Marin Mersenne

Naceu nunha familia de labregos no departamento francés de Maine e Loira^[2], foi educado en Le Mans e na universidade xesuíta de La Flèche, onde coñeceu a René Descartes e cultivou a súa amizade con el. Malia afirmarse en ocasións que foi xesuíta, o certo é que nunca chegou a ingresar na Compañía de Xesús. O 17 de xullo de 1611 fíxose membro da Orde dos Mínimos e dedicouse ao estudo da teoloxía e do hebreo. Despois deste período recibiu a orde sacerdotal en París en 1613.^[3]

Logo da súa consagración estivo un tempo ensinando filosofía e teoloxía en Nevers, pero en 1620 regresou a París, onde entrou no convento de L'Annonciade e, en compañía de personaxes como Descartes, Étienne Pascal, Gilles de Roberval e Nicholas-Claude Fabri de Peiresc, estudou matemáticas e música. Tivo unha nutrida correspondencia con diversos eruditos de Francia, Italia, Inglaterra e os Países Baixos, tales como Pierre de Fermat, Galileo Galilei, Giovanni Doni e Christiaan Huygens. Desde 1620 ata 1623 dedicouse exclusivamente a escribir sobre filosofía e teoloxía e a facer as súas primeiras publicacións, nas que refuta as ideas de Giordano Bruno.

Entre as súas viaxes cómpre salientar as que realizou a Italia en tres ocasións, en 1640, 1641 e 1645.

Morreu en París en 1648 a piques de facer os 70 anos, logo dunha serie de complicacións derivadas dunha intervención cirúrxica. No seu testamento vital, pediu que o seu corpo fose sometido a autopsia como derradeiro servizo ao interese da ciencia.

Hoxe lémbrase a Mersenne principalmente grazas aos números que levan o seu nome: os números primos de Mersenne. Mersenne introduciunos no seu Cogitata physico-mathematica de 1641, onde conxecturou acerca dalgunhas propiedades sobre eles, algunhas das cales só se puideron comprobar ou refutar xa no século XX.^[4]

Tamén traduciu e comentou as obras de Euclides, Arquímedes e outros matemáticos gregos.

A súa contribución máis sobranceira ao avance do coñecemento realizouna a través dunha extensa correspondencia (en latín) con matemáticos e outros científicos de diversos países. Nun tempo no que as revistas científicas aínda non apareceran, Mersenne foi o máis parecido ao centro dunha rede de intercambio de información científica.

Con todo, Marin Mersenne non foi principalmente matemático^[5]. En realidade empezou escribindo sobre teoloxía e filosofía, pero tamén foi un gran tratadista sobre teoría musical e sobre outros temas diversos.

As súas obras filosóficas caracterízanse por unha grande erudición e pola ortodoxia teolóxica máis estrita. O seu maior servizo á filosofía foi o seu entusiasta defensa de Descartes, de quen foi conselleiro e amigo en París e a quen visitou no seu exilio nos Países Baixos.^[6] 

Máis tarde, deixou o pensamento especulativo e dedicouse á investigación científica, especialmente en temas como as matemáticas, a física e a astronomía. Entre as obras relacionadas con este período a máis coñecida é a tradución de L'Harmonie universelle (1636), na que se trata a teoría musical e os instrumentos musicais.^[7] Unha das súas maiores contribucións a este campo foi a suxestión acerca de cal era a razón principal dun semitón. A descrición de Mersenne da determinación da primeira frecuencia absoluta dun ton audible (84 Hz) implica que, para entón, xa demostrara que a razón da frecuencia absoluta de dúas cordas vibrantes, que dan un ton musical e a súa oitava, é 1:2, e que a harmonía percibida (consonancia) de tales notas podía explicarse se a razón das frecuencias da oscilación do aire tamén era 1:2, o que ofrecía consistencia á hipótese da equivalencia entre as frecuencias da fonte e o movemento do aire.

• Quaestiones celeberrimae in Genesim (1623)
• Observationes et emendationes ad Francisci Georgii Veneti Problemata: in hoc opere cabala evertitur, editio vulgata (1623)
• L'usage de la raison (1623)
• L'impiété des déistes, athées et libertins de ce temps (1624)
• L'a vérité des sciences contre les sceptiques ou pyrrhoniens: dédié à Monsieur, frère du roy par F. Marin Mersenne de l'ordre des Minimes (1625)
• Synopsis mathematica (1626)
• Traité de l'harmonie universelle (1627)
• Questions morales, théologiques et mathématiques (1634)
• Les mécaniques de Galilée (1634)
• Traité de l'orgue (1635)
• Harmonie universelle (1636-37; 1ª parte e 2ª parte)
• Les nouvelles pensées de Galilée (1839; tradución e comentarios dos Discours concernant deux sciences nouvelles de Galileo de 1638)
• Universae geometriae mixtaeque mathematicae synopsis (1644)
• Cogitata physico mathematica (1644)
• Novarum observationum physico-mathématicarum (1647)
• L'optique et la catoptique (1651)

• Correspondance du P. Marin Mersenne, religieux minime: publiée et annotée par Cornelis de Waard; avec la collaboration de Armand Beaulieu. Centre National de la Recherche Scientifique. París, 1932-1988. 18 volumes.Armand Beaulieu, Le groupe de
• "Mersenne" en M. Bucciantini, M. Torrini (eds.), Geometria e atomismo nella scuola galileiana. Florencia, 1992. Páxinas 17 a 34.
• Beaulieu, Armand. Mersenne, le Grand Minime. Fondation Nicolas-Claude Fabri de Peiresc. 1995.
• Dear, Peter Robert. Mersenne and the Learning of the Schools. Ithaca, Cornell University Press, 1988.
• Maury, Jean-Pierre. À l'origine de la recherche scientifique: Marsenne. Vuibert, 2003. ISBN 978-2-7117-5291-7
• Moreau, Roger. Naissance de l'esprit scientifique: hommage à Marin Mersenne, 1585-1648, París. Anagrammes, Perros Guirec, 2012. ISBN 978-2847190892
• Gehring, F. "Mersennus, Marin (lle Père Mersenne)". En Grove's Dictionary of Music and Musicians (ed. J.A. Fuller Maitland). 1922.
• Gómez, Carlos. "Marin Mersenne versus Giordano Bruno: la crítica mersianna al concepto de anima mundi y la condena de la magia". Deimon, Revista de Filosofía, nº 14. 1997. Páxinas 93 e seguintes.