کافور

داروی گیاهی

کافور[۳] ماده‌ای مومی، سفید یا شفاف و جامد با فرمول C۱۰H۱۶O که دارای بوی بسیار قوی است.[۴] کافور صمغ درختی به‌نام درخت کافور است. این درخت همیشه سبز در آسیا و به خصوص در جزیره برنئو و تایوان وجود دارد. درخت کافور ۲۵ تا ۳۰ متر رشد می‌کند و ماده کافور در آن یافت می‌شود. کافور درختی است همیشه سبز و از شاخه و برگ بسیار برخوردار است دارای گل‌هایی به رنگ سفید است و میوه‌ای قرمز رنگ بسیار شبیه به میوه دارچین دارد.[۵]

کافور[۱][۲]
Structural formula of camphorBall and stick model of camphor ((1R,4R)-1-methyl,heptan)
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس۷۶-۲۲-۲ ✔Y, ۴۶۴-۴۹-۳ (R) ✔Y, ۴۶۴-۴۸-۲ (S) ✔Y
پاب‌کم۲۵۳۷, ۹۵۴۳۱۸۷ (R), ۱۰۰۵۰ (S)
کم‌اسپایدر۲۴۴۱ ✔Y, ۷۸۲۲۱۶۰ (R) ✔Y, ۹۶۵۵ (S) ✔Y
UNII5TJD82A1ET ✔Y
شمارهٔ ئی‌سی200-945-0
شمارهٔ یواِن2717
دراگ‌بانکDB01744
KEGGD00098 ✔Y
MeSHCamphor
ChEBICHEBI:36773 ✔Y
ChEMBLCHEMBL۱۵۷۶۸ ✔Y
IUPHAR ligand2422
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اسEX1225000
کد اِی‌تی‌سیC01EB02
مرجع بیلشتین
1907611
مرجع جی‌ملین
83275
3DMetB04729
جی‌مول-تصاویر سه بعدیImage 1
Image 2
  • CC1(C)C2CCC1(C)C(=O)C2


    O=C1CC2CCC1(C)C2(C)C

  • InChI=1S/C10H16O/c1-9(2)7-4-5-10(9,3)8(11)6-7/h7H,4-6H2,1-3H3 ✔Y
    Key: DSSYKIVIOFKYAU-UHFFFAOYSA-N ✔Y


    InChI=1/C10H16O/c1-9(2)7-4-5-10(9,3)8(11)6-7/h7H,4-6H2,1-3H3
    Key: DSSYKIVIOFKYAU-UHFFFAOYAK

خصوصیات
فرمول مولکولیC۱۰H۱۶O۱
جرم مولی۱۵۲٫۲۳ g mol−1
شکل ظاهریWhite translucent crystals
چگالی0.990 g cm-3
دمای جوش ۲۰۴ درجه سلسیوس (۳۹۹ درجه فارنهایت؛ ۴۷۷ کلوین)
انحلال‌پذیری در آب1.2 g dm-3
انحلال‌پذیری در acetone~2500 g dm-3
انحلال‌پذیری در acetic acid~2000 g dm-3
انحلال‌پذیری در diethyl ether~2000 g dm-3
انحلال‌پذیری در chloroform~1000 g dm-3
انحلال‌پذیری در ethanol~1000 g dm-3
log P2.089
فشار بخار4 mmHg (at 70 °C)
چرخش ویژه [α]D+44.1°
خطرات
طبقه‌بندی ئی‌یوFlammable FHarmful Xn
کدهای ایمنیR۱۱ R۲۲ R36/37/38
شماره‌های نگهداریS۱۶ S26
لوزی آتش
NFPA 704 four-colored diamondSpecial hazards (white): no code
نقطه اشتعال
محدودیت‌های انفجار۳٫۵٪
ترکیبات مرتبط
مرتبط با کتونفنکون، توژون
ترکیبات مرتبطکامفن، پینن، برنئول، برنئول، Camphorsulfonic acid
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 ✔Y (بررسی) (چیست: ✔Y/N؟)
Infobox references

درخت کافور.

ریشه‌شناسی

واژه کافور واژه‌ای مالایی است؛ و در مالزی به کافور، کاپور باروس می‌گویند که معنای گچ باروس می‌دهد. باروس نام بندری در سوماترا اندونزی است که در آنجا کافور تجارت می‌شده‌است.

کاربردها

از کافور امروزه به عنوان نرم‌کننده نیترات سلولز، دافع حشرات، مومیایی‌کردن و همچنین در آتش‌بازی و داروسازی استفاده می‌شود. در زنجیرهٔ غذایی مردم آسیا به عنوان چاشنی در شیرینی استفاده می‌شود. در باور عامیانه مردم مار و سایر خزندگان از بوی کافور می‌ترسند.

احمد بن عبدالرحمن بن مندویه اصفهانی، پزشک قرن چهارم هجری رساله‌ای دربارهٔ کافور و ویژگی‌های درمانی آن نوشته‌است که متن عربی این رساله همراه با ترجمهٔ فارسی آن در سال ۱۳۹۲ چاپ و منتشر شده‌است.

در قرن ۱۸ از آن برای درمان هیجانزدگی استفاده می‌شد.[۶] در گفتمان عامیانهٔ ایران این تصور وجود دارد که از کافور به عنوان کاهندهٔ تمایلات جنسی در مدارس شبانه روزی و سربازخانه‌ها و پادگان‌ها و دانشگاه‌ها استفاده می‌شود.

کافور می‌تواند به صورت موضعی برای تسکین درد، سوزش و خارش استفاده شود. کافور همچنین برای تسکین احتقان پستان و شرایط التهابی استفاده می‌شود.[۷]

اثرات سمی این ماده عبارتست از: ناراحتی معده، ایجاد گاز معده و قولنج، تهوع و اسهال و استفراغ، نگرانی، هیجانزدگی، هذیانگویی، تشنجات صرع‌مانند و انقباض قلب.[۸]

کافور در اسلام

کافور به علت خوشبو بودن در غسل، حنوط و کفن نمودن میت کاربرد دارد. همچنین صرفاً، تلفظ کافور در قرآن آمده‌است (آیه ۵، سوره انسان) که در معناشناسی آن در بین مفسران اختلاف است.[۹]

کفن و دفن میت

غسل میت: میت را سه مرتبه غسل می‌دهند که در مرتبه دوم از آب مخلوط شده با کافور برای شستشوی میت استفاده می‌شود.

حنوط: مالیدن کافور بر پیشانی، کف دستها، سر دو زانو و سر دو انگشت بزرگ پاها، واجب است.

کفن: از جعفر بن محمد (امام ششم مسلمانان شیعه) نقل شده‌است که برای خوشبو کردن مرده موقع پوشاندن کفن، روی هر قطعهٔ آن، مقداری هل و کافور ریخته شود.[۹]

منابع