Գևորգ Կասպարով

Կասպարովն իր առաջին քայլերն սկսել է «Դինամո Երևան»-ում, որտեղ հանդես էր գալիս որպես կենտրոնական պաշտպան, սակայն դարպասապահի խնդիր ունենալը ճակատագրական է դառնում նրա համար։ Թիմը 3 օրից խաղ ուներ, իսկ մարզիչը փորձարկում է 3 հոգու և ընտրում Կասպարովին։ Հեռանկարային դարպասապահին դուր եկավ այդ դիրքը և ցանկություն հայտնեց դառնալ դարպասապահ^[4]։ 7 ամիս անց ընդունվում է Երևան քաղաքի ֆուտբոլային դպրոց։ 1995 թվականին վերջինիս թիմից (Մ16 հավաքականի խաղից հետո) ընտրվում է 15-16 ֆուտբոլիստ՝ խաղալու Արտաշատի «Դվին» ֆուտբոլային ակումբի կազմում։ 1996 թ.-ից պատանի Կասպարովն իր ելույթները շարունակում է Առաջին խմբի առաջնությունում։

Նա պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլում կարիերան սկսել է 1997 թ. Արտաշատի «Դվինի» կազմում, դարպասապահի համար բավականին վաղ հասակում՝ 17 տարեկանում։

«Դվինում» հիմնականում ընդգրկված էին պատանի ֆուտբոլիստներ, որոնցից շատերը Հայաստանի մինչև 18 տարեկանների հավաքականի անդամներ էին։ 17-ամյա Կասպարովը թիմի հիմնական դարպասապահն էր ու մասնակցեց առաջնության բոլոր 18 հանդիպումներին՝ միայն մեկ անգամ փոխարինվելով։

Պատանի դարպասապահի նորամուտը կայացավ 1997 թ. օգոստոսի 12-ին՝ ՀՀ ապագա չեմպիոն «Երևանի» հետ կայացած առաջնության մեկնարկային տուրում, որում մրցակիցը հաղթեց 5-1 հաշվով։

Ընդհանրապես, «Դվինին» շատ դժվար էր մրցակցել փորձառու ֆուտբոլիստներով համալրված առաջնության մյուս մասնակիցների հետ։ Առաջին մրցաշրջանում պաշտպանական գոտին այնքան թույլ էր, որ 18 խաղում 51 գնդակ է հայտնվում թիմի դարպասում։ Դա էր պատճառը, որ «Դվինն» այդ տարի ընդամենը 7 միավոր վաստակեց ու 10 թիմերի մրցավեճում գրավեց 9-րդ տեղը (վերջինը 1 միավորով Վանաձորի «Լոռին» էր)։ Հաջորդ տարի պաշտպանությունը շտկվում է և, անցկացնելով 10 խաղ, Կասպարովը 19 գոլ է ընդունում։

Ծառայողական տարիներին՝ 1999-ական թթ., նրան 5 անգամ հրավիրում են պաշտպանելու Արցախի բանակի կենտրոնական մարզական ակումբի դարպասը։

2000 թվականին պայմանագիր է ստորագրում «Զվարթնոց-ԱԼԼ» ակումբի հետ, որը 2 անգամ հասնում է Հայաստանի Գավաթի եզրափակիչ փուլ և մեկ անգամ դառնում ներքին առաջնության արծաթե մեդալակիր։ Կասպարովի կարիերան գուցե շարունակվեր հենց այս ակումբում, սակայն ֆինանսական խնդիրների պատճառով թիմը հրաժարվում է շարունակել հանդես գալ Բարձրագույն խմբում։

Կասպարովը ստիպված էր գտնել նոր աշխատատեղ։ Հրավեր կար Իրանից՝ Թեհրանի «Արարատ» ակումբից։ Այստեղ անցկացնում է 12 խաղ և մրցաշրջանն ավարտվելուն պես վերադառնում հայրենիք։

