Eosinófilo

Son leucocitos polimorfonucleares, xa que teñen un núcleo bilobulado característico. Son granulocitos porque teñen uns 20 gránulos citoplasmáticos específicos e azurófilos, que se tinguen de vermello nas preparacións. A heterocromatina compacta está situada xunto á envoltura nuclear, entanto que o resto da cromatina está no centro do núcleo.

Os eosinófilos posúen movemento ameboide e teñen débil actividade fagocítica. O seu tamaño é semellante ao dos neutrófilos (10-12 μm). Os gránulos están formados por un núcleo electrodenso rodeado por unha matriz electrotransparente, e conteñen catro clases principais de proteínas: proteína básica maior (MBP), proteína catiónica do eosinófilo (ECP), peroxidase do eosinófilo (EPO) e neurotoxina derivada do eosinófilo (EDN). Os eosinófilos poden sintetizar de novo outros produtos, como mediadores lipídicos (PAF, LTC4), citocinas (IL-3, IL-5, GM-CSF), quimiocinas (eotaxina) e óxido nítrico (NO).

Os eosinófilos orixínanse e maduran na medula ósea. Diferéncianse a partir de células precursoras mieloides en resposta ás citocinas interleucina 3 (IL-3), interleucina 5 (IL-5), e o factor estimulante das colonias de granulocitos-macrófagos (GM-CSF).^[2][3][4] Os eosinófilos producen e almacenan moitas proteínas dos gránulos secundarios antes da súa saída da medula ósea. Despois da súa maduración, os eosinófilos circulan polos vasos sanguíneos e migran aos focos de inflamación nos tecidos, ou aos lugares onde hai parasitación por vermes en resposta a quimiocinas como CCL11 (eotaxina-1), CCL24 (eotaxina-2), CCL5 (RANTES), e certos leucotrienos como o leucotrieno B4 (LTB4) e o MCP1/4. Nestes sitios de infección, os eosinofilos son activados polas citocinas de tipo 2 liberadas por un subtipo específico de célula T colaboradora (T_h2); ademais o IL-5, GM-CSF, e IL-3 son importantes para a activación dos eosinófilos e para a súa maduración. Hai probas que suxiren que a expresión das proteínas dos gránulos dos eosinófilos é regulada polo xene EGOT de ARN non codificante.^[5]

Unha vez activados as funcións efectoras dos eosinófilos inclúen as seguintes:

• Liberación durante a desgranulación das proteínas catiónicas dos gránulos.^[6][7][8]
• Liberación de especies reactivas do osíxeno como superóxidos, peróxidos, e hipobromitos (ácido hipobromoso, que é producido principalmente pola peroxidase do eosinófilo).^[9]
• Liberación de mediadores lipídicos como eicosanoides das familias dos leucotrienos (por exemplo, LTC₄, LTD₄, LTE₄) e prostaglandinas (por exemplo, PGE₂).^[10]
• Liberación de encimas, como a elastase.
• Liberación de factores de crecemento como o TGF beta, VEGF, e PDGF.^[11][12]
• Liberación de citocinas como a IL-1, IL-2, IL-4, IL-5, IL-6, IL-8, IL-13, e TNF alfa.^[7][13]

Ademais, os eosinófilos interveñen tamén na loita contra as infeccións virais, o cal é evidente dada a abundancia de RNases que conteñen nos seus gránulos, e na eliminación da fibrina durante a inflamación.

Os eosinófilos, xunto cos basófilos e os mastocitos, son mediadores importantes das respostas alérxicas e asmáticas e están asociados coa súa gravidade. Os eosinófilos poden regular a resposta alérxica por medio da neutralización da histamina pola histaminase, e producir un factor inhibidor derivado dos eosinófilos que inhibe a desgranulación das mastocitos ou dos basófilos, que conteñen substancias vasoactivas.

Tamén combaten aos vermes parasitos que colonizan o corpo. Teñen receptores para as inmunoglobulinas IgA, o que explica a súa fixación aos parasitos cubertos previamente por esta inmunoglobulina, o que os capacita para destruír as súas larvas, como acontece na esquistosomiase ou bilharziase.

Os eosinófilos están tamén implicados en moitas outros procesos biolóxicos, como o desenvolvemento postpuberal da glándula mamaria, o ciclo menstrual, o rexeitamento de alotransplantes e as neoplasias.^[13] Recentemente tamén se viu que están envolvidos na presentación do antíxeno ás células T.^[14]

Unha vez estimulados e activados, os eosinófilos desgranúlanse liberando un conxunto de proteínas catiónicas citotóxicas que poden orixinar dano e disfunción nos tecidos.^[15] Entre elas están:

• Proteína básica maior (MBP), tamén chamada proteoglicano 2.
• Proteína catiónica do eosinófilo (ECP).
• Peroxidase do eosinófilo (EPO).
• Neurotoxina derivada do eosinófilo (EDN).

A proteína básica maior, a peroxidase do eosinófilo e a proteína catiónica do eosinófilo son tóxicas para a maioría dos tecidos.^[13] A proteína catiónica do eosinófilo e a neurotoxina derivada do eosinófilo son ribonucleases con actividade antiviral.^[16] A proteína básica maior induce a desgranulación dos mastocitos e basófilos, e está implicada na remodelación dos nervios periféricos.^[17][18] A proteína catiónica do eosinófilo crea poros tóxicos nas membranas das células diana que permiten a entrada doutras moléculas citotóxicas na célula,^[19] pode inhibir a proliferación celular das células T, suprimir a produción de anticorpos polas células B, inducir a desgranulación dos mastocitos, e estimular aos fibroblastos a segregar mucus e glicosaminoglicanos.^[20] A peroxidase do eosinófilo orixina especies reactivas do osíxeno e intermediatos reactivos do nitróxeno que promoven o estrés oxidativo na célula diana, causando a morte celular por apoptose e necrose.^[13]

Un incremento de eosinófilos, por exemplo a presenza de máis de 500 por microlitro de sangue, denomínase eosinofilia, e é típica en persoas que están infestadas por parasitos intestinais, ou teñen unha enfermidade vascular do coláxeno (como a artrite reumatoide), doenzas como a enfermidade de Hodgkin, enfermidades da pel (como a dermatite exfoliativa), a enfermidade de Addison, ou de trastornos no epitelio escamoso do esófago no caso de refluxo gastroesofáxico, esofaguite eosinofíilica, e do uso de certos medicamentos como a penicilina. En 1989, suplementos contaminados de L-triptófano causaron unha forma mortal de eosinofilia coñecida como síndrome de eosinofilia-mialxia, que lembraba as características da síndrome do aceite tóxico que apareceu en España en 1981.

Os tratamentos utilizados para combater as enfermidades autoinmunes e outras condicións causadas polos eosinófilos inclúen:

• Corticosteroides, os cales promoven a apoptose e reducen rapidamente o número de eosinófilos en sangue.
• Terapia con anticorpos monoclonais, como por exemplo o mepoluzimab ou reslizumab, que actúan contra o IL-5, e que preveñen a eosinofilopoiese.
• Antagonistas da síntese de leucotrienos ou receptores
• Gleevec (STI571), que inhibe o PDGF-BB na leucemia hipereosinofílica.

• Histology at ucsf.edu (en inglés)
• "What is an eosinophil?" at the Cincinnati Center for Eosinophilic Disorders