Crónica de Paros
A Crónica de Paros (Χρονικὸν Πάριον) é un documento epigráfico que contén unha relación cronolóxica de diversos eventos lendarios, políticos e culturais de importancia sucedidos no mundo grego en sincronía cos diversos reis e arcontes atenienses. Abarca unha cronoloxía que vai desde o ano -1581 até o -264/3.
A crónica está tallada no mesmo tipo de mármore que fai honra ao seu nome como mármore de Paros. O fragmento máis importante —que adoita denominarse fragmento A— foi trasladado a Inglaterra en 1627 por un emisario de Thomas Howard. A parte superior do mesmo foi destruída pero coñécese o seu contido porque foi publicado no século XVII antes da súa destrución. A parte inferior consérvase no Museo Ashmolean de Oxford (Reino Unido). Unha terceira parte —que se denomina fragmento B— atopouse en 1897 na illa grega de Paros e consérvase no Museo Arqueolóxico de Paros.
Coñécese tamén como:
- Chronicon marmoreum.
- Marmora paria.
- Marmor parium.
- Marmora arundeliana.
- Marmora oxoniensia.
- Marmorchronik.
Contido
Entre o contido da estela de mármore figura:
- Fragmento perdido
| Ano | Contido |
|---|---|
| -1581/-1580 | Fundación da primitiva Atenas por Cécrope I, fundador da liñaxe dos Cecrópidas. |
| -1573/-1572 | Deucalión reina en Licorea. |
| -1531/-1530 | Realízase o primeiro xuízo no Areópago, de Ares contra Poseidón. |
| -1528/-1527 | Diluvio de Deucalión. |
| -1521/-1520 | Anfictión reina nas Termópilas. |
| -1520/-1519 | Os gregos pasaron a denominarse helenos. |
| -1518/-1517 | Fundación de Tebas por Cadmo. |
| -1515/-1514 | Dato fragmentario dun ano en que Anfictión reinaba en Atenas. |
| -1510/-1509 | Chegada de Dánao e as súas fillas no primeiro pentecóntero á Hélade. Varias delas erixen o templo de Atenea en Lindos. |
| -1505/-1504 | Institución das Panateneas. Nesa data tamén Erictonio foi o primeiro que xunguiu os cabalos ao carro para tirar del mentres que Hiagnis inventou a frauta en Frixia e realizou composicións en modo frixio en honra da Nai dos Deuses, de Dioniso e de Pan. |
| -1462 ou -1423 | Reinado de Minos en Creta e descubrimento do ferro no Monte Ida polos Dáctilos ideos. |
| -1409/-1488 | Chegada de Deméter a Atenas e o seu encontro con Triptólemo. |
| -1408/-1407 | Triptólemo realiza a primeira recollida de gran. |
| -1399/-1398 | Orfeo realiza a primeira composición poética do mito do rapto de Perséfone e a súa procura por Deméter. |
| -1397/-1396 | Eumolpo institúe os Misterios de Eleusis. |
| -1325/-1324 | Pandión II reina en Atenas. |
| Entre -1324/-1323 e -1308/-1307 | Institúense os Xogos de Eleusis e o festival de Zeus Liceo en Arcadia. |
| Entre -1307/-1306 e -1295/-1294 | Dato fragmentario referido a Heracles no período en que Exeo reina en Atenas. |
| -1294/-1293 | Hai unha praga de fame na Ática e tras consultar o oráculo, fíxase o tributo que os atenienses deben pagar a Minos. |
| -1259/-1258 | Teseo é rei de Atenas, onde institúe a democracia. Ademais coloniza a dodecápole xonia e institúe os Xogos Ístmicos. |
| -1256/-1255 | As amazonas invaden a Ática. |
| -1251/-1250 | A guerra dos Sete contra Tebas ten lugar, así como a fundación dos Xogos Nemeos. |