2004 թվականին տեղափոխվում է «Միկա» ֆուտբոլային ակումբ։ Կասպարովն իր նորամուտը նշում է ապրիլի 17-ին, Աշտարակում։ «Միկայի» մրցակիցն այդ խաղում Հայաստանի Բարձրագույն խմբի առաջնության նախորդ մրցաշրջանի չեմպիոն «Փյունիկն» էր։ Այդ խաղում «Միկան» պարտություն կրեց 1-3 հաշվով։ Հետագայում թիմի հետ դարձավ 2004 թվականի Բարձրագույն խմբի առաջնության փոխչեմպիոն։

Հաջորդ տարի Կասպարովը դառնում է «Փյունիկի» ֆուտբոլիստ։ Առաջին շրջանից հետո Ապոուլա Էդելը լքում է թիմը և Կասպարովը դառնում է թիմի հիմնական դարպասապահը։ Փյունիկի կազմում Կասպարովը 2 անգամ (2005, 2006) դառնում է չեմպիոն, 2005 թվականի Սուպերգավաթակիր, իսկ 2006 թ.-ին՝ ֆինալիստ, ինչպես նաև 2005 և 2006 թվականների Հայաստանի լավագույն դարպասապահ։

2007 թվականին վերադառնում է Իրան։ Այնտեղ հանդես է գալիս «ՓԱՍ» և «Ռահ Ահան» ակումբներում։ «ՓԱՍ Թերանում» անցկացնում է 10, իսկ «Ռահ Ահանում»՝ 22 հանդիպում։

2008 թ.-ին վերադառնում է Հայաստան՝ համալրելով «Ուլիսի շարքերը։ «Ուլիսում» Կասպարովը մրցաշրջանի առաջին կեսն է անցկացնում։ Այնուհետև Իրանի Առաջին խմբի առաջնության մասնակից Թավրիզի «Տրակտորից» հրավեր է ստանում։ Անցկացնելով 11 խաղ, թիմին օգնում է անցնել Բարձրագույն խումբ։ Իրանի Բարձրագույն խմբում արգելված էլ ունենալ լեգեոներ դարպասպահ և Կասպարովը լքում է թիմը։ 2009 թվականին վերադառնում է «Ուլիս» և դառնում բրոնզե մեդալակիր։ Մրցաշրջանն ավարտվելուն պես կրկին մեկնում է Իրան, որտեղ 5 ամսվա պայմանագիր է ստորագրում Թեհրանի «Սանաթի Քավե» ակումբի հետ, որը հանդես էր գալիս Իրանի Առաջին խմբի առաջնությունում։

