Լ’Աքվիլա
Լ’Աքվիլա (նաև՝ Աքվիլա, Լ’Ակվիլա, Ակվիլա իտալ.՝ L'Aquila - արծիվ), քաղաք և կոմունա կենտրոնական Իտալիայում՝ Աբրուցո մարզի Լ'Աքվիլա գավառում[2]։ Իտալական Աբրուցո տարածաշրջանի գլխավոր քաղաքը, Լ'Աքվիլա գավառի վարչական կենտրոնը։ Բնակչության թիվը՝ շուրջ 73,150 մարդ։ Յուրաքանչյուր օր շուրջ 100 հազար մարդ էլ այցելում է Լ’Աքվիլա՝ ուսանելու, աշխատելու, տեսարժան վայրերևը դիտելու, հանգստանալու (մերձակայքում գործում են լեռնադահուկային մի շարք առողջարաններ)։ Քաղաքը կառուցվել է Ատերնո գետի հովտում, բլրի վրա, շրջապատված է Ապենինյան լեռներով։ Քաղաքից հյուսիս-արևելք գտնվում է Ապենինների բարձրագույն գագաթը՝ Գրան-Սասսո լեռը։ Լ'Աքվիլան սահմանակից է Անտրոդոկո, Բարետե, Բարիշանո, Բորգոռոզե, Կանյանո Ամիտերնո, Կամպոտոստո, Կապիտինյանո, Կրոնյալետո, Ֆանո Ադրիանո, Ֆոսա, Իզոլա դել Գրան Սասո դ'Իտալիա, Լուկոլի, Մալիանո դե Մարսի, Օկրե, Պիետրակամելա, Պիցոլի, Ռոկա դի Կամբիո, Ռոկա դի Մեձո, Սանտո Ստեֆանո դի Սեսանիո, Սկոպիտո, Տոռնիմպարտե համայնքներին[3][4][5][6]։
| Քաղաք | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Լ’Աքվիլա | |||||
| իտալ.՝ L'Aquila | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Իտալիա | ||||
| Մարզ | Աբրուցո | ||||
| Գավառ | Լ'Աքվիլա | ||||
| Հիմնադրված է | 13-րդ դար, մայիսի 20, 1254 և 1266 թ. | ||||
| Մակերես | 473,91 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 714±1 մետր | ||||
| Պաշտոնական լեզու | իտալերեն | ||||
| Բնակչություն | ▲69 558 մարդ (հունվարի 1, 2023)[1] | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+1 և UTC+2 | ||||
| Հեռախոսային կոդ | 0862 | ||||
| Փոստային դասիչ | 67100 | ||||
| Պաշտոնական կայք | comune.laquila.it | ||||
| |||||
Լ’Աքվիլայի պատմական կենտրոնում, որը շրջանակված է միջնադարյան պարսպով, պահպանվել են նեղլիկ փողոցներ, Վերածննդի և բարոկկո ոճերով կառուցված շինություններ, գեղատեսիլ հրապարակներ։ Քաղաքն ունի համալսարան, ուսանողական ավան, մշակութային բազմաթիվ հաստատություններ, այդ թվում՝ թատրոն, սիմֆոնիկ նվագախումբ, գեղարվեստի ակադեմիա, կոնսերվատորիա։
Բնակչություն
Կլիմա
Լ’Աքվիլային բնորոշ է օվկիանոսային կլիման, որը Köppen climate classification-ի դասակարգմամբ նշագրվում է Cfb):
| Լ’Աքվիլայի օդերևութաբանական կայան 42°22′ հս․ լ. 13°21′ ավ. ե.HGЯOի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Միջին բարձր °C (°F) | 6.4 (43.5) | 8.5 (47.3) | 12.3 (54.1) | 16.3 (61.3) | 20.9 (69.6) | 25.3 (77.5) | 29.0 (84.2) | 29.1 (84.4) | 24.7 (76.5) | 18.4 (65.1) | 12.2 (54) | 7.4 (45.3) | 17.54 (63.57) |
| Միջին օրական °C (°F) | 2.3 (36.1) | 3.8 (38.8) | 7.0 (44.6) | 10.7 (51.3) | 14.9 (58.8) | 18.7 (65.7) | 21.6 (70.9) | 21.6 (70.9) | 18.1 (64.6) | 12.8 (55) | 7.8 (46) | 3.7 (38.7) | 11.92 (53.45) |
