محسن وزیری‌مقدم
محسن وزیری مقدّم (زادهٔ ۵ خرداد ۱۳۰۳ – درگذشتهٔ ۱۶ شهریور ۱۳۹۷[۱]) طراح، نقاش، مجسمه‌ساز و استاد هنر معاصر ایرانی بود. او در تهران چشم به جهان گشود و از نخستین دانش‌آموختگان دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به‌شمار می‌رود. او در ایتالیا و در شهر رم و به دلیل بیماری فوت کرد. وزیری مقدم از شاخص‌ترین نقاشان نوگرای ایران است که با رویکردی مدرنیستی و سبکی شخصی، آثاری بدیع و منحصر به فرد خلق کرده‌است.[۲]وی در سال‌های ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۵ ریاست دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران را بر عهده داشت.[۳]وزیری مقدم تنها نقاش ایرانی است که موزه هنرهای مدرن نیویورک (MOMA) اثرش را بدون واسطه خریداری کرده‌است.[۴]
| محسن وزیری‌مقدم | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۵ خرداد ۱۳۰۳ تهران، ایران |
| درگذشت | ۱۶ شهریور ۱۳۹۷ (۹۴ سال) رم، ایتالیا |
| علت مرگ | کهولت سن |
| محل زندگی | تهران |
| ملیت | ایرانی |
| محل تحصیل | دانشگاه تهران و آکادمی هنرهای زیبای رم |
| شناخته‌شده برای | طراحی، نقاشی، مجسمه‌سازی |
زندگی
وزیری مقدّم در ۵ مرداد ماه سال ۱۳۰۳ در تهران متولد شد. نزد پدر خواندن و نوشتن را آموخت و تحصیلات ابتدایی را از ۵ سالگی آغاز کرد. او در سال ۱۳۲۲ در امتحان ورودی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران پذیرفته شد. از اولین استادان وی علی‌محمد حیدریان و مادام امین‌فر بودند. وزیری‌مقدم در سال ۱۳۲۷ به عنوان اولین دانش‌آموختگان دانشکده هنرهای زیبا فارغ‌التحصیل شد.[۵] در مردادماه سال ۱۳۳۴ راهی ایتالیا شد و تا ۱۳۴۲ در رم به فعالیت هنری پرداخت. سال ۱۳۳۷ دانشنامهٔ آکادمی هنرهای زیبای رم را دریافت داشت. پایان‌نامهٔ تحصیلی خود را دربارهٔ موندریان و تأثیر او در هنر قرن بیستم به رشتهٔ تحریر درآورد.[۶][۷]
وزیری‌مقدم به ساخت مجسمه‌های چوبیِ مَفصلی و متحرک مشهور است و اولین بار آثاری ساخت که مخاطب می‌توانست در اثر هنری دخالت داشته باشد.[۸]
زندگی‌نامه او به همراه مرور و تحلیلی بر مجموعه‌ای از آثارش در کتاب: پیشگامان هنر نوگرای ایران: محسن وزیری مقدم، به ک‍وش‍ش رویین پاکباز و یعقوب امدادیان با ه‍م‍ک‍اری ت‍وک‍ا م‍ل‍ک‍ی توسط موزه هنرهای معاصر تهران و مؤسسه توسعه هنرهای تجسمی منتشر شده‌است.
جمعه شانزدهم شهریورماه ۱۳۹۷، در پی یک دوره بیماری طولانی و به دلیل کهولت سن در ۹۴ سالگی، در خانه‌اش در رم درگذشت.[۹]
آموزش
او از سال ۱۳۴۳ تا ۱۳۵۵ در دانشکدهٔ هنرهای تزئینی (دانشگاه هنر) و دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به آموزش هنر اشتغال داشت.[۷] وزیری‌مقدم را به سبب از میان بردن شیوه‌های آموزشی کهنه در هنرآموزی و حذف شیوهٔ کمال‌الملکی در دانشکده هنرهای زیبا نیز از پیشگامان هنر مدرن ایران می‌نامند.[۸] وی به آموزش دروسی همچون طراحی، نقاشی و چاپ دستی پرداخت و نخستین بار در سال ۱۳۵۰ کلاس پایه و اصول طراحی را در دانشکده هنرهای زیبا بر عهده داشت.[۱۰] از مشهورترین شاگردان وزیری‌مقدم می‌توان به اصغر محمدی، غلامحسین نامی و محمدابراهیم جعفری اشاره کرد.
کتب تألیفی او در زمینه طراحی، از جمله کتاب شیوهٔ طراحی (چاپ اول: ۱۳۶۰)، سال‌ها در زمره کتب درسی و پایهٔ طراحی در ایران بوده‌است.
تعدادی از نمایشگاه‌ها
- نخستین نمایشگاه انفرادی؛ مجموعه‌ای از نقاشی‌های نوگرایانه وزیری مقدم، انجمن ایران و آمریکا، ۱۳۳۱.
- بیست و نهمین بی‌ینال جهانی ونیز؛ با اثری به نام «شهر ایرانی» شرکت کرد، ۱۳۳۷.[۱۱]
- نمایشگاه جمعی در برزیل (همزمان با جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل)، ژوئن ۲۰۱۴.[۸]
- نمایشگاه شهود رنگ؛ تهران، گالری خاک، ۱۳۹۳.[۱۲]
کتاب‌شناسی
- شیوهٔ طراحی. جلد اول، تهران: سروش.
- طراحی. ک‍ت‍اب‍ه‍ای درسی سال اول و دوم ه‍ن‍رس‍ت‍ان نظام قدیم. تهران: وزارت آموزش و پ‍رورش.
- راهنمای نقاشی.
- طراحی (۲). [ک‍ت‍اب‍ه‍ای درسی] نظام ج‍دی‍د آموزش م‍ت‍وس‍طه. تهران: وزارت آموزش و پ‍رورش.
- ان‍دی‍ش‍ه و ک‍ار پُل ک‍ل‍ی. ورن‍ر ه‍اف‍ت‍م‍ان. (مترجم: محسن وزیری‌مقدم). تهران: سروش.
- شیوهٔ طراحی ۲. جلد دوم، تهران: سروش.
- چهارده گفتار دربارهٔ نقاشی، گرافیک و مجسمه‌سازی. تهران: نشر شهر.
- یادمانده‌ها. تهران: مشق هنر.
پانویس
منابع
- «نمایهٔ کتاب‌ها، گفتگوها و مقالات». وب