2010 թվականին, ամառային տրանսֆերային պատուհանի բացվելուն պես, լուրեր են պտտվում, որ Երևանի «Միկա» ակումբը հետաքրքրված է Կասպարովի ծառայություններով։ Այսպիսով Կասպարովը, 6 տարի անց, վերադառնում է «Միկա»։ 2010 թ.-ի ընթացքում նա թիմի 4-րդ դարպասապահն էր։ Նախքան Կասպարովի՝ թիմին միանալը, «Միկայից» հեռանում են վրացի դարպասապահ Սոսո Գրիշիկաշվիլին ու լիտվացի Սաուլյուս Կլևինսկասը։ Կասպարովը մասնակցեց հենց առաջին տուրի «Կիլիկիայի» դեմ խաղին։ Արդյունքում, 4 տուր անընդմեջ պարտված «Միկան» վերագտավ իրեն և առավելության հասավ 4-1 հաշվով։ Հայաստանի Գավաթի խաղարկությունում, Գևորգ Կասպարովի վստահ գործողությունների շնորհիվ թիմը հասավ եզրափակիչ փուլ, որում 4-1 հաշվով ջախջախիչ հաղթանակ տոնեց Գյումրու «Շիրակի» նկատմամբ։«Միկայի» և դարպասապահի միջև պայմանագիրն ավարտվում էր դեկտեմբերի 1-ին։ Մինչ դրա երկարաձգելը, Կասպարովը հրավեր է ստանում իրանական մի քանի ակումբներից, որոնք հանդես էին գալիս Առաջին խմբի առաջնությունում։ Ի վերջո Կասպարովը նոր՝ 1 տարվա պայմանագիր է կնքում «Միկայի» հետ։ Վերջինիս ելույթներն ընթացիկ առաջնության առաջին շրջանում տպավորիչ էին։ Թիմն իր մրցակիցների նկատմամբ զգալի առավելություն ուներ։ Պաշտպանական գծում մեծ դեր ուներ հենց դարպասապահը, ով վստահ էր գործում։ Ամառային տրանսֆերային պատուհանի բացվելուն պես Կասպարովը վարձավճարով տեղափոխվեց «Ուլիս» ՖԱ։Վերջինս իր թիմակցի՝ Աղվան Մկտչյանի հետ պետք է օգներ «Ուլիսին»՝ ՉԼ որակավորման փուլում։«Միկա» վերադառնալուց հետո նրանք առաջնությունն ավարտեցին 2-րդ հորիզոնականում և նվաճեցին Հայաստանի Սուպերգավաթը։ Մրցաշրջանի առաջին հատվածն ավարտվելուն պես՝ Գևորգ Կասպարովը վարձավճարով տեղափոխվեց Իրան։ Մրցաշրջանի հաջող ավարտից հետո Կասպարովը 1 տարվա պայմանագիր կնքեց հենց «Զոբ Ահանի» հետ, սակայն վերջինիս նոր գլխավոր մարզչի ոչ ֆուտբոլային պահվածքը դրդեց ավելի վաղ՝ 10 ամսից հեռանալ ակումբից։ Կասպարովը վերադարձավ հայրենիք։ Վերադառնալուց հետո շատ խոսվեց իր հարազատ թիմին՝ «Միկային» միանալու մասին և հենց այդպես էլ եղավ^[5]։ Կնքելով 6 ամսվա պայմանագիր՝ մասնակցեց 2013/14 առաջնության երկրորդ շրջանի բոլոր խաղերին և դարձավ բրոնզե մեդալակիր։ 2014/15 մրցաշրջանում Կասպարովը շարունակեց հավատարիմ մնալ իր թիմին, սակայն ակումբի ներքին խնդիրները շարունակում էին խոչընդոտել թիմի կայուն խաղին։

«Միկան» ֆինանսական խնդիրների պատճառով հրաժարվեց գրեթե բոլոր ֆուտբոլիստների ծառայություններից, որոնց թվում նաև թիմի փարձառու դարպասապահն էր։ Գևորգ Կասպարովն առաջարկներ ուներ թե Հայաստանից և թե արտերկրից, սակայն արտասահմանյան առաջարկներում հստակություն չկար, իսկ Հայաստանում մի քանի ակումբներ պետք է մասնակցեին միջազգային մրցաշարերի, որոնցից մեկն «Ալաշկերտն» էր։ Թիմն առաջին անգամ վաստակել էր 2015/16 ՈՒԵՖԱ Եվրոպայի լիգայի ուղեգիր և մարտական կազմ ստեղծելիս Աբրահամ Խաշմանյանի համար թիմի դարպասը պաշտպանելու ամենահարմար թեկնածուն Կասպարովն էր։ Բազմափորձ դարպասապահը չմերժեց օգնել Խաշմանյանի գլխավորած թիմին։ «Ալաշկերտը» ԵԼ-ում իր առաջին մրցաշրջանում հենց անսպասելիորեն հաջող հանդես եկավ և նվաճեց նաև որակավորման 2-րդ փուլի ուղեգիրը։ Թիմին արագ հարմարվելով՝ Կասպարովը հրաշալի խաղեր անցկացրեց և 1 տարվա պայմանագիր կնքեց «Ալաշկերտի» հետ։«Ալաշկերտի» կազմում Կասպարովը ռեկորդների հեղինակ դարձավ։ Նախ՝ «Փյունիկի» հետ առաջնության մեկնարկային խաղում սահմանեց առաջին ռեկորդը՝ դառնալով ՀՀ առաջնություններում բոլորից շատ խաղ (262) անցկացրած դարպասապահը, շրջանցելով նախկին շիրակցի Ռայմոնդ Զադուրյանին։ 2-րդ նվաճումը վերաբերում է Սերգեյ Զատիկյանի անվան դարպասապահների խորհրդանշական ակումբին։ Կասպարովը պաշտոնական մրցումներում 130-րդ անգամ դարպասն անառիկ պահեց և շրջանցելով Հարություն Աբրահամյանին, գլխավորեց Սերգեյ Զատիկյանի անվան ակումբը։Կասպարովի 3-րդ նվաճումը տարիքային նոր ռեկորդի սահմանումն է։ 35 տարեկանում Կասպարովը ՀՀ առաջնության հանդիպումներում 11-րդ անգամ դարպասն անառիկ պահեց և գերազանցեց Արմեն Ավագյանին («Փյունիկ», «Էրեբունի-ՀՄՄ») և «Երևանի» ֆրանսիացի դարպասապահ Պասկալ Ռուսոյին պատկանող տարիքային ռեկորդը, որոնք այդ տարիքում հանդես եկած դարպասապահներից բոլորից շատ՝ 10-ական խաղում գոլ բաց չեն թողել^[6]։

Գևորգ Կասպարովը կարող էր հանդես գալ մեկ այլ հայկական ակումբում, իսկ հիմնական պատճառը՝ իրեն պահեստայինների նստարանին թողնելն էր^[7]։Առաջարկ եղավ «Գանձասար-Կապան»-ից, որն էլ ընդունվեց, իսկ 2017 թվականի հուլիսի 22-ին ստորագրվեց 1 տարվա պայմանագիր։Հայաստանի 2017/18 թթ. առաջնության 3-րդ տուրում Կասպարովը նշեց իր հոբելյանական 300-րդ խաղը ներքին առաջնության շրջանակում։ Իսկ ահա 12-րդ տուրի շրջանակում, 0-0 խաղալով «Փյունիկ»-ի հետ և 4-րդ անընդմեջ խաղում գոլ բաց չթողնելով, Կասպարովը սահմանեց նոր ռեկորդ Սերգեյ Զատիկյանի անվան խորհրդանշական ակումբում՝ պաշտոնական մրցումներում անցկացրած 416 հանդիպումներում 150-րդ անգամ դարպասը պահելով անառիկ^[8]։

Կասպարովը 2004 թվականից Հայաստանի ազգային հավաքականի ֆուտբոլիստ է։ Նա մասնակցել է 28 պաշտոնական խաղի։ Նորամուտը հավաքականում նշեց 2005 թվականի հոկտեմբերի 12-ին, երբ ԱԱ-2016 թ.-ի շրջանակում Հայաստանը խոշոր (3-0) հաշվով հաղթանակ տարավ Անդորրայի հավաքականի նկատմամբ։ 2015 թվականից կրկին ստանձնեց հավաքականի հիմանական դարպասապահի դերը։

Պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլիստի կարիերան ավարտելուց հետո, Կասպարովը սկսեց աշխատել «Ալաշկերտի» դուստր թիմում՝ որպես դարպասապահների մարզիչ։ 2022 թվականին առաջարկ եղավ «Նոա Ակադեմիայից», իսկ ամիսներ անց Կասպարովը համալրեց «Նոա» ՖԱ-ի մարզչական շտաբը։

• Գևորգ Կասպարովի բաժինը ՀՖՖ-ի պաշտոնական կայքէջում (հայ.), (անգլ.), (ռուս.)
• Գևորգ Կասպարովի պաշտոնական էջը Ֆեյսբուքում
• Գևորգ Կասպարովը գերազանցեց Ռայմոնդ Զադուրյանի ռեկորդը Արխիվացված 2015-08-03 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գևորգ Կասպարով» հոդվածին։