Լեոնիդ Ստուկանով
Լեոնիդ Ալեքսանդրովիչ Ստուկանով (ռուս.՝ Леонид Александрович Стуканов, հունվարի 28, 1947, Ստորին Սաքսոնիա, Բիզոնիա, Գերմանիան 1945-1949 թվականներին, Գերմանիա - մայիսի 16, 1998, Տագանրոգ, Ռոստովի մարզ, Ռուսաստան), ռուս նկարիչ, մանկավարժ[1][2]։
Լեոնիդ Ստուկանով | |
---|---|
Ծնվել է | հունվարի 28, 1947 |
Ծննդավայր | Ստորին Սաքսոնիա, Բիզոնիա, Գերմանիան 1945-1949 թվականներին, Գերմանիա |
Վախճանվել է | մայիսի 16, 1998 (51 տարեկան) |
Մահվան վայր | Տագանրոգ, Ռոստովի մարզ, Ռուսաստան |
Քաղաքացիություն | ԽՍՀՄ և Ռուսաստան |
Կրթություն | Ռոստովի գեղարվեստի ուսումնարան |
Մասնագիտություն | նկարիչ |
Ժանր | գրաֆիկա |
Leonid Stukanov Վիքիպահեստում |
Կենսագրություն
Լեոնիդ Ստուկանովը ծնվել է 1947 թվականի հունվարի 28-ին Նորդբուրգում, ուր նրա մորը քշել էին գերմանացիները Տագանրոգի բռնազավթման ժամանակ։ 1949 թվականին մոր հետ միասին վերադարձել է Տագանրոգ։
1954 թվականին ընդունվել է հանրակրթական դպրոց։ Ութերորդ դասարանն ավարտելուց հետո երկու տարի սովորել է ուսումնարանում՝ ստանալով ռադիոմոնտաժողի մասնագիտություն։
Մի քանի տարի սովորել է Կոմբայնների գործարանին կից մշակույթի պալատի կերպարվեստի ստուդիայում՝ Վալենտինա Ռուսոյի մոտ[3]։
Ռոստովի Մ. Գրեկովի անվան գեղարվեստի ուսումնարան կարողացել է ընդունվել միայն երրորդ փորձից[4] և այնտեղ սովորել է 1964 թվականից մինչև 1968 թվականը՝ ավարտելով գեղանկարչական-մանկավարժական բաժինը (Պ. Չերենովի դասարան)[5]։ Ուսումնարանում Ստուկանովը համարվել է լավագույն նկարիչ[5]։ Դասավանդողներից ոմանք նրան նույնիսկ կասկածել են հիպերռեալիզմի հանդեպ հակում ունենալու մեջ[5]։
Ռոստովի գեղարվեստի ուսումնարանն ավարտելուց հետո իր ընկեր-համակուրսեցիներ Ալեքսանդր Ժդանովի, Վ. Սոբկոյի և Լեոնիդ Պուզինի հետ միասին ուղարկվել է Վորոնեժ, աշխատել Նովայա Ուսմանի գեղանկարչության-ձևավորման արվեստանոցում[5]։
Վերադառնալով Տագանրոգ՝ Լեոնիդ Ստուկանովը մի որոշ ժամանակ աշխատել է Կոմբայնների գործարանին կից մշակույթի պալատի կերպարվեստի ստուդիայում[3]։
1969 թվականից մինչև 1997 թվականը Լեոնիդ Ստուկանովը դասավանդել է Տագանրոգի մանկական գեղարվեստի դպրոցում[6]։ Դաստիարակել է բազմաթիվ նկարիչների, որոնց թվում են եղել Յուրի Շաբելնիկովը, Նատալյա Դուրիցկայան, Նադեժդա Շվեցը, Յուրի Ֆեսենկոն, Վասիլի Սլեպչենկոն[7][8]։
Լեոնիդ Ստուկանովն իր ուսուցիչ է համարել Ալեքսանդր Ժդանովին, որի հետ սովորել է մի խմբում Ռոստովի գեղարվեստի ուսումնարանում, ընկերություն է արել երկար տարիներ և նամակագրություն է պահպանել Ժդանովի՝ 1987 թվականին Միացյալ Նահանգներ տեղափոխվելուց հետո[9][10]։ Ընկերները Ստուկանովին կոչել են Կոմս (ռուս.՝ Граф)[11]։ Այդ անունը հորինել էր Ալեքսանդր Ժդանովը դեռ ուսանողական տարիներին[5]։ Լեոնիդ Ստուկանովը սիրել է երաժտություն, նվագել է փողային նվագախմբում[12]։
