નાણાકીય વર્ષ

કેટલાક ન્યાયક્ષેત્રો, ખાસ કરીને જે કરના એકીકરણની અનુમતી આપતા હોય ત્યાં ધંધાકીય જૂથનો ભાગ હોય તેવી કંપનીઓને લગભગ એકસરખું જ રાજવૃત્તીય વર્ષ વાપરવું પડે છે (યુએસ (US) અને જાપાન જેવા કેટલાક ન્યાયક્ષેત્રોમાં 3 મહિના સુધીનું અંતર ચલાવી લેવામાં આવે છે). જે ભિન્ન રાજવૃત્તીય વર્ષ ધરાવતાં એકમો વચ્ચેના વ્યવહારોના એકીકરણ માટેના હવાલા સહિત હોય છે કે જેથી એક જ સાધનસંપત્તિનું આકલન એકથી વધુ વખત ન થઈ જાય.

ઑસ્ટ્રેલિયાની સરકારનું રાજવૃત્તીય વર્ષ 1 જુલાઈના રોજ શરૂ થાય છે અને આગામી વર્ષની 30મી જૂનના રોજ સમાપ્ત થાય છે. તે વ્યક્તિગત આવકવેરા અને રાજકીય બજેટ એમ બંને માટે લાગુ પડે છે અને મોટા ભાગની કંપનીઓને તે અનુસરવા માટે ફરજ પાડવામાં આવે છે.

અમલી 1911 :-રાજવૃત્તીય વર્ષ એ કેલેન્ડર વર્ષ હોય છે. (સંદર્ભ હેન્સર્ડ; એચસી (HC) ડેબ 22 માર્ચ 1911 ભાગ 23 સીસી (cc)378-82; મેક્કેન્ના)

કેનેડા^[૨], હોંગકોંગ^[૩] અને ભારત^[૪][૫]માં રાજકીય નાણાકીય વર્ષ 1 એપ્રિલ થી 31મી માર્ચ સુધીનું હોય છે (ઉદાહરણ તરીકે ચાલુ નાણાકીય વર્ષ માટે 1 અપ્રિલ, 2010 થી 31 માર્ચ, 2011).

દરેક માટે રાજવૃત્તીય વર્ષ 1 જાન્યુઆરીએ શરૂ થાય છે અને 31મી ડિસેમ્બર પૂર્ણ થાય છે જે કરવેરા વર્ષ, કાયદાકીય વર્ષ અને આયોજન વર્ષ સાથે મેળ બેસાડવા માટે કેલેન્ડર વર્ષ સાથે સુસંગત કરવામાં આવ્યું છે.

આરબ રિપબ્લિક ઓફ ઈજિપ્તમાં રાજવૃત્તીય વર્ષ 1 જુલાઇથી શરૂ થાય છે અને 30 જૂને પૂર્ણ થાય છે.

અમલી 1911:-રાજવૃત્તીય વર્ષએ કેલેન્ડર વર્ષ હોય છે. (સંદર્ભ હેન્સર્ડ; એચસી (HC) ડેબ 22 માર્ચ 1911 ભાગ 23 સીસી (cc)378-82; મેક્કેન્ના).

અમલી 1911:-રાજવૃત્તીય વર્ષ 1 એપ્રિલથી 31 માર્ચ સુધીનું હોય છે (સંદર્ભ હેન્સર્ડ; એચસી (HC) ડેબ 22 માર્ચ 1911 ભાગ 23 સીસી (cc)378-82; મેક્કેન્ના).

આયર્લેન્ડમાં 5 એપ્રિલ 2001 કે જ્યારે વાણિજ્ય મંત્રી ચાર્લી મેક્ક્રીવીની વિનંતી સ્વીકારી કેલેન્ડર વર્ષ સાથે મેળ બેસાડવા તેને બદલવામાં આવ્યુ ત્યાં સુધી અહીં 5 એપ્રિલે પૂરા થતા વર્ષનો ઉપયોગ કરવામાં આવતો હતો (2001 કરવેરા વર્ષ એપ્રિલથી ડિસેમ્બર એમ 9 મહિનાનું હતું).

અમલી 1911:-રાજવૃત્તીય વર્ષ 1 જુલાઇ થી 30 જૂન સુધીનું હોય છે (સંદર્ભ હેન્સર્ડ; એચસી (HC) ડેબ 22 માર્ચ 1911 ભાગ 23 સીસી (cc)378-82; મેક્કેન્ના).

