O que arde

Vídeos externos

"Trailer O QUE ARDE (Oliver Laxe, 2019)". YouTube. NUMAX.

A historia desenvólvese nos Ancares lucenses e conta a historia de Amador Coro (interpretado por Amador Arias), un veciño pirómano que sae do cárcere e regresa á súa casa, coa súa nai Benedicta (intepretada por Benedicta Sánchez), a súa cadela Luna e as súas vacas. As súas vidas transcorren con normalidade no medio da natureza da súa aldea até que un día un lume arrasa a rexión.

• Amador Arias como Amador Coro
• Benedicta Sánchez como Benedicta
• Elena Mar Fernández como Elena, a veterinaria
• Inazio Abrao como Inazio
• Iván Yáñez
• David de Poso
• Álvaro de Bazal

En maio de 2017, logo de que Óliver Laxe recibise o Premio da Semana da Crítica de Cannes por Mimosas, deuse a coñecer cal sería o seu seguinte proxecto cinematográfico.^[6] O filme está motivado polos moitos incendios ocorridos durante varios anos en Galicia.^[13] Nas primeiras fases do proxecto, o filme recibiu o título provisional de "Aquilo que arde".^[14] A idea orixinal era a de crear un falso documental sobre os incendios,^[6] mais o proxecto evolucionou a un filme de ficción. Trátase dunha coprodución entre Galicia, Francia e Luxemburgo,^[15] onde os incendios e a piromanía teñen unha grande importancia para o argumento e os personaxes, mais segundo o propio director é en realidade un filme sobre a desaparición do rural, que moitas veces é acelerado polos lumes.^[6] O equipo de produción do filme comezou a buscar actores non profesionais en Navia de Suarna e escolleron a Amador Arias, garda forestal de profesión, e a Benedicta Sánchez, unha muller de 83 anos no momento da rodaxe, como protagonistas.^[6]

O filme comezou a rodaxe en marzo de 2018, e entre as súas localizacións están varios lugares dos concellos lucenses de Cervantes e Navia de Suarna. O verán dese ano foi un dos que menos incendios sufriu na historia recente de Galicia,^[16] en contraposición coa vaga de incendios forestais de 2017.

Para poder gravar preto do lume, o equipo de rodaxe tivo que recibir adestramento físico e teórico como bombeiros.^[16] Acompañaron a bombeiros profesionais nos labores de extinción formando unha pequena unidade baixo a responsabilidade do xefe de brigada.^[13] En ocasións, o equipo tivo que deixar de rodar para axudar a extinguir o lume. Todas as escenas dos incendios foron filmadas cunha cámara Super 16 e sen ningunha manipulación da imaxe, decidindo rodar moitas escenas durante a noite para salientar a "beleza" do incendio.^[13]

Laxe emprega o son e a música para amplificar a agonía da natureza, cunha combinación de música clásica que substitúe a banda sonora tradicional. Empréganse composicións de Antonio Vivaldi, como o "Cum dederit" de Nisi Dominus,^[17] salmo 126, interpretada por Sara Mingardo, ou composicións de Georg Friedrich Händel.^[18]

O que arde tivo a súa estrea mundial na 72ª edición do Festival Internacional de Cinema de Cannes na sección oficial Un Certain Regard o 21 de maio de 2019,^[19] onde gañou o premio do Xurado,^[9] sendo a primeira vez que un filme en lingua galega é proxectado na sección oficial.^[10] O filme estreouse nos cinemas de Francia en 54 salas de 21 cidades do país o 4 de setembro de 2019, baixo o título Viendra le Feu^[20] e da man da distribuidora internacional Pyramide Films. Estreouse en versión orixinal en galego con subtítulos.^[21]

En Galicia, tivo dúas preestreas. A primeira realizouse o 29 de setembro de 2019 na Praza da Vila de Navia, en Navia de Suarna.^[22] A elección deste concello debeuse á orixe da familia do director, xa que a nai de Laxe é de Vilela,^{[16][Cómpre clarificar]} da parroquia de Son, así como por ser lugar de rodaxe de parte do filme. A segunda preestrea fíxose o 1 de outubro de 2019 no Festival Curtocircuíto, no Teatro Principal de Santiago de Compostela.^[23]

