատարված փոփոխությունները՝ դրանով իսկ առաջարկելով «ԷՀՄ-ների և տվյալների բազաների համար նախատեսված ծրագրերը, որոնք արգելված են երեխաների համար, հանել բաց հասանելիությունից»։ Օրինագծին կից բացատրական գրության մեջ նշվում էր, որ խոսքը համակարգչային խաղերի մասին է, որոնք դաժանության և բռնության բացահայտ քարոզչություն են պարունակում^[122]։ Միխեևը մամուլին հայտնել է, որ օրինագծի մշակմամբ սկսել է զբաղվել դեռևս N 263 դպրոցի հրաձգության դեպքից առաջ^[123]։ Տեղի ունեցածը համակարգչային խաղերի հետ է կապել նաև Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության նախագահի օգնական, Ռուսաստանի նախկին գլխավոր սանիտարական բժիշկ (1996-2013) Գենադի Օնիշչենկոն^[124]։

Ռուսաստանի Դաշնության Հանրային պալատում առաջարկեցին փոփոխություններ կատարել ՌԴ Քրեական օրենսգրքի 156-րդ հոդվածում՝ «անչափահասի դաստիարակության պարտականությունները չկատարելը»։ Պալատի անդամ և «Դիմադրություն» իրավապաշտպան շարժման առաջնորդ Օլգա Կոստինայի խոսքով՝ պետք է մտածել ծնողների պատասխանատվության մասին, որոնք դեռահասին սովորեցնում են օգտվել զենքից և ուշադրություն չեն դարձնում նրա հոգեբանական վիճակին^[35]։

Մոսկվայի քաղաքային դումայի պատգամավորները փոփոխություններ առաջարկեցին «Մասնավոր դետեկտիվ և պահնորդական գործունեության մասին» օրենքում. դրանք թույլ էին տալիս դպրոցական թիկնապահներին ապահովել մահակներով և էլեկտրաշոկերներով^[125]։ Դպրոցների և ուսուցիչների պահակախումբը զինելու առաջարկ ներկայացվեց նաև «Զենքի իրավունք» համառուսաստանյան հասարակական կազմակերպության կողմից^[126][127]։

Սանկտ Պետերբուրգի չորրորդ և հինգերորդ գումարման օրենսդիր ժողովի պատգամավոր Վիտալի Միլոնովը մշակեց և ներկայացրեց «Զենքի մասին» դաշնային օրենքում փոփոխությունների նախագիծը։ Այս նախաձեռնության համաձայն՝ տրավմատիկ ատրճանակների և որսորդական հրացանների տերերը պետք է բժշկական զննում անցնեին ամեն տարի, այլ ոչ թե հինգ տարին մեկ^[128]։

2014 թվականի գարնանը մամուլում տեղեկություն հայտնվեց, որ «Մոսկվայի Նոր Կինոյի դպրոցը» « Ուրիշները» ստուդիայի հետ համատեղ ավարտել է «Դպրոցական հրաձիգը» գեղարվեստական ֆիլմի նկարահանումները։ Հաղորդվում էր, որ կինոնկարը նկարահանվել է Սթիվեն Քինգի «Կատաղություն» վեպի և N 263 դպրոցի փետրվարյան իրադարձությունների մոտիվներով. գործողությունը տեղի է ունենում մեր օրերում, ռուսական դպրոցում։ Նկարահանումներն անցկացվել են Մոսկվայի թիվ 11 ձեռներեցության քոլեջի տարածքում (N 165 միջնակարգ դպրոցի նախկին շենքը), որոնց մասնակցել են "The Matrixx" խմբի (նախկինում՝ «Ագաթա Քրիստի» - ի մասնակից) ղեկավար Գլեբ Սամոյլովը, «ՆԱԻՎ» խմբի ֆրոնտմեն Ալեքսանդր «Չաչա» Իվանովը, երգչուհի Տատյանա Բուլանովան, դերասան Անդրեյ Բալյակինը և ուրիշներ^[129][130]։

• Горбаткова О. И. Проблема насилия в школах в зеркале современных российских медиа // Медиаобразование : журнал. — 2017. — № 4. — С. 189—205.
• Гришин О. Е., Иглин Д. А. Компьютерные игры как элемент массовой политической культуры и коммуникации // PolitBook : журнал. — 2015. — В. 1. — С. 127—145.
• Раменский С. Е., Раменская, Г. П., Раменская В. С. Агрессивное поведение людей в современном обществе и в учебной аудитории // Педагогическое образование в России : журнал. — 2015. — В. 2. — С. 58—62.

• Бочарова С., Солопов М. (2014 թ․ դեկտեմբերի 26). «Однажды в Москве: как подросток впервые устроил стрельбу в школе». РБК. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 8-ին.
• Жеглов А., Машкин С., Туманов Г., Черных А. Школьный контрольный. Ученик, устроивший расстрел в школе, заставил власти задуматься о безопасности // Коммерсантъ : газета. — 4 февраля 2014. — № 17 (5290). — С. 1.
• Тендрякова М. Поколение геймеров и стрелков // Учительская газета. — 2014. — № 9 (4 Մարտի).