کتاب سال حوزه

کتاب سال حوزه عنوان یک جایزه است که توسط معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه و هر ساله از سال ۱۳۷۸ تا کنون به کتاب برگزیده اهدا می‌گردد. آثاری که در همایش کتاب سال حوزه مورد بررسی قرار می‌گیرد، باید در حوزه دین و علوم انسانی بوده و اعم از ترجمه، تألیف، تحقیق، تصحیح و تدوین می‌باشد.[۱] این همایش مربوط به حوزه‌های علمیه ایران است و در دهه فجر برگزار می‌گردد.

کتاب سال حوزه
مکانحوزه علمیه قم، قم
کشورایران
وبگاه

هدف و انگیزه

هدف از این همایش، ارتقاء سطح پژوهش در حوزه‌های علمیه، شناسایی پژوهشگران و مقالات برتر و سوق این پژوهش‌های به سمت نیازهای روز جامعه و نظام اسلامی بیان شده‌است.[۲][۳] در این راستا، آثاری که برای دبیرخانه این همایش ارسال می‌شود، در یازده موضوع مورد بررسی قرار خواهند گرفت: «تفسیر و علوم قرآن، حدیث، درایه و رجال، فلسفه، کلام، اخلاق و عرفان، تاریخ، سیره و تراجم، فقه و اصول، کتب مرجع، ادبیات و هنر، علوم اجتماعی، اقتصاد، مدیریت، حقوق، علوم سیاسی، علوم تربیتی، روان‌شناسی، تصحیح و تحقیق، تکنولوژی آموزشی و انقلاب اسلامی»

عوامل

این همایش به همت معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه برگزار می‌گردد و دبیر اجرایی آن، مهدی نیکبخت و دبیرکل همایش ابوالقاسم مقیمی‌حاجی است. هیئت داوران این همایش، ۸۰ نفر بوده که به صورت میانگین در هر رشته تخصصی، سه تا پنج داور که خودشان از محققان و صاحب‌نظران در آن رشته می‌باشند، محسوب می‌گردند. شیوه انتخاب هیئت داوران و رئیس آنان نیز برعهده شورای سیاست‌گذاری است که رئیس حوزه‌های علمیه ریاست آن را برعهده دارد.[۴]

دوره‌ها

اولین دوره

برگزیدگان

دومین دوره

برگزیدگان

سومین دوره

برگزیدگان

چهارمین دوره

برگزیدگان

پنجمین دوره

برگزیدگان

ششمین دوره

برگزیدگان

هفتمین دوره

برگزیدگان

هشتمین دوره

برگزیدگان

نهمین دوره

برگزیدگان

دهمین دوره

برگزیدگان

یازدهمین دوره

در این دوره، از خدمات علمی مرتضی مطهری و سید جعفر مرتضی عاملی تجلیل شد.[۵]

