گونهزایی
گونهزایی (به انگلیسی: speciation) فرایندی فرگشتی است که از طریق آن گونههای زیستشناختی جدید، پدید میآیند. به نظر میرسد اراتور. اف. کوک، زیستشناس، نخستین کسی بودهاست که این اصطلاح را برای جدا شدن دودمانها (زیست-دسته زایی) در نقطهٔ مقابل زایش درون گروهی یا همان فرگشت درون گونهای بهکار بردهاست. اینکه آیا «رانش ژنی» عامل مهم یا ناچیزی در گونهزایی است موضوع بحثهای بسیار دنباله داری است. در طبیعت چهار حالت گونهزایی، بسته به گسترهای که در آن جمعیتهای گونه زا به لحاظ جغرافیایی از یکدیگر جدا افتادهاند، وجود دارد: دگرنیابوم، نزدیک نیابوم، کنارنیابوم و هم نیابوم. گونهزایی همچنین ممکن است به شیوهٔ ساختگی، از راه دامداری یا تجربههای آزمایشگاهی، القا گردد.
حالتها
- گونهزایی پیرابوم (Peripatric speciation): ظهور یک گونه جدید در اثر دگرگونی جانداران جمعیت پایهگذار منزوی شده و در حاشیه قرار گرفته.
- گونهزایی دوبوم (Dicopatric speciation): ظهور یک گونه جدید از طریق تقسیم جمعیت پایهگذار، که در اثر محدودیتهای جغرافیایی، وضعیت گیاهی منطقه یا محدودیتهای خارجی دیگر پدید آمده باشد.
- گونهزایی ناهمبوم (Allopatric speciation): ظهور یک گونه جدید در اثر اکتساب سازوکار جداسازی مؤثر در جمعیت پایهگذار که از نظر جغرافیایی منزوی است.
- گونهزایی همبوم (Sympatric speciation) ظهور گونه جدید بدون انزوای جغرافیایی، ایجاد سازوکارهای جداسازی جدید در یک گشنگروه.[۱]
منابع
🔥 Top keywords: مصطفی پورمحمدیمسعود پزشکیانعلیرضا زاکانیصفحهٔ اصلیسید امیرحسین قاضیزاده هاشمیسعید جلیلیمحمدباقر قالیبافناصر مکارم شیرازیویژه:جستجوتب دنگیانتخابات ریاستجمهوری ایران (۱۴۰۰)انتخابات ریاستجمهوری ایران (۱۴۰۳)دادگاه حمید نوریرده:پوزیشنهای جنسیعید قربانسید حسن قاضیزاده هاشمینامزدهای انتخابات ریاستجمهوری ایران (۱۴۰۳)سید احسان قاضیزاده هاشمیشیدا خلیقجام ملتهای اروپا ۲۰۲۴سید ابراهیم رئیسیرده:فیلمهای سکسی-کمدی آمریکاییروشهای آمیزش جنسیسید علی خامنهایلحظه گرگ و میشآمیزش جنسی بدون دخولدر انتهای شب (مجموعه نمایش خانگی ۱۴۰۳)سید حسین قاضیزاده هاشمیمریم رجویمحمود احمدینژادنفیلیمعلیاصغر پورمحمدیسکس شاپحسین انتظامیآمیزش جنسی دهانییان فن ت شیپانتخابات ریاستجمهوری ایران (۱۳۹۶)جام ملتهای اروپاناهید مسلمی