1988 թվականին Լեոնիդ Ստուկանովը մասնակցել է «Արվեստ կամ մահ» (ռուս.՝ «Искусство или смерть») միության ցուցահանդեսներին («Մեկօրյա ցուցահանդես» (ռուս.՝ «Однодневная выставка», «Жупел»)[13][14]։ Պաշտոնապես չլինելով «Արվեստ կամ մահ» միության անդամ՝ Լեոնիդ Ստուկանովը, մասնակցելով ցուցահանդեսներին, սատարել է իր երիտասարդ աշակերտներին ու գործընկերներին և նրանց շրջանում ունեցել բարձր հեղինակություն[7][15]։
Լեոնիդ Ստուկանովի կենդանության օրոք կազմակերպվել է երկու անհատական ցուցահանդես Տագանրոգի Անտոն Չեխովի անվան թատրոնում (1987) և Տագանկայի թատրոնում (1992)[16]։ Տագանրոգի գեղարվեստի թանգարանի հավաքածուում պահվում է Ստուկանովի ութ աշխատանք[17]։
Լեոնիդ Ստուկանովը զոհվել է չպարզված հանգամանքներում 1998 թվականի մայիսի 16-ին[18]. նա սպանվել է իր արվեստանոցում։ Քրեական գործը մնացել է չբացահայտված։ Լեոնիդ Ստուկանովը թաղվել է Տագանրոգում՝ Նիկոլաևյան գերեզմանատանը։
Հավաքածուներ, որտեղ գտնվում են նկարչի աշխատանքները
- Ռոստովի կերպարվեստների մարզային թանգարան, Դոնի Ռոստով
- Տագանրոգի գեղարվեստի թանգարան[19][20], Տագանրոգ[21]
- Ժամանակակի կերպարվեստի թանգարան Դմիտրովսկայայում, Դոնի Ռոստով
- «Piter» պատկերասրահ, Տագանրոգ
- «Ավանգարդ» պատկերասրահ, Դոնի Ռոստով
- Մասնավոր հավաքածուներ Ռուսաստանում, ԱՄՆ-ում, Գերմանիայում և Ֆրանսիայում
Անհատական ցուցահանդեսներ
- 1987 – «Լեոնիդ Ստուկանով», Տագանրոգի Անտոն Չեխովի անվան դրամատիկական թատրոն, Տագանրոգ[18]
- 1992 – «Լեոնիդ Ստուկանով», Տագանկայի թատրոն, Մոսկվա[18]
- 1998 – «Լեոնիդ Ստուկանով», Անտոն Չեխովի անվան գրադարանի ցուցասրահ, Տագանրոգ
- 2010 – «Լեոնիդ Ստուկանով, Վյաչեսլավ Ուշենին, Վիկտոր Պալկո», Ռուսաստանի նկարիչների միության ցուցասրահ, Տագանրոգ[22][23]
- 2017 – «Կոմս» (ռուս.՝ Граф), ZHDANOV պատկերասրահ, Դոնի Ռոստով[24][25][26][27][28]
Խմբակային ցուցահանդեսներ
- 1988 – «Մեկօրյա ցուցահանդես» (ռուս.՝ «Однодневная выставка», «Прибой» գործարանի մշակույթի պալատ, Տագանրոգ
- 1988 – «Жупел», Նկարիչների միության ցուցասրահ Գորկու փողոցում, Դոնի Ռոստով[29]
- 1996 – Տագանրոգի նկարիչների ցուցահանդես, Ռուսաստանի նկարիչների միության ցուցասրահ, Տագանրոգ
- 1996 – Տագանրոգի նկարիչների ցուցահանդես, Ռուսաստանի նկարիչների միության ցուցասրահ, Տագանրոգ
- 1997 – Տագանրոգի նկարիչների ցուցահանդես, Ռուսաստանի նկարիչների միության ցուցասրահ, Տագանրոգ
- 1998 – Տագանրոգի նկարիչների ցուցահանդես, Անտոն Չեխովի անվան գրադարանի ցուցասրահ, Տագանրոգ
- 2006 – «О времени, о мире, о родной земле», Տագանրոգի գեղարվեստի թանգարան, Տագանրոգ
- 2007 – «Донское наследие», Պետական պատմական թանգարան, Մոսկվա[30]
- 2008 – «М — Ж», Ժամանակակից կերպարվեստի թանգարան Դմիտրովսկայայում, Դոնի Ռոստով
- 2008 – «Մահկանացուի մասին արվեստում։ Նիկոլայ Կոնստանտինովի հիշատակին» (ռուս.՝ «О смертном в искусстве. Памяти Николая Константинова»), М-պատկերասրահ, Դոնի Ռոստով[31][32][33]