برگزیدگان

دوازدهمین دوره

برگزیدگان

سیزدهمین دوره

برگزیدگان

بخششاخهعنوان کتابپدیدآورنده(ها)ناشرمنبع
اخلاق و عرفانفضیلت محبت خدا و جایگاه آن در فلسفه اخلاق اسلام و مسیحیت (به زبان انگلیسی)سید محمدرضا حجازیاسرا (نشر در آمریکا)[۶]
اقتصاد و مدیریتاقتصاد منابع طبیعی از منظر اسلام (اصول و مبانی)سعید فراهانی فردسازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی[۶]
ترجمهاقتدا به محمد (ص)قاسم کاکاییهرمس[۶]
ترجمهالهی عنایات (ترجمه کامل الزیارات به زبان اردو)سید شجاعت حسین‌رضویal-rasoolpublications (india)[۶]
تصحیح و ترجمهالاعتقاداتموسسه الامام الهادی (ع)پیام امام هادی (ع)[۶]
حقوق و علوم سیاسیآزادی دینی از منظر حقوق بین‌الملل با نگاهی به رهیافت اسلامیسعید رهاییدانشگاه مفید[۶]
حقوق و علوم سیاسیپژوهشی فقهی ـ حقوقی در جرایم مطبوعاتیعادل ساریخانیپژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی[۶]
حقوق و علوم سیاسیحقوق قراردادها در فقه امامیه جلد دومسید حسن وحدتی شبیریپژوهشگاه حوزه و دانشگاه[۶]
حقوق و علوم سیاسینقد و بررسی مطالعه فلسفه سیاسی اسلامی در غربمحسن رضوانیبوستان کتاب[۶]
علوم تربیتی و روان‌شناسیبررسی تحول ایمان به خدا در دوره کودکی و نوجوانی و آغاز جوانیمحمود نوذری[۶]
علوم تربیتی و روان‌شناسیبهداشت روانی با نگرش به منابع اسلامیمحمد صادق شجاعیپژوهشگاه حوزه و دانشگاه[۶]
فقه و اصولشرح الحلقه الثالثه جلد ۱ و ۲محمد فاضل الزبيديدارالفراقد[۶]
فلسفه و کلامبدیهی و نقش آن در معرفت‌شناسیعباس عارفیمؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)[۶]
فلسفه و کلامحکمت اشراق جلد ۱ و ۲سید یدالله یزدان پناهپژوهشگاه حوزه و دانشگاه[۶]
فلسفه و کلامگزارش، تحلیل و نقد نظریه امر الاهی آدامزسیده منا موسوی[۶]
فلسفه و کلاممنطق فهم دینعلی اکبر رشادسازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی[۶]
کتب مرجعفهارس الشیعه جلد الاولمهدی خدامیان آرانیمؤسسه کتاب‌شناسی شیعه[۶]

چهاردهمین دوره

برگزیدگان

بخششاخهعنوان کتابپدیدآورنده(ها)ناشرمنبع
فلسفه و کلاممعرفت پیشینسید علی طاهری خرم‌آبادی[۷]
فلسفه و کلامکمال نهایی انسان و راه تحصیل آن از دیدگاه فیلسوفان اسلامیمهدی عبداللهی[۷]
فلسفه و کلامفلسفه دین دیوید هیوممحمد فتحعلی خانی[۷]
علوم اجتماعیغرب‌شناسی علمای شیعه در تجربه ایران معاصرحمد رهدار[۷]
علوم اجتماعیمنطق کارکردی و دفاع از دینامان اله فصیحی[۷]
حقوق و علوم سیاسیشیعیان افغانستانمحمدحسین خلوصی

و همکاران

[۷]
حقوق و علوم سیاسیحقوق زن و خانوادهمحمود حکمت‌نیا[۷]
تکنولوژی آموزشیدرآمدی بر دانش مفردات قرآنسید محمود طیب حسینی[۷]
تصحیح وتحقیقمراة الکتبمحمدعلی حائری،

علی صدرایی خویی

[۷]
تصحیح وتحقیقالدر المنثور من المأثور و غیر المأثورمحمد فاضل الزبيدي[۷]
ترجمهدر پی فضیلت (تحقیقی در نظریه اخلاقی)حمید حوالی شهریاری،

محمدعلی شمالی

[۷]
ادبیات و هنربهتر بنویسیمرضا بابایی[۷]

پانزدهمین دوره

برگزیدگان

بخششاخهعنوان کتابپدیدآورنده(ها)ناشرمنبع
فضائل امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب (ع)سید عبدالعزیز طباطبایی[۸]
الأربعینمکتبه العلامه المجلسی[۸]
اصل عدم مداخله در اسلام و حقوق بین‌المللسید مصطفی میرمحمدی عزیزی[۸]
بررسی فقهی حقوقی مسؤولیت مدنی ناشی از تصمیمات قضاییمحمد صالحی مازندرانی[۸]
فلسفه و کلامنگرش‌های فلسفی سیاسی در آرای صدرالمتألهینشریف لک‌زایی[۸]
جهان‌های اجتماعیحمید پارسانیا[۸]
جایگاه خانواده و جنسیت در نظام تربیتی رسمیمحمدرضا زیبایی نژاد[۸]
بازار سرمایه اسلامیسید عباس موسویان[۸]
فلسفه و کلامحدوث جسمانی نفسابوالحسن غفاری[۸]
المدنیاتحسین واثقی[۸]
فلسفه و کلامشناخت وهابیتنجم الدین طبسی[۸]

