Succinil-CoA

O succinil-CoA é un importante intermediario do ciclo do ácido cítrico, onde se orixina a partir do alfa-cetoglutarato pola descarboxilación catalizada polo encima alfa-cetoglutarato deshidroxenase. Durante esta reacción engádese o coencima A ao esqueleto de 4 carbonos da molécula e libérase CO₂.

Na seguinte reacción do ciclo convértese en succinato e coencima A libre cando a succinil coencima A sintetase (ou succinato tioquinase) do ciclo do ácido cítrico hidroliza o enlace tioéster que o une ao coencima A, reacción na que se aproveita a enerxía liberada ao romper o tioéster para sintetizar GTP a partir de GDP e fosfato, polo que é un caso de fosforilación a nivel de substrato.

Na degradación dos aminoácidos metionina, isoleucina e valina orixínase propionil-CoA que orixina en dúas reaccións succinil-CoA, polo que estes aminoácidos son glicoxénicos, xa que os intermediarios do ciclo do ácido cítrico poden ser desviados á gliconeoxénese. Este succinil-CoA tamén se pode incorporar o ciclo de Krebs para producir enerxía ^[1].

Na síntese do ácido graxo esencial metionina intervén o succinil-CoA na primeira reacción coa homoserina, que rende O-succinil-homoserina, e despois en tres reaccións máis obtense a metionina. Tamén intervén nunha das reaccións da vía de síntese de lisina.

A degradación dos ácidos graxos de número impar de átomos de carbono orixina propionil-CoA, a partir do que se pode sintetizar succinil-CoA. O propionil-CoA é un ácido graxo de número impar de carbonos, que non pode entrar na beta-oxidación.^[2] O propionil-CoA carboxílase a D-metilmalonil-CoA, este isomerízase a L-metilmalonil-CoA, e unha reordenación da molécula orixina succinil-CoA con intervención dun encima dependente da vitamina B₁₂.

O succinil-CoA pode contribuír á gliconeoxénese, xa que no ciclo do ácido cítrico pode converterse en oxalacetato e este en fosfoenolpiruvato, que entra na gliconeoxénese.

Un caso especial é a dos ruminantes. As bacterias do rume consomen nas súas fermentacións case toda a glicosa da herba que comen estes animais, orixinando lactato, acetato, propionato e butirato, principalmente, polo que o ruminante para obter glicosa debe sintetizala por gliconeoxénese. Unha das maneiras de facelo é converter o propionato resultante das fermentacións bacterianas en succinil-CoA, que pode desviarse á gliconeoxénese^[1].

Outro destino metabólico do succinil-CoA é a síntese de porfirinas, na cal o succinil-CoA e a glicina son combinados pola ácido aminolevulínico sintase para formar ácido delta-aminolevulínico (dALA).