- 2008 – Օ․ Սուխոդոլսկու պատկերասրահի հավաքածուից (ռուս.՝ «Из собрания Галереи О. Суходольского»), Ռուսաստանի նկարիչների միության ցուցասրահ, Տագանրոգ
- 2009 – ««Արվեստ կամ մահ» միություն, Մոսկվայի ժամանակակից արվեստի թանգարան, Մոսկվա[7]
- 2015 – «Սև գույն» (ռուս.՝ «Чёрный свет»), Ժամանակակից կերպարվեստի թանգարան Դմիտրովսկայայում, Դոնի Ռոստով[34][35]
- 2016 – «Գավառական սյուիտ» (ռուս.՝ «Провинциальная сюита»), Ժամանակակից կերպարվեստի թանգարան Դմիտրովսկայայում, Դոնի Ռոստով[36][37]
- 2019 – «Չամփոփելով արդյունքները․․․» (ռուս.՝ «Не подводя итоги...»), Տագանրոգի գեղարվեստի թանգարան, Տագանրոգ[38]
- 2019 – «Հիշում ենք» (Լ․ Ստուկանով, Վ. Դմիտրիև, Վ. Օռլով, Ն. Լիմանենկո, Վ. Պրոտոպոպով և այլք, ռուս.՝ «Помним»), Ռուսաստանի նկարիչների միության ցուցասրահ, Տագանրոգ[39][40]
Առավել հայտնի աշակերտներ
- Յուրի Հակոբյանց (1978), նկարիչ[41][42]
- Ալեքսեյ Ադամով (1971), ռուս նկարիչ
- Վլադիմիր Բարանովսկի, ռուս նկարիչ
- Վլադիմիր Վելտման (1959), ռուս նկարիչ
- Նատալյա Դուրիցկայա (1960), ռուս նկարչուհի[43]
- Վալերի Պոլիենկո (1974), ռուս ռեժիսոր, բանաստեղծ-երգահան, կոմպոզիտոր, պրոդյուսեր
- Վլադիսլավ Պրոտոպոպով (1961-2015), ռուս նկարիչ, մանկավարժ[44][45]
- Վասիլի Սլեպչենկո (1960-1991), ռուս նկարիչ[46]
- Յուրի Ֆեսենկո (1955), ռուս նկարիչ[7][8]
- Յուրի Շաբելնիկով (1959), ռուս նկարիչ[8]
- Նադեժդա Շվեց (1958), ռուս նկարչուհի, Ուկրաինայի վաստակավոր նկարչուհի, Խարկովի օպերայի և բալետի ակադեմիական թատրոնի գլխավոր նկարչուհի[8]
- Ալեքսեյ Յակովլև (1974), ռուս նկարիչ, մանկավարժ[47][48]
Հիշատակ
- 2008 թվականի հունվարին Տագանրոգի գեղարվեստի թանգարանում անցկացվել է Նատալյա Դուրիցկայայի «Ճյուղեր» (ռուս.՝ «Ветви») անհատական ցուցահանդեսը՝ նվիրված Լեոնիդ Ստուկանովին[49]։
- 2014 թվականին հրատարակվել է Լեոնիդ Պուզինի «Լուսինը Ջրհոսում» (ռուս.՝ «Луна в Водолее») վեպը՝ նվիրված Լեոնիդ Ստուկանովին[50]։
- 2017 թվականի փետրվարին Ռուսաստանի նկարիչների միության Տագանրոգի ցուցասրահում բացվել է «Կոմսից հետո» ցուցահանդեսը՝ նվիրված Լեոնիդ Ստուկանովի ծննդյան 70-ամյակին[51][52]։ Ցուցահանդեսում ներկայացվել են Լեոնիդ Ստուկանովի աշակերտների աշխատանքները, որոնց թվում էին Յուրի Շաբելնիկովը, Նադեժդա Շվեցը, Նատալյա Դուրիցկայան, Վասիլի Սլեպչենկոն, Վլադիմիր Վելտմանը, Ալեքսեյ Յակովլևը, Վլադիսլավ Պրոտոպոպովը, Վադիմ Կրիվոշեևը, Յուրի Հակոբյանցը[51]։
Պատկերասրահ
- «Գարուն», ստվարաթուղթ/յուղաներկ, 117х101, 1988
- «Ինքնադիմանկար», ստվարաթուղթ/յուղաներկ, 30х24, 1990
- «Կանացի դիմանկար», ստվարաթուղթ/յուղաներկ, 84х77, 1980-ավանների վերջ
- «Սև գետակ», ստվարաթուղթ/յուղաներկ, 70х56, 1985
- «Մարիա», ստվարաթուղթ/յուղաներկ, 58х34, 1981
- «Ընտանիք», կտավ/յուղաներկ, 47х34, 1970-ականների վերջ