જાપાન^[૬]માં સરકારનું રાજવૃત્તીય વર્ષ 1 એપ્રિલથી 31 માર્ચ સુધીનું હોય છે. જે કેલેન્ડર વર્ષમાં રાજવૃત્તીય વર્ષ શરૂ થતું હોય તે સમયગાળાની પાછળ નેન્ડો (年度) શબ્દ લગાડીને રાજવૃત્તીય વર્ષને દર્શાવવામાં આવે છે; ઉદાહરણ તરીકે 1 અપ્રિલ 2010થી 31 માર્ચ 2011 સુધીના રાજવૃત્તીય વર્ષને 2010-નેન્ડો કહેવાય છે.

જાપાનમાં આવકવેરા વર્ષ 1 જાન્યુઆરીથી 31 ડિસેમ્બર સુધીનું હોય છે પણ કોર્પોરેટ કર દરેક કોર્પોરેશન (કંપની કે સંગઠન)ના પોતાના વાર્ષિક સમયગાળા પ્રમાણે વસૂલવામાં આવે છે.

ન્યૂઝીલેન્ડ સરકારનું વિત્તિય^[૭] તેમજ નાણાકીય અહેવાલ^[૮]નું વર્ષ 1 જુલાઈ ના રોજ શરૂ થઈ આગામી વર્ષની 30મી જૂને પૂર્ણ થાય છે અને બજેટને પણ લાગુ પડે છે. કંપની અને વ્યક્તિગત નાણાકીય વર્ષ^[૯] 1 એપ્રિલે શરૂ થાય છે અને 31મી માર્ચે પૂરું થાય છે અને કંપની તેમજ વ્યક્તિગત આવકવેરાને લાગુ પડે છે.

પાકિસ્તાન સરકારનું રાજવૃત્તીય વર્ષ પાછલા કેલેન્ડર વર્ષની 1 જુલાઈ ના દિવસે શરૂ થાય છે તેમજ 30 જૂને પૂર્ણ થાય છે. ખાનગી કંપનીઓ પાકિસ્તાન સરકારના રાજવૃત્તીય વર્ષને અનુરૂપ ન હોય તેવા એકાઉન્ટીંગ વર્ષ અપનાવવા માટે મુક્ત છે.

અમલી 1911:-કેલેન્ડર વર્ષને જ રાજવૃત્તીય વર્ષ ગણાવામાં આવે છે (સંદર્ભ હેન્સર્ડ; એચસી (HC) ડેબ 22 માર્ચ 1911 ભાગ 23 સીસી (cc)378-82; મેક્કેન્ના).

વ્યક્તિગત રાજવૃત્તીય વર્ષ 1 જાન્યુઆરીથી 31 ડિસેમ્બર સુધીનું હોય છે.

સંસ્થાઓ માટેનું રાજવૃત્તીય વર્ષ ખાસ કરીને નીચેનામાંથી એક જેવું હોય છે. (સીએફ. સ્વીડિશ વિકિપીડિયા):

• 1 જાન્યુઆરીથી 31 ડિસેમ્બર
• 1 મેથી 30 એપ્રિલ
• 1 જુલાઈથી 30 જૂન
• 1 સપ્ટેમ્બરથી 31 ઓગસ્ટ

જો સંસ્થા કોઈ અન્ય સમયગાળો ઉપયોગમાં લેવા ઈચ્છુક હોય તો તેને કરવેરા સત્તાધિકારીની પરવાનગી લેવી આવશ્યક બને છે.

તાઈવાનના આવકવેરા કાયદા હેઠળ, રાજવૃત્તીય વર્ષ દરેક કેલેન્ડર વર્ષની 1 જાન્યુઆરીએ શરૂ થાય છે અને 31 ડિસેમ્બરે પૂર્ણ થાય છે. જોકે, કોઈ સંસ્થા તેની સ્થાપના વખતે અમુક ખાસ રાજવૃત્તીય વર્ષ અપનાવી શકે છે અને આવકવેરા સત્તાધિકારીઓની પરવાનગીથી રાજવૃત્તીય વર્ષ બદલી પણ શકે.^[૧૦]

યુનાઈટેડ અરબ અમિરાતમાં રાજવૃત્તીય વર્ષ 1 જાન્યુઆરીથી શરૂ થાય છે અને 31 ડિસેમ્બરે પૂર્ણ થાય છે.

