Pobo tártaro
Os tártaros[14] (en tártaro Татарлар Tatarlar) é un nome colectivo que se aplica aos pobos turcos da Europa Oriental e Siberia. O nome deriva de Ta-ta ou Dada, unha tribo de orixe mongol que habitaban no noroeste da actual Mongolia no século V.
Pobo tártaro | |
---|---|
![]() Dona tártara, s. XVIII | |
Poboación | |
Poboación total: 6 755 000 [1] | |
Rexións principais: | |
![]() | 5 310 649 (2010)[2] |
![]() | 28 656 (2012)[3] |
![]() | 203 371 (2012)[4] |
![]() | 73 304 [5] |
![]() | n/d |
![]() | n/d |
![]() | 2 582 [6] |
![]() | 447 [7] |
![]() | 10 146 [8] |
![]() | 25 900 [9] |
![]() | 40000 |
![]() | 23 935 [10] |
![]() | 2 300 [11] |
![]() | 4 890 [12] |
![]() | 18 939 (2000)[13] |
![]() | 3 235 |
![]() | 275 400 |
Aspectos culturais | |
Lingua | tártaro, ruso e outras linguas na diáspora |
Relixión | Islam predominantemente sunnitas, con minorías cristiás |
Grupos relacionados | Outros pobos turcos |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Taniec_tatarski.jpg/300px-Taniec_tatarski.jpg)
Utilizose por primeira vez para describir aos pobos que dominaron partes de Asia e Europa baixo o liderado mongol no século XIII. Estendeuse o uso despois para incluír a case calquera invasor nómade de orixe asiática, tanto de Mongolia como do occidente de Asia.
Antes da década de 1920, os rusos utilizaban a palabra Tatar para designar a numerosos pobos, desde os turcos azeríes ás tribos de Siberia. Na actualidade, a maior parte dos tártaros viven no centro e o sur de Rusia (a maioría en Tatarstán).
A finais do século XX supoñían máis de 10 millóns de individuos. Unha boa parte dos tártaros son musulmáns sunníes pero tamén hai tártaros cristiáns ortodoxos.
O dominio ruso supuxo —en boa parte— a súa asimilación e rusificación.
Un paso importante para restablecer o réxime estatal do polo tártaro foi a proclamación da autonomía en 1920. O 30 de agosto de 1990 foi aprobada a Declaración da soberanía estatal da República de Tatarstán.
O nome de tártaros, dado aos invasores, estendeuse posteriormente para ser aplicado a outros membros da mesma póla turca en Rusia, incluso até o punto de que a maioría dos habitantes da meseta de Asia quedou definida baixo o nome xenérico de Tartaria. Este nome case desapareceu da literatura xeográfica, pero permanece o nome de tártaros no sentido limitado ao que se aludiu máis arriba.
Os actuais habitantes tártaros de Eurasia forman tres grandes grupos:
- Os Tártaros de Crimea, en Crimea, Ucraína, Bulgaria, Rusia, Lituania, Polonia, Romanía Turquía e Norteamérica.
- Os Tártaros do Cáucaso.
- Os Tártaros de Siberia.
Debido á magnitude das migracións e mesturas entre diferentes pobos e á laxa utilización do adxectivo "tártaro", na actualidader cóntanse como tártaros xentes que van desde o aspecto mongoloide nun extremo até o caucasoide no outro.
Notas
Véxase tamén
Outros artigos
- Lingua tártara
- Tatarstán
- Tartaria
- Tártaros de Crimea
- Tártaros de Kazán
- Tártaros de Lipka
- Tártaros da China
- Tártaros do Volga
Ligazóns externas
- Tatars in Congress Library (1989) (en inglés)
- The Origins of the Volga Tatars (en inglés)
- H. B. Paksoy: Crimean Tatars (en inglés)
- Tatar.Net (en inglés)
- Anais de Waverley (Annales Monasterii Waverleia).
- Fragmento do ano 1239 que reproduce unha mensaxe sobre os tártaros que mandóu un bispo de Hungría ao de París: texto bilingüe latín - francés, con anotaciónes neste último idioma, no sitio de Philippe Remacle (1944 - 2011).
![]() | Este artigo sobre xeografía é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre. Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír. |