شانزدهمین دوره

در این دوره از ناصر مکارم شیرازی به عنوان شخصیت برجسته فقهی و تفسیری و همچنین از سید محمدرضا حسینی جلالی حائری به عنوان محقق برجسته حوزه‌های علمیه، تجلیل شد.[۹]

برگزیدگان

بخششاخهعنوان کتابپدیدآورنده(ها)ناشرمنبع
موسوعهموسوعة الشهید الثانیتحقیق: مرکز احیای آثار اسلامی

سرپرست: علی‌اوسط ناطقی

پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی[۹]
حدیثمعجم الاحادیث المعتبرةمحمدآصف محسنی[۹]
عقل و دینعلی ربانی گلپایگانی[۹]
نظریه‌سازی دینی در علوم اجتماعیحسین بستان[۹]
عبداللطیف عالمی[۱۰]
محمد میری[۱۰]
مسعود رهبری، اشکان بحرانی[۱۰]

هفدهمین دوره

برگزیدگان

بخششاخهعنوان کتابپدیدآورنده(ها)ناشرمنبع
فقه و اصولمیراث فرهنگیسید صادق سیدحسینیشرکت انتشارات علمی و فرهنگی[۱۱]
ترجمهالقرآن الکریم و معانیه باللغة الیابانیةتاتسوئیچی ساواداترجمان وحی[۱۱]
کتب مرجعدانشنامه امام مهدی (عج)پژوهشگاه قرآن و حدیثدارالحدیث[۱۱]
ترجمهدانشنامه امام مهدی (عج)عبدالهادی مسعودیدارالحدیث[۱۱]
تصحیح و تحقیقانوار الفقاهةمرکز احیای آثار اسلامیپژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی[۱۱]
تصحیح و تحقیقمجالس المؤمنینبنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضویبنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی[۱۱]
تصحیح و تحقیقلوامع الاسرار فی شرح مطالع الانوارابوالقاسم رحمانی آملیمؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران[۱۱]
علوم تربیتی و روان‌شناسیتربیت فرزند با رویکرد فقهیعلیرضا اعرافی و همکارانمؤسسه اشراق و عرفان[۱۱]
کتب مرجعدانشنامه فاطمی (س)پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامیپژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی[۱۱]
تاریخ، سیره و تراجمفلسفه نظری تاریخ (مفاهیم و نظریه‌ها)مجید کافیپژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت[۱۱]
فلسفهبررسی نظریه «تطابق عوالم» با تأکید بر آثار و لوازم آن از منظر ملاصدرانرجس رودگر[۱۱]
علوم تربیتی و روان‌شناسیساختار شخصیت از دیدگاه اسلام در چارچوب رویکرد صفتمحمدصادق شجاعی[۱۱]
حدیث، درایه و رجالمبانی و معیارهای جرح و تضعیف در نزد قدمای شیعهمهدی غلامعلی[۱۱]

هجدهمین دوره

برگزیدگان

بخششاخهعنوان کتابپدیدآورنده(ها)ناشرمنبع
تفسیر و علوم قرآنجمع القرآنسید علی شهرستانی[۱۲]
تفسیر و علوم قرآنقواعد تفسیر قرآنعلی‌اکبر بابایی[۱۲]
تحریر ایقاظ النائمینعبدالله جوادی آملی[۱۲]
الحیاةمحمدرضا حکیمی[۱۲]
الصحابه الکرامعلی احمدیان،

مرکز احیای آثار اسلامی

مرکز احیای آثار اسلامی[۱۲]
چیستی و نقش قضایای تحلیلی و ترکیبی در منطق و معرفت‌شناسیاحمد ابوترابی[۱۲]
عمدة (عیون صحاح الاخبار فی مناقب امام الابرار)سعید عرفانیان[۱۲]
شئون معصوم و نقش آن در استنباطسید محمد رضی آصف آگاه[۱۲]
تحلیل معناشناسی، گونه‌شناسی و هستی شناختی مصلحت از دیگاه علامه طباطبایی و جان استوارت میلمهدی برهان[۱۲]

نوزدهمین دوره

برگزیدگان

بخششاخهعنوان کتابپدیدآورنده(ها)ناشرمنبع
قانون اخلاق بر پایه نقد عقل به عقلعلی عابدی شاهرودی[۱۳]
موسوعه العلامه الاردوبادیسید مهدی آل مجدد شیرازی[۱۳]
جایگاه وحی در فلسفه سیاسیاحمد رضا یزدانی مقدم[۱۳]
نظریه استاد مصباح دربارهٔ ارجاع اولیات به علم حضوری تبیین و بررسیمهدی احمدخان بیگی[۱۳]
تأسیس الشیعه الکرام لعلوم الاسلامتألیف: سید حسن صدر کاظمی عاملی

تحقیق: محمدجواد محمودی

تعلیق و مراجعه: سید عبدالستار حسنی

[۱۳]
اعراب نهج‌البلاغهمحمد، جلیل و عباس الحسناوی[۱۳]
سیمای دوازده امام در میراث مکتوب اهل سنتمنصور داداش‌نژاد[۱۳]

شایسته تقدیر

بخششاخهعنوان کتابپدیدآورنده(ها)ناشرمنبع
فقه و حقوق قراردادهاابوالقاسم علیدوست[۱۳]
فروغ معرفت در اسرار خلافت و ولایتسید یدالله یزدان‌پناه[۱۳]
فروغ معرفت در اسرار خلافت و ولایتسعید هلالیان[۱۳]
مدل کار در سبک زندگی با رویکرد اخلاق اسلامیعبدالله غلامی[۱۳]
معیار سنجش گزاره‌های شهودی-وجودیعلی فضلی[۱۳]
نظریه توسعه کارکرد فعل معصوم در استنباط آموزه‌های دینیمهدی مردانی[۱۳]
ترجمه قرآن کریم به زبان ترکی استانبولیابوالفضل کجاداغ[۱۳]
سیره صحیح پیامبر اعظم (ص)حسین تاج آبادی[۱۳]
تطورشناسی سیره نگاری با تکیه بر نقش اصحاب امامانحسین حسینیان مقدم[۱۳]
تبیین نقش عوامل فرهنگی بر تغییرات باروری در ایران و ارائه الگوی مطلوب برای افزایش آن به بالای سطح جانشینیاسماعیل چراغی کوتیانی[۱۳]
آموزه امت اسلامی در قرآن کریم و تبیین قابلیت‌های فرهنگی و تمدنی آنامیرمحسن عرفان[۱۳]
ارزش معرفت شناختی دلیل نقلیعبدالله محمدی[۱۳]
مختصر المراسم العلویهاحمد، علی و مجید الحلی[۱۳]
المختصر فی اخبار مشاهیر الطالبیه و الائمه الاثنی عشرسید علاء الموسوی[۱۳]
سرنوشت اسیر در اسلامسید علی میرشرف الدین[۱۳]
فهرست توصیفی نسخه‌های خطی فارسی انستیتو دستنویس‌های شرقی فرهنگستان علوم روسیه-سنت پترزبورگحسین متقی[۱۳]
المصحف الشریف المنسوب الی علی بن هلال البغدادی المعروف بابن البوابعلی عبدالحسین الصفار[۱۳]
بازخوانی و آسیب‌شناسی تحلیل‌های انقلاب اسلامی ایران بر اساس تئوری کاریزمای مارکس وبرنیره قوی[۱۳]
مبانی و الگوی رفتاری سبک زندگی از دیدگاه قرآن کریمحلیمه اخلاقی[۱۳]

بیستمین دوره

به جهت مصادفت با چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مقالات در حوزه انقلاب اسلامی در بخش ویژه مورد بررسی قرار گرفت.[۱۴]

برگزیدگان

بخششاخهعنوان کتابپدیدآورنده(ها)ناشرمنبع
فلسفهفلسفه عرفانماهیت معرفت عرفانیمسعود اسماعیلی[۱۵]

بیست و یکمین دوره

قرار است بیست و یکمین دوره این همایش، با سخنرانی یک مرجع تقلید شیعه و رئیس حوزه‌های علمیه در بهمن ۱۳۹۸ برگزار گردد.[۱۶]

پانویس