Armada Española

A Armada Española nace da unión das mariñas de Castela e da Aragón. A mariña da Coroa de Aragón, constituída principalmente por naves catalás, é unha mariña de ámbito mediterráneo e prefire como buque de combate a galera e os seus derivados, mentres que a mariña castelá, atlántica, prefire buques sen remos, con só propulsión eólica. Esta unión prodúcese en tempos dos Reis Católicos^{[Cómpre referencia]}. A súa primeira expedición prodúcese en Italia ao mando de Gonzalo Fernández de Córdoba, chamado Gran Capitán, e nela participan as galeras de Sicilia xunto coas naves cantábricas. Foi á súa primeira operación de guerra.

Nestes primeiros tempos a mariña de guerra española, do mesmo xeito que nos demais países europeos (agás Venecia), non estaba formada por barcos pertencentes ao Estado e especialmente feitos para a guerra. Debido aos corsarios e ás inseguridades da navegación, todos os barcos levaban canóns e armas. Cando eran requiridos polo rei para a guerra, cambiaban as cargas comerciais por cargas militares, e os seus armadores e tripulantes pasaban a ser pagados pola Coroa. Ademais dos buques mercantes militarizados, tamén había particulares que armaban pequenas frotas de combate, dedicándose á pirataría ata que o rei solicitaba os seus servizos.

O rei nomeaba os mandos das escuadras así formadas, nas que embarcaban as súas tropas. O combate naval da época difería pouco do terrestre, xa que se buscaba a abordaxe e o combate corpo a corpo, e facíase relativamente pouco uso da artillaría. Nesa época a Armada Española perde interese nas galeras (aínda que logo as recuperará) en beneficio de naos, carracas e carabelas. A finais do reinado dos Reis católicos, só quedaban catro galeras na costa de Granada para apoiar as demais naves no verán.

Soplen serenas las brisas

ruja amenazas la ola,

mi gallardía española

se corona de sonrisas.

Por ti, Patria, por ti sola

mi vida a los mares di,

por ti al peligro ofrecí

mis obras y pensamientos

¡en la Rosa de los Vientos

me crucifico por ti!

Por tu sagrada presencia

que nada turba ni empaña,

tiene sus horas la hazaña

y sus horas la obediencia.

El imperio a España vendrá

por los caminos del mar.

Hay que morir o triunfar,

que nos enseña la Historia

en Lepanto la victoria

y la muerte en Trafalgar.

Soñando victorias, diciendo cantares,

marinos de España crucemos los mares,

delante, la gloria, la leyenda en pos,

debajo las voces de nuestros caídos,

y arriba el mandato de España y de Dios.

De España y de Dios, de España y de Dios.

Os empregos de Oficiais na Armada Española son os da seguinte táboa:

Código OTAN	OF-10	OF-9	OF-8	OF-7	OF 6	OF-5	OF-4
España
	Capitán Xeneral1	Almirante Xeneral	Almirante	Vicealmirante	Contraalmirante	Capitán de Navío	Capitán de Fragata
	1 Ostentado polo rei de España como parte das súas funcións constitucionais.
	OF-3	OF-2	OF-1		OF(D)		Oficias alumnos
	Capitán de Corveta	Tenente de Navío	Alférez de Navío	Alférez de Fragata	Gardamariña 4º Curso	Gardamariña 3º Curso	Alumno 2º Curso	Alumno 1º Curso

Os empregos de Suboficiais e Mariñaría na Armada Española son os da seguinte táboa.

Código OTAN	OR-09						OR-08		OR-07		OR-06							OR-5
España
	Suboficial maior			Subtenente			Brigada		Sarxento primeiro		Sarxento					Cabo maior
	OR-4		OR-03		OR-02		OR-1
	Cabo de primeira		Cabo		Mariñeiro de primeira		Mariñeiro

• A Armada Española é herdeira das mariñas de Castela e Aragón, e nas orixes cos mariños cántabros, vén sendo unha das máis antigas do mundo.^{[Cómpre referencia]}
• A primeira en ter regulamentos e normas para cada buque de guerra que daban unidade ao funcionamento da frota.^{[Cómpre referencia]}
• A que fixo posible cruzar o Atlántico e descubrir América en 1492.^{[Cómpre referencia]}
• A creadora do concepto moderno de convoi naval (Frota de Indias), no século XVI.^{[Cómpre referencia]}
• A primeira en circunnavegar a Terra: Expedición de Magalhães-Elcano (1519-1522).^{[Cómpre referencia]}
• A descubridora da ruta transpacífica entre Asia e América: Tornaviaxe de Andrés de Urdaneta en 1565 e o establecemento do Galeón de Manila.^{[Cómpre referencia]}
• A creadora da primeira ruta comercial de escala mundial (entre Cádiz, Acapulco e Manila): A Frota de Indias no Atlántico, e o Galeón de Manila no Pacífico.^{[Cómpre referencia]}
• A creadora e a primeira en utilizar a infantaría de mariña (1537).^{[Cómpre referencia]}
• A primeira en utilizar fragatas, a finais do século XVI durante a guerra dos Oitenta Anos.^{[Cómpre referencia]}
• A creadora e primeira en utilizar a lancha canoneira (Antonio Barceló en 1779)^{[Cómpre referencia]}
• Primeira en organizar unha misión sanitaria internacional, Real Expedición Filantrópica da Vacina (1803-1806).^{[Cómpre referencia]}
• Primeira volta ao mundo por parte dun navío blindado levada a cabo pola fragata blindada Numancia (1865-1867).^{[Cómpre referencia]}
• A primeira en contar cun destrutor en servizo (1887). O Destrutor, que deu nome a toda unha saga, foi deseñado polo oficial naval español Fernando Villaamil en 1885.^{[Cómpre referencia]}
• A primeira en dispoñer dun submarino torpedeiro inventado por Isaac Peral en 1888 (submarino Peral).^{[Cómpre referencia]}
• Creadora do concepto moderno de desembarco anfibio (con carros de combate e un mando unificado para as forzas navais, terrestres e aéreas) posto en práctica no desembarco de Alhucemas, resultando un éxito absoluto e poñendo fin á guerra do Rif (1925).^{[Cómpre referencia]}
• A primeira armada do mundo en utilizar avións de engalaxe vertical, en concreto o Harrier AV-8A «Matador» no portaavións, neste caso no Dédalo (R-01) (ex-USS Cabot). Esta práctica se estendeu despois a outros países: Estados Unidos, Rusia, Reino Unido, Italia, India e Tailandia.^{[Cómpre referencia]}

• LOBA 2016 Lista Oficial de Buques de la Armada 2016

• Armada Invencible
• Armada (mariña)

• Páxina web oficial da Armada Española (en castelán) (Ministerio de Defensa).
• Revistanaval.com (en castelán), páxina web non oficial.^{desactualizada}