Իվան Կիրկով
Իվան Կիրկով (բուլղար․՝ Иван Кирков, հունվարի 1, 1932[1][2], Ասենովգրադ, Բուլղարիայի թագավորություն - սեպտեմբերի 19, 2010[3][2], Ասենովգրադ, Բուլղարիա), բուլղարացի նկարիչ, 20-րդ դարի երկրորդ կեսի և 21-րդ դարի առաջին տարիների գրաֆիկ։ Իվան Կիրկովի՝ աշխատավոր և խանդավառ փորձարարի ստեղծագործական ուղին ձևավորվել է բազմաթիվ ժանրերի և արվեստի տեսակների ոլորտներում արված փորձերից՝ նկարչություն, հաստոցային գրաֆիկա, նկարազարդում, պաստառ, քանդակ, որմնանկարչություն, խճանկար, բեմանկարչություն։
Իվան Կիրկով | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ի ծնե | բուլղար․՝ Иван Николов Кирков |
| Ծնվել է | հունվարի 1, 1932[1][2] |
| Ծննդավայր | Ասենովգրադ, Բուլղարիայի թագավորություն |
| Վախճանվել է | սեպտեմբերի 19, 2010[3][2] (78 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Ասենովգրադ, Բուլղարիա |
| Քաղաքացիություն |  Բուլղարիա |
| Կրթություն | Բուլղարիայի գեղարվեստի ազգային ակադեմիա |
| Մասնագիտություն | նկարազարդող, նկարիչ և քանդակագործ |
| Ժանր | դիմապատկեր, քանդակագործություն, գրաֆիկա և պլակատ |
 Ivan Kirkov Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
Իվան Կիրկովը ծնվել է 1932 թվականի հունվարի 1-ին Ասենովգրադում (այն ժամանակ՝ Ստանիմակա)։ 1955 թվականին ավարտել է Սոֆիայի արվեստների ազգային ակադեմիան (մասնագիտացումը՝ գեղանկարչություն)։ Նրա ուսուցիչներն են եղել պրոֆեսորներ Իլյա Պետրովը և Կիրիլ Ցոնևը։ 1957 թվականից սկսել է մասնակցել ցուցահանդեսների՝ ներկայացնելով դիմանկարներ, ժանրային կոմպոզիցիաներ, բնանկար։ 1961 թվականին Սոֆիայում կայացած առաջին երիտասարդական ցուցահանդեսում ներկայացրել է «Ծովի մոտ» գեղանկարչական կոմպոզիցիան (որը հարել է ԽՍՀՄ-ում ի հայտ եկած «կոշտ ոճին»[4]), որը դարձել է Բուլղարիայում սուր հասարակական բանավեճի առիթ։ Այդ ժամանակվանից Կիրկովի անունը տեղի գեղարվեստական բեմում սկսել է ասոցացվել նոնկոնֆորմիզմի հետ[5]։
1965-1967 թվականներին աշխատել է որպես երգիծական թատրոնի բեմանկարիչ։ Հեղինակել է դեկորացիաներ Սավա Դոբրոպլոդնիի, Իվան Վազովի, Շեքսպիրի ստեղծագործությունների հիման վրա բեմադրված ներկայացումների համար։ Որպես բեմադրող նկարիչ աշխատել է 1963 թվականին նկարահանված «Տեսուչը և գիշերը» ֆիլմի վրա[6]։
Հանդես է եկել որպես գրքի դիզայներ[7][8]. ստեղծել է գրքերի մակետներ՝ Էլին Պելինի, Ռ. Բոսիլեկի[9], Ցանկո Ցերկովսկու, Իվան Տուրգենևի։ Շատ է զբաղվել նկարազարդմամբ[10][11][12].
Որպես մոնումենտալիստ՝ Կիրկովն ստեղծել է դեկորատիվ և քանդակագործական կոմպոզիցիա Սոֆիայի կենտրոնական երկաթուղային կայարանում, որմնանկարներ առաստաղի վրա և համերգային վարագույր Իվան Վազովի անվան ազգային թատրոնի համար։ 80-ականներին դասավանդել է Սոֆիայի ակադեմիայում։
1959 թվականին պարգևատրվել է Բուլղարիայի նկարիչների միության բրոնզե մեդալով։ Իվան Կիրկովի հետահայաց ցուցահանդեսը տեղի է ունեցել Սոֆիայի ազգային պատկերասրահում 2004 թվականի հոկտեմբեր-նոյեմբեր ամիսներին։
Իվան Կիրկովը մահացել է 2010 թվականի սեպտեմբերի 19-ին բրոնխոգեն կարցինոմայից և թաղվել հայրենիքում՝ Ասենովգրադում[15]։ Նկարչի մահվանից հետո անցկացվել են բազմաթիվ ցուցահանդեսներով[16][17]։
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
- Кирков, Иван. Портрети / Иван Кирков. — София: Идея Дизайн, 2009. — 95 с.
- Кирков, Иван; Трак, Жорж; Линков, Красимир; Славов, Недялко. Иван Кирков : Манифест на проекти за творчески постижения. — Пловдив: Вион, 2007. — 189 p. — ISBN 9789549501803
- Змийчаров, Петър. [eb.by/TAhG Иван Кирков : Личен ренесанс]. — София: Отворено общество, 1998. — 112 с. — ISBN 9545201223
- Кирков, Иван; Явашева, Мария. Каталог 72 / Texte imprimé / художник Иван Кирков. — София: Форек, 1972. — 16 с.
Արտաքին հղումներ
- Аудио 7 мин. 20 с. О творчестве Ивана Киркова(բուլղ.)
- Иван Кирков на ArtPrice
- «Иван Кирков или да се спасиш в спомена», 2009 / фрагмент фильма, 3 мин. режиссёра Атанаса Кирякова(բուլղ.)
- Видео, 14 мин. Ретроспектива Ивана Киркова, 2011 Галерея 8, к первой годовщине со дня смерти художника; с многочисленными комментариями галериста Бориса Стателова(բուլղ.)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իվան Կիրկով» հոդվածին։ |