| Միջին ցածր °C (°F) | −1.8 (28.8) | −1.0 (30.2) | 1.7 (35.1) | 5.0 (41) | 8.8 (47.8) | 12.2 (54) | 14.2 (57.6) | 14.1 (57.4) | 11.4 (52.5) | 7.2 (45) | 3.3 (37.9) | −0.1 (31.8) | 6.25 (43.26) |
| Անձրևի տեղումներ մմ (դյույմ) | 66.1 (2.602) | 64.5 (2.539) | 51.2 (2.016) | 56.6 (2.228) | 51.0 (2.008) | 46.1 (1.815) | 34.7 (1.366) | 37.7 (1.484) | 52.8 (2.079) | 66.3 (2.61) | 91.3 (3.594) | 83.7 (3.295) | 702 (27.636) |
| Ձյան տեղումներ սմ (դյույմ) | 27 (10.6) | 19.8 (7.8) | 7.2 (2.83) | 0 (0) | 0 (0) | 0 (0) | 0 (0) | 0 (0) | 0 (0) | 0 (0) | 0 (0) | 13.8 (5.43) | 67.8 (26.66) |
| Միջ. անձրևոտ օրեր | 8 | 8 | 8 | 9 | 8 | 6 | 5 | 5 | 6 | 8 | 10 | 10 | 91 |
| Միջ. ձնառատ օրեր | 3 | 2.2 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.6 | 7.8 |
| աղբյուր: [10] | |||||||||||||
Քույր քաղաքներ
Լիբանան, Բաալբեկ
Իտալիա, Բեռնալդա
Ռումինիա, Բիստրիցա
Իսպանիա, Կուենկա (Իսպանիա)- Իտալիա, Ֆոջա
Չինաստան, Հայնին
Ավստրալիա, Հոբարթ
Գերմանիա, Ռոթվայլ
Արգենտինա, Սան Կառլոս դե Բարիլոչե[11]- Իտալիա, Սանտ Անջելո դ’Ալիֆե[12]
- Իտալիա, Սիենա (քաղաք)[13]
ԱՄՆ, Վաշինգտոն
Կանադա, Յորք, Տորոնտո
Լեհաստան, Զիելոնա Գուրա[14]
Պորտուգալիա, Ֆիգեյրա դա Ֆոշ (2019 թվականից)[15]
Պատկերասրահ
Լ’Աքվիլայի կենտրոնը թռչնաթռիչքի բարձրությունից
Կենտրոնի փողոցներից մեկը
Շատրվան
Santa Maria di Collemaggio եկեղեցին
Սան Բեռնարդինո եկեղեցին
Santa Maria del Suffragio եկեղեցին
San Pietro a Coppito եկեղեցին
Ամրոցը
2009 թվականի երկրաշարժի հետևանքներից
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
- Roger Willemsen: Die Abruzzen. Das Bergland im Herzen Italiens. Kunst, Kultur und Geschichte. DuMont, Köln 1990, ISBN 3-7701-2256-9, S. 154.
- Poland, Chris; Razzano, Holly; Scott, Andrew; Hernandez, Ricardo (2009). «L'Aquila, Italy: The Next Lesson». Civil Engineering. 79 (11): 46–53. doi:10.1061/ciegag.0000254. ISSN 0885-7024.
- Bindi, V. (1889). Monumenti storici ed artistici degli Abruzzi. Naples. էջ 771 seq.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
Արտաքին հղումներ
- Պաշտոնական կայք (իտալերեն)
- Gran Sasso Պատկերներ, նորություններ (իտալերեն)
- Իսպանական բերդը
- 99 ցայտաղբյուրներով շատրվանը
- 2009 թվականի երկրաշարժից 9 տարի անց (2018 թ. լուսանկարներ)
- In the Land of Bears and Castles, The Financial Times, June 29, 2007
- Città dell'AQUILA, Internetpräsenz der Stadt L’Aquila
- Website Արխիվացված 2022-04-19 Wayback Machine des Staatsarchivs L’Aquila, des Hauptarchivs der Provinz (իտալ. և անգլ.)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լ’Աքվիլա» հոդվածին։ |