આલ્ફ્રેડ હાઈસ્કૂલ (રાજકોટ)
આલ્ફ્રેડ હાઈસ્કૂલ, રાજકોટ અથવા મોહનદાસ ગાંધી હાઈસ્કૂલ ભારતની સૌથી જૂની શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાંની એક છે.
મહાત્મા ગાંધી સંગ્રહાલય | |
---|---|
Location | |
જવાહર રોડ, રાજકોટ ભારત | |
Coordinates | 22°17′55″N 70°48′06″E / 22.298492°N 70.801724°E |
Information | |
Type | સાર્વજનિક શાળા |
Established | ૧૮૮૫ |
Founder | જૂનાગઢના નવાબ |
School district | રાજકોટ |
Grades | ૧૦ + ૨ |
Color(s) | સફેદ, નેવી બ્લ્યુ |
Athletics | ક્રિકેટ, ફૂટબૉલ, હૉકી, |
Affiliation | ગુ.મા.શિ.સં. |
Alumni | મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી |
વર્તમાન નામ | મોહનદાસ ગાંધી હાઈસ્કૂલ |
સ્થપતિ | સર રોબર્ટ બેલ બૂથ |
ઇતિહાસ
આ શાળાનું નિર્માણ ભારતમાં બ્રિટીશ શાસન દરમિયાન રાજકીય એજન્ટ કર્નલ સિંઘ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું, તે સૌરાષ્ટ્ર (પ્રદેશ) ની પહેલી અંગ્રેજી શાળા હતી. મૂળ રાજકોટ ઇંગ્લિશ સ્કૂલ તરીકે ઓળખાતી આ શાળાની સ્થાપના ૧૭ ઓક્ટોબર ૧૮૫૩ ના રોજ થઈ હતી, અને પછીથી તે એક સંપૂર્ણ ઉચ્ચ શાળા બની. ૧૮૬૮ સુધીમાં તે રાજકોટ હાઇસ્કૂલ તરીકે જાણીતી બની બાદમાં ૧૯૦૭માં તેનું નામ આલ્ફ્રેડ હાઇસ્કૂલ રાખવામાં આવ્યું. આલ્ફ્રેડ હાઈસ્કૂલની વર્તમાન ઇમારતો જૂનાગઢના નવાબ, નવાબ સર મોહમ્મદ બહાદુર ખાનજી બાબી દ્વારા કાઠિયાવાડ માટે બાંધવામાં આવી હતી અને તેને સ્મારક તરીકે પ્રિન્સ આલ્ફ્રેડ, ડ્યુક ઓફ એડિનબર્ગ નામ આપવામાં આવ્યું હતું.[૧]
મોહનદાસ ગાંધી
મહાત્મા ગાંધીએ ૧૮૮૭ માં ૧૮ વર્ષની ઉંમરે રાજકોટ હાઇસ્કૂલમાંથી સ્નાતક થયા હતા. [૨] ગાંધીજીના શાળા અભ્યાસ માટેના સમયગાળા માટે મતમતાંતર છે [૩] કેટલાક વર્ણનો સૂચવે છે કે તેઓ એક શાંત અને શૈક્ષણિક રીતે નોંધપાત્ર વિદ્યાર્થી હતા, જેમણે રમતગમત કે બાહ્ય શૈક્ષણિક પ્રવૃત્તિઓમાં ભાગ લીધો ન હતો. [૪] ગાંધીએ તેમની શાળાકીય શિક્ષણ વિશે જણાવ્યું હતું કે, "મને મારી ક્ષમતા પ્રત્યે કોઈ ખાસ આદર નહોતો. જ્યારે પણ હું ઇનામો અને શિષ્યવૃત્તિઓ જીતતો ત્યારે મને આશ્ચર્ય થતું." જો કે, રાજમોહન ગાંધી સૂચવે છે કે આ દૃષ્ટિકોણ તેમની "સ્વ-અવમૂલ્યન" આત્મકથાને ખોટી રીતે વાંચીને આવે છે. હાઈસ્કૂલની પ્રવેશ પરીક્ષા પાસ કરનારા ૩૮ વિદ્યાર્થીઓમાંથી ગાંધી તેમના વર્ષમાં માત્ર બે જ વિદ્યાર્થીઓમાંથી એક હતા. સ્નાતક થયા પછી ગાંધીજીએ ભાવનગરની શામળદાસ કોલેજમાં પ્રવેશ મેળવ્યો, જ્યાં તેઓ લંડન પ્રવાસ કરતા પહેલા એક સત્ર રહ્યા.
૧૯૪૭માં ભારતની આઝાદી બાદ, ગાંધીજીના સન્માનમાં શાળાનું નામ "મોહનદાસ ગાંધી હાઇસ્કૂલ" રાખવામાં આવ્યું. [૫]
૨૦૧૭માં, શાળા બંધ કરી હતી અને જાહેરાત કરી હતી કે તેને સંગ્રહાલયમાં રૂપાંતરિત કરવામાં આવશે. [૬]
નોંધપાત્ર ભૂતપૂર્વ વિદ્યાર્થી
- એસઆર રાણા, ભારતીય રાજકીય કાર્યકર્તા
- ભગત વરસ કારા રૂડા