Արշտա

Արշտա (ռշտա, էրիշտա, դդմաճ), ուտեստ։ Պատրաստում են անալի, պինդ խմորից։ Խմորը բարակացնում են ինչպես լավաշը և, մի քանի տակ ծալելով, դանակով երիզաձև կտրատում, ապա արևի տակ չորացնում, թոնրի կամ փռի մեջ բովում։ Համարվում է ձմեռվա համար պահածո սննդամթերք։ Օգտագործվում է զանազան կերակուրներ՝ փլավ, ապուր և այլն պատրաստելիս։ Հայերից բացի արշտա պատրաստում են նաև Արևելքի որոշ ժողովուրդներ։

Արշտա
Ենթատեսակ	լափշա
Հիմնական	ալյուր, ջուր և սեղանի աղ

Տնական յուրատեսակ լապշա^[1], նրանից փլավ են պատրաստում, օգտագործում են ապուրների պատրաստման համար։ Հանդիպում է նաև ռշտա անունով^[2]։ Անվանումն առաջացել է պարսկական ռեշտեից (պարս.՝ رشته), ինչը նշանակում էր «թելեր» կամ «շերտեր»։ Ի տարբերություն իրանական խոհանոցի լապշայի՝ հայկական լապշան կապելլինիի պես բարակ չէ։ Լապշան նմանատիպ բաղադրատոմսերով առկա է նաև շատ խոհանոցներում, իսկ նմանատիպ անվանումով լապշա կա թուրքական կեսմե, էրիշտե և ադրբեջանական (азерб. əriştə) էրիշտե խոհանոցում(թուրքերեն՝ kesme, erişte)^[3], բայց ի տարբերություն վերջինների, խմորի պատրաստման ժամանակ կաթ չի օգտագործվում։

Կարող է պատրաստվել նաև արտադրական եղանակով^[4]։ Արիշտան պատրաստվում է ալյուրով, ջրով, աղով, պետք է պատրաստել բավականին պինդ խմոր^[5]։ Յուրաքանչյուր կտորը գրտնակել 1,5 մմ հաստությամբ՝ լավաշի նման, փաթաթել ռուլետաձև, որը հետո պետք է կտրտել բարակ շերտերով և չորացնել^[6]։ Չորացրած արիշտան թեթևակի կարմրեցնում են չոր թավայի մեջ մինչև վարդագույն-ոսկեգույն երանգ ստանալը։ Առանց ձվի տարբերակն օգտագործվում է նաև որպես նպարային խոհանոցի ուտեստ^[7]։ Արիշտայի համար դասական կերակրալցուկ է համարվում հալած յուղը, մածունն ու սխտորը^[8]։

Գոյություն ունի արիշտայի երկու տարբեր տեսակներ՝ ճաշի և աղանդերի համար։ Քաղցր արիշտայից պատրաստում են հալվա^[9]։