Lingua tswana
O tswana,[2] (tamén chamado setsuana, setswana ou sitswana) é unha lingua bantú falada principalmente polos tswana. Aínda que o inglés é o idioma oficial de Botswana, a maioría dos falantes tamén entenden o setswana. Tamén hai falantes en Cimbabue e Namibia, habendo así uns 4 millóns de falantes. Antes de que Suráfrica se convertera nunha democracia multirracial, os bantustáns de Bophuthatswana creáronse cubrindo áreas de falantes tswana de Suráfrica.
| tswana SeTswana | ||
|---|---|---|
| Outros nomes: | Setsuana | |
| Falado en: | Botswana Suráfrica Zimbabue Namibia | |
| Rexións: | África Austral | |
| Total de falantes: | 4 407 174 | |
| Familia: | Níxer-congo Atlántico-congo | |
| Escrita: | Alfabeto latino | |
| Status oficial | ||
| Lingua oficial de: | Botswana e Suráfrica | |
| Códigos de lingua | ||
| ISO 639-1: | tn | |
| ISO 639-2: | tsn | |
| ISO 639-3: | tsn | |
| SIL: | TSW | |
| Mapa | ||
 Provincias de Súrafrica onde se fala setsuana, como lingua principal. | ||
| Status | ||
 | ||
O setswana usa unha ortografía normalizada baseada no alfabeto latino. Desde un punto de vista do parentesco filoxenético, está estreitamente relacionado coa lingua sotho ou sesotho meridional e o sesotho setentrional (sesotho sa Leboa).
Fonoloxía
Vogais
| Anterior | Posterior | |
|---|---|---|
| Pechada | i /i/ | u /u/ |
| Case pechada | e /ɪ/ | o /ʊ/ |
| Semiaberta | ê /ɛ/ | ô /ɔ/ |
| Aberta | a /a/ | |
Consoantes
| Labial | Alveolar | Postalveolar | Palatal | Velar | Uvular | Glotal | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Central | Lateral | ||||||||
| Nasal | m /m/ | n /n/ | ny /ɲ/ | ng /ŋ/ | |||||
| Oclusiva | Non aspirado | p b /p/ /b/ | t d /t/ /d/ | k /k/ | |||||
| Aspirado | ph /pʰ/ | th /tʰ/ | kh /kʰ/ | kg /qʰ/ | |||||
| Africada | Non aspirado | ts /ts/ | tl /tɬ/ | tš j /tʃ/ /dʒ/ | |||||
| Aspirado | tsh /tsʰ/ | tlh /tɬʰ/ | tšh /tʃʰ/ | ||||||
| Fricativa | f /f/ | s /s/ | š /ʃ/ | g /χ/ | h /h/ | ||||
| Vibrante múltiple | r /r/ | ||||||||
| Aproximante | w /w/ | l /l/ | y /j/ | ||||||