યુનાઈટેડ કિંગડમ^[૧૧]માં વ્યક્તિગત કર તેમજ રાજકીય લાભ માટેની ભરપાઈનું રાજવૃત્તીય વર્ષ 6 એપ્રિલ થી 5 એપ્રિલ સુધીનું હોય છે. જોકે, કોર્પોરેશન કરવેરા^[૧૨] તેમજ સરકારી એકાઉન્ટીંગ અહેવાલ^[૧૩]ના હેતુસર વર્ષ 1 એપ્રિલથી 31 માર્ચ સુધીનું હોવું જોઈએ.

જોકે યુનાઈટેડ કિંગડમ કોર્પોરેટ કર સરકારી નાણાકીય વર્ષ પ્રમાણે વસૂલવામાં આવે છે, કંપનીઓ કોઈ પણ વર્ષને તેમના એકાઉન્ટીંગ વર્ષ તરીકે અપનાવી શકે છે: જો કરવેરાના દરોમાં ફેરફાર થાય તો એકાઉન્ટીંગ વર્ષ દરમિયાન થયેલ કરપાત્ર નફો સમય ગાળાના આધારે વહેંચી દેવામાં આવે છે.

વ્યક્તિગત કર તેમજ લાભ માટે 5 એપ્રિલે પૂર્ણ થતું વર્ષ જુના ધાર્મિક કેલેન્ડરને પ્રતિબિંબિત કરે છે, જેમાં નવું વર્ષ 25 માર્ચ (લેડી ડે )ના રોજ આવતું, અગિયાર દિવસનો તફાવત "ચૂકી જવાયેલ" દિવસ તરીકે ત્યારે ધ્યાનમાં લેવાયો જ્યારે 1752માં ગ્રેટ બ્રિટન જૂલિયન કેલેન્ડરથી ગ્રિગોરીયન કેલેન્ડર તરફ વળ્યા (બ્રિટિશ કરવેરા સત્તાધિશો અને જમીનદારો 11 દિવસનો કર તેમજ ભાડાની આવક ગુમાવવા માટે તૈયાર નહોતા, તેથી કેલેન્ડર (નવીન પદ્ધતિ) કાયદો 1750 ની કલમ 6 (વર્ષાસન, ભાડા વગેરેની ચૂકવણી બાબતે ) હેઠળ 1752-3 કરવેરા વર્ષ 11 દિવસ લંબાવી દેવામાં આવ્યું). 1753થી 1799 દરમિયાન ગ્રેટ બ્રિટનમાં કરવેરો વર્ષ 5 એપ્રિલથી શરૂ થતો, જે 25 માર્ચના નવા વર્ષની "જૂની પદ્ધતિ" હતી. 1800ના 12મા કુદાવી દેવાયેલ જૂલિયન લીપ દિવસે તેની શરૂઆત 6 એપ્રિલ પર ફેરવી દેવામાં આવી. 1900માં જ્યારે 13મો જૂલિયન લીપ દિવસ કુદાવી દેવાયો ત્યારે તેમાં કોઈજ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નહી જેથી યુનાઈટેડ કિંગડમમાં વ્યક્તિગત કર વર્ષ હજુ પણ 6 એપ્રિલ છે.^{[૧૪][૧૫]}

યુ. એસ. (U.S.) સરકારનું રાજવૃત્તીય વર્ષ પાછલા કેલેન્ડર વર્ષની 1 ઓક્ટોબરે શરૂ થાય છે અને જે વર્ષથી તેને નંબર આપવામાં આવ્યો હોય તેની 30 સેપ્ટેમ્બરે પૂર્ણ થાય છે. 1976 પહેલા, રાજવૃત્તીય વર્ષ 1 જુલાઈએ શરૂ થઈને 30 જૂને પૂર્ણ થતું હતું. કોંગ્રેશનલ બજેટ એન્ડ ઈમપાઉન્ડમેન્ટ કંટ્રોલ એક્ટ ઓફ 1974 દ્વારા દર વાર્ષિક બજેટ માટે કોંગ્રેસને વધુ સમય આપવા માટે કેટલાક ફેરફારો નિયત કર્યા અને 1 જુલાઇ 1976 થી 30 સેપ્ટેમ્બર 1976 સુધીનો સમયગાળો "સંક્રાંતિકાળ ત્રિમાસ" (ટ્રાન્સિશનલ ક્વાર્ટર) તરીકે ઓળખાતો સમયગાળો આપ્યો. ઉપર જણાવ્યા મુજબ ધંધા માટેનું કરવેરા વર્ષ તેણે પસંદ કરેલ રાજવૃત્તીય વર્ષ પર આધારિત હોય છે.

ઉદાહરણ તરીકે જોઈએ તો, યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ સરકારનું 2011 માટેનું રાજવૃત્તીય વર્ષ ("એફવાય (FY) 2011" અથવા "એફવાય (FY)11") નીચે મુજબ છે:

• 1લો ત્રિમાસિક ગાળો: ઓક્ટોબર 1, 2010 - ડિસેમ્બર 31, 2010
• 2જો ત્રિમાસિક ગાળો: જાન્યુઆરી 1, 2011 - માર્ચ 31, 2011
• 3જો ત્રિમાસિક ગાળો: એપ્રિલ 1, 2011 - જૂન 30, 2011
• 4થો ત્રિમાસિક ગાળો: જુલાઈ 1, 2011 - સપ્ટેમ્બર 30, 2011

વ્યક્તિ તેમજ સંસ્થાઓ માટે આવકવેરાના અહેવાલ આપવા તેમજ તેની ભરપાઈ કરવા માટે વપરતા રાજવૃત્તીય વર્ષ કરદાતાના કરવેરા વર્ષ કે કારપાત્રતા વર્ષ તરીકે ઓળખાય છે. ઘણા ન્યાનક્ષેત્રોમાં કરદાતા તેમના કરવેરા વર્ષ પસંદ કરી શકે છે.^[૧૬] સંઘીય દેશો (જેવા કે યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ, કેનડા, સ્વીટ્ઝરલેન્ડ),માં રાજ્યવર્તી/ પ્રાદેશિક/છાવણીગત કરવેરા વર્ષ સંઘીય કરવેરા વર્ષની સમાન જ હોવા જોઈએ. લગભગ બધા ન્યાયક્ષેત્રોને 12 મહિના કે પછી 52/53 અઠવાડિયાના કરવેરા વર્ષ રાખવાની ફરજ પાડવામાં આવે છે.^[૧૭] જોકે, પ્રથમ વર્ષ કે કરવેરા વર્ષ બદલાય ત્યારે ટૂંકા વર્ષ રાખવાની પરવાનગી આપવામાં આવે છે.^[૧૮]

મોટા ભાગના દેશો બધી જ વ્યક્તિઓને કેલેન્ડર વર્ષ આધારિત આવકવેરો ભરવાની ફરજ પાડે છે. મહત્વના અપવાદો નીચે મુજબ છે :

• યુનાઈટેડ કિંગડમ : વ્યક્તિઓ 5 એપ્રિલે પૂરા થતા વર્ષ પ્રમાણે કર ચૂકવે છે.
• યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ : વ્યક્તિઓ, આઈઆરએસ (IRS)ની પરવાનગી મેળવ્યા પછી, કોઈ પણ કરવેરા વર્ષ પસંદ કરી શકે છે (જે ભાગ્યે જ થતું હોય છે).^[૧૯]

ઘણા ન્યાયક્ષેત્રો કરદાતાના એકાઉન્ટીંગ અહેવાલ માટેના રાજવૃત્તીય વર્ષને અનુરૂપ હોય તેવા કરવેરા વર્ષ રાખવા માટે ફરજ પાડે છે. યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સએ નોંધપાત્ર અપવાદ છે: કરદાતા ગમે તે કરવેરા વર્ષ પસંદ કરી શકે પરંતુ તેઓને આવા પસંદ કરેલ વર્ષ માટે હિસાબ તેમજ દસ્તાવેજો રાખવા પડે.^[૨૦]

• 4-4-5 કેલેન્ડર

• StreetAuthority.com નો નાણાકીય શબ્દકોશ સંગ્રહિત ૨૦૦૯-૦૨-૨૩ ના રોજ વેબેક મશિન

ઢાંચો:Calendars