Estreouse en 19 cinemas de toda Galicia o 11 de outubro de 2019 a través de NUMAX Distribución, nas sete cidades galegas e nas vilas de Carballo, Monforte de Lemos, Vilagarcía de Arousa, Viveiro, A Rúa, Verín, As Pontes, A Estrada e Caldas de Reis,^[24] así como no resto do estado noutras 30 salas en versión orixinal con substítulos en castelán e catalán.^[25] É un dos filmes galegos con máis estreas en cinemas comerciais da historia.^[24]

O 12 de outubro de 2019, O que arde estreouse no Festival de Cinema de Nova York dentro da sección oficial.^[6] Laxe non puido asistir á presentación por mor da negativa dos Estados Unidos a concederlle a ESTA, a autorización electrónica para viaxar a este país,^[26] por ter visitado Irán en 2016.

Na primeira fin de semana logo da súa estrea en España, O que arde conseguiu máis de 11 000 espectadores en todo o estado,^[27] e o 14 de outubro entrou no décimo posto dos dez filmes máis vistos ese día no estado.^[28] Segundo a distribuidora do filme, NUMAX, foi a segunda mellor estrea dun filme independente da tempada. Na súa sexta semana nos cinemas, converteuse no filme en galego con maior recadación e o máis visto da historia, con máis de 104.000 espectadores nos cinemas logo da súa estrea, e máis de 565.214,33 € recadados,^[11] superando a Sempre Xonxa de Chano Piñeiro que mantiña o récord dende 1989.

O que arde recibiu a aclamación da crítica e na páxina web Rotten Tomatoes conta cun 92% de aprobación en base a 25 críticas.^[29]

O crítico Thomas Baurez da revista francesa de cinema Première calificou o filme como "un filme incandescente e poderoso".^[30] Nunha recensión para a revista de entretemento estadounidense The Hollywood Reporter, David Rooney chamouno "unha obra bela e melancólica, dunha sensibilidade penetrante".^[31][32]

O que arde estreouse en numerosos festivais e premios cinematográficos, salientando a súa participación no Festival de Cannes de 2019 na sección Un Certain Regard,^[33] onde gañou o Premio do Xurado.^[9] O filme competiu na 34ª edición do Festival Internacional de Cinema de Mar del Plata, o máis prestixioso festival de cinema de América Latina, onde gañou o Astor de Ouro ó mellor filme.^[34] Nos Premios Gaudí de 2020, o filme foi recoñecido como mellor filme europeo, ademais de conseguir o premio de mellor dirección de fotografía para Mauro Herce.^[35]

Na 34ª edición dos Premios Goya, O que arde estivo nomeado a catro categorías, incluído mellor filme, mellor director, mellor fotografía e mellor actriz revelación. Finalmente, gañou os premios de mellor fotografía para Mauro Herce e mellor actriz revelación para Benedicta Sánchez.^[36] Sánchez tamén foi recoñecida pola Xunta de Galicia no ano 2019 coa medalla Castelao pola súa aparición no filme.^[37]

Na 18ª edición dos Premios Mestre Mateo, foi nomeado en doce categorías, incluíndo mellor filme, mellor director, mellor actor, mellor actriz, mellor fotografía e mellor guión.^[38] Finalmente, gañou 6 Premios Mestre Mateo, os de mellor filme, mellor director, mellor dirección artística, mellor montaxe, mellor son e mellor fotografía.^[39].

En outubro de 2020, foi preseleccionado pola Academia de Cine Español como un dos candidatos, xunto con El hoyo e La trinchera infinita, a representar a España na 93ª edición dos Óscar.^[40] O 3 de novembro, anunciouse que o candidato para os Óscar será La trinchera infinita.

• Lista de filmes en galego con maior recadación
• Lista de títulos con versión en galego nas plataformas de streaming

• Anónimo, « L'éthique du feu selon Olivier Laxe », Courrier international 1504, Courrier international S.A., París, 29 de agosto de 2019, páxina 43, 1154-516X

• Páxina oficial
• O que arde na IMDb (en inglés).
• Ficha en AllMovie (en inglés)
• Ficha en BoxOfficeMojo (en inglés)
• Ficha en MetraCritic (en inglés)
• Ficha en RottenTomatoes (en inglés)