| -1218/-1217 | A guerra de Troia empeza. |
| -1209/-1208 | A toma de Troia ten lugar o 24 de tarxelión (que se corresponde co 5 de xuño). |
| -1208/-1207 | Xuízo a Orestes no tribunal do Areópago. |
| -1202/-1201 | Fundación de Salamina (en Chipre). |
| -1086/-1085 | Neleo coloniza Mileto e o resto de Xonia: Éfeso, Eritras, Clazómenas, Priene, Lébedos, Teos, Colofón, Miúnte, Focea, Samos e Quíos e organiza Xogos Panxonios[nota 1]. |
| -937/-936 | Florecemento de Hesíodo. |
| -906/-905 | Florecemento de Homero. |
- Fragmento de Oxford
| Ano | Contido |
|---|---|
| -895/-894 | Introdución dos pesos e medidas por Fidón de Argos, que tamén cuñou moedas de prata en Exina. |
| Data indeterminada ao redor de mediados do século -VIII | Fundación de Siracusa por Arquias, con emigrantes procedentes de Corinto. |
| -683/-682 | Os arcontes pasan a exercer o seu cargo por un período dun ano. |
| -644/-643 | Florecemento de Terpandro de Lesbos, que revolucionou a música. |
| -604/-603 | Aliates convértese en rei de Lidia. |
| Data indeterminada | Desterro de Safo á illa de Sicilia. |
| -591/-590 | Realización de sacrificios dos Anfictións despois de derrotar a Cirra e instauración de xogos deportivos onde se outorgan premios monetarios procedentes do botín. |
| -582/-581 | Introdución da coroa de loureiro como premio nos xogos de Delfos. |
| En torno ao -580 | Primeiro coro de actores cómicos en Atenas, organizado no demo de Icario e inventado polo poeta Susarión, onde se premiaba ao vencedor cun cesto de figos e un odre de 40 litros de viño. |
| -561/-560 | Pisístrato convértese en tirano de Atenas. |
| -556/-555 | Embaixada de Creso a Delfos. |
| -541/-540 | O rei Ciro II o Grande toma Sardes. |
| -536/-535 | Posta en escena da primeira obra dramática de Tespis, onde se propuxo como premio para o vencedor un macho cabrío. |
| -520/-519 | Darío I convértese en rei dos persas tras a morte de Gaumata. |
| -511/-510 | Asasinato de Hiparco por Harmodio e Aristoxitón.[nota 2] |
| -509/-508 | Primeiro certame de coros de homes (ditirambos), onde venceu Hipódico de Calcis. |
| -494/-493 | Vitoria de Melanípides en Atenas. |
| -490/-489 | Batalla de Maratón, onde Esquilo loitou con 35 anos. |
| -489/-488 | Vitoria de Simónides de Ceos en Atenas. Morte de Darío e ascenso ao trono de Xerxes. |
| -485/-484 | Primeiro triunfo dunha traxedia de Esquilo nas grandes Dionisias así como o nacemento de Eurípides e a chegada a Grecia do poeta Estesícoro[nota 3]. |
| -480/-479 | Xerxes manda construír unha ponte sobre o Helesponto e prodúcense as batallas das Termópilas e de Salamina. |
| -479/-478 | Batalla de Platea e erupción do Etna. |
| -478/-477 | Xelón convértese en tirano de Siracusa. |
| -477/-476 | Vitoria de Simónides, o inventor dun sistema mnemotécnico, nunha competición coral de Atenas, así como data das estatuas de Harmodio e Aristoxitón. |
| -472/-471 | Hierón convértese en tirano de Siracusa e estancia na cidade do poeta Epicarmo. |
| -469/-468 | Vitoria de Sófocles cunha traxedia á idade de 28 anos. |
| -468/-467 | Caída dun meteorito no río Egospótamos e morte de Simónides. |
| -461/-460 | Morte de Alexandre I e ascenso ao trono de Macedonia do seu fillo Pérdicas. |
| -456/-455 | Morte de Esquilo en Xela á idade de 69 anos. |
| -442/-441 | Primeira traxedia de Eurípides que obtivo o primeiro posto nas grandes Dionisias, á idade de 44 anos. Sócrates e Anaxágoras foron contemporáneos del. |
| -420/-419 | Morte de Pérdicas e ascenso ao trono de Macedonia de Arquelao. |
| -408/-407 | Dionisio convértese en tirano de Siracusa. |
| -407/-406 | Morte de Eurípides. |
| -406/-405 | Morte de Sófocles aos 92 anos, e Ciro comeza a súa expedición. |
| -402/-401 | Vitoria do poeta Telestes de Selinunte en Atenas. |
| -400/-399 | Os helenos da Expedición do Dez Mil chegan á costa. |
| -399/-398 | Vitoria de Aristónoo en Atenas. |
| Data indeterminada | Vitoria en Atenas de Poliído de Selimbria cun ditirambo. |
| -380/-379 | Morte do poeta ditirámbico Filóxeno aos 55 anos. |
| -377/-376 | Vitoria do dramaturgo Anaxándrides en Atenas. |
| -373/-372 | Vitoria de Astidamante en Atenas e incendio do templo de Apolo de Delfos. |
| -371/-370 | Batalla de Leuctra onde vencen os tebanos, e ascenso ao trono de Macedonia de Alexandre II tras a morte de Amintas. |
| Entre -370 e -368 | Vitoria de Estesícoro de Himera en Atenas (distinto do Estesícoro citado na data de -485/[[-484) e construción de Megalópole. |
| -368/-367 | Dionisio II convértese en tirano de Siracusa despois da morte do seu pai e ascensión ao trono de Macedonia de Ptolomeo de Aloro despois da morte de Alexandre II. |
| -366/-365 | Os focidios apodéranse do Oráculo de Delfos. |
| Data indeterminada | Morte de Timoteo. |
| Data indeterminada. | Ascenso ao trono de Macedonia de Filipo II e ascenso ao trono de Persia de Oco tras a morte de Artaxerxes II. |
| -357/-356 | Dato fragmentario. |
| -355/-354 | Dato fragmentario. |
| Indeterminada | Dato fragmentario. |
- Fragmento de Paros
| Ano | Contido |
|---|---|
| -336/-335 | Ascenso ao trono de Macedonia de Alexandre tras a morte de Filipo. |
| -335/-334 | Alexandre marcha contra os tríbalos e os ilirios e destrúe Tebas. |
| -334/-333 | Alexandre cruza a Asia e teñen lugar as batallas de Gránico e de Isos. |
| -333/-332 | Alexandre apodérase de Fenicia, Chipre e Exipto. |
| -332/-331 | Alexandre derrota a Darío preto de Arbela, toma Babilonia e funda Alexandría. |
| -330/-329 | Florecimiento de Calipo, Alexandre atrapa a Darío e aforca a Beso. |
| -328/-327 | Vitoria de Filemón o cómico e fundación dunha cidade helena a beiras do río Tanais[nota 4]. |
| -324/-323 | Morte de Alexandre e Ptolomeo faise co control de Exipto. |
| -323/-322 | Guerra Lamiaca e Batalla de Amorgos entre atenienses e macedonios. |
| -322/-321 | Antípatro toma Atenas e Ofelas toma Cirene. |
| -321/-320 | Antígono cruza a Asia, enterro de Alexandre Magno en Menfis, morte de Pérdicas, Crátero e Aristóteles, e viaxe de Ptolomeo a Cirene. |
| -319/-318 | Morte de Antípatro, fuga de Casandro de Macedonia, sitio de Cícico por Arrideo, conquista de Siria e Fenicia por Ptolomeo e elección de Agatocles como comandante do exército de Siracusa. |
| -317/-316 | Batalla naval entre as frotas de Clito e Nicanor cerca do templo dos calcedonios e Demetrio promulga leis en Atenas. |
| -316/-315 | Retorno de Casandro a Macedonia, reconstrución de Tebas, morte de Olimpia, fundación de Casandrea e Agatocles convértese en tirano de Siracusa. No mesmo ano tivo lugar a primeira vitoria do poeta Menandro en Atenas. |
| -313/-322 | Morte do poeta Sosífanes. |
| -312/-311 | Eclipse de sol, derrota de Demetrio Poliorcetes ante Ptolomeo en Gaza[nota 5]. |
| -311/-310 | Morte de Nicocreonte e Ptolomeo apodérase da súa illa. |
| -310/-309 | Morte de Alexandre e de Heracles, fillos de Alexandre Magno, e Agatocles desembarca en África. |
| -309/-308 | Fundación de Lisimaquia, nacemento de Ptolomeo II Filadelfo en Cos, e morte de Cleopatra de Macedonia en Sardes. |
| -308/-307 | Demetrio Poliorcetes cerca e toma o Pireo e expulsa a Demetrio de Falero de Atenas. |
| -307/-306 | Demetrio destrúe Muniquia e conquista Chipre. |
| -306/-305 | Nacemento do poeta Sosífanes (por tanto trátase dun Sosífanes distinto do nomeado con ocasión do ano -316/-315.) |
| -305/-304 | Sitio de Rodas e Ptolomeo ocupa o trono en Exipto. |
| -304/-303 | Terremotos en Xonia e Demetrio toma Calcis. |
| -303/-302 | Aparición dun cometa e Lisímaco cruza a Asia. |
| -302/-301 | Dato fragmentario que cita a Demetrio e Casandro, nun ano en que Nicocles era arconte de Atenas. |
| -299/-298 | Dato fragmentario onde se citan os personaxes de Demetrio, Casandro, os Ptolomeos e a cidade de Calcis. |
Unha das cuestións destacábeis é que a crónica ofrece moitos datos sobre a fundación de diversos Xogos Panhelénicos e outros xogos e festivais helénicos pero con todo, non hai datos sobre os Xogos Olímpicos.
Notas
Véxase tamén
Bibliografía
- José J. Caerols Pérez, Helánico de Lesbos: Fragmentos, pp. 287–289, Madrid: CSIC (1991), ISBN 84-00-07160-3.
- Silke Knippschild, El prestigio del pasado: la representación de la Antigüedad como signo de poder en la Inglaterra del siglo XVII, p. 290, en Congreso Internacional "Imagines", La Antigüedad en las Artes escénicas y visuales: Universidad de La Rioja, Logroño, 22-24 de octubre de 2007 (pp. 283–302). Universidade da Rioxa.
- Felix Jacoby, Das Marmor Parium. Weidemann, Berlín 1904.
Ligazóns externas
- Texto grego en Wikisource.
- IG, XII, 5, 444.
- SEG, 39, 862.
- Texto grego no sitio da Bibliotheca Augustana (Augsburgo).
🔥 Top keywords: PortadaEspecial:ProcurarEspecial:Cambios recentesCarles PuigdemontGerardo Lorenzo GonzálezMaría JamardoXelucho Abella ChouciñoWikipedia:Entradas de Gallegos. Quién es quien en la Galicia del siglo XXISurFátima IglesiasSegunda guerra mundialHeroínas de SálvoraAWStatsAxuda:IntroduciónA illa das mentirasProne Lugo ADListenbourgRaquel AtanesWikipedia:Artigos de calidadeSecuenciación de proteínasEva Iglesias MiguénsJavier CasqueiroAxuda:Cambios relacionadosPosicións sexuaisProxyPasaporte iroquésEslovaquiaGaliciaColocación do pronome átono en galegoHerbas de san XoánWikipedia:Wikiproxecto fotos de parroquiasLista de xentilicios de concellos galegosUxía Oviedop06skA CoruñaWikipedia:Advertencia xeralShinovaLista de castelos de Portugalfjra5