Բոգդիխան
Բոգդիխան (մոնղ.՝ Богд хаан` սուրբ տիրակալ) տերմին, որով XVI—XVIII դարում ռուսական հրովարտակների մեջ անվանում էին Չինաստանի Մին (1368-1644) և ավելի վաղ՝ Ցին դինստիայի կայսրերին[1]։ Ռուսերենում տիտղոսի գործածության ի հայտ գալը, ըստ երևույթին, կապված է Մանջուրիայի Աբահայ կայսեր կողմից թուրք-մոնղոլական «բոգդո-խան» տիտղոսի յուրացման հետ (մինչև մանջուրացիների կողմից Չինաստանի գրավումը)։
Խաբարովի Ամուր (1650-ական թվականներ) կատարած արշավանքի և հետագա ռուս-չինական հարաբերությունների ժամանակ գրված հրովարտակներում հանդիպում են «բոգդոյական արքա» («богдойский царь»)[2], «բոգդոյական իշխան» («богдойский князь»)[3], «բոգդոյական խան» («богдойский хан»)[4] անվանումները։
Ռուսական գրականության մեջ երկար ժամանակ այն լայն իմաստով վերաբերել է չինական կայսրերին։
Մոնղոլական ազգային հեղափոխությունից հետո «բոգդո-խան» (ռուսական աղբյուրներում նաև՝ «բոգդիխան», «բոգդոխան») տիտղոսն ստացավ մոնղոլ բուդդիստների գահ բարձրացած Բոգդո-գեգեն VIII-ը՝ այն «ժառանգելով» Ցին կայսրության վերջին կայսրից։
Տես նաև
- Յուան
- Մին
- Ցին կայսրություն
- Խան
- Բոգդո-գեգեն՝ մոնղոլական տիտղոս
.jpg)
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
- Богдыхан // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- Богдохан / М. И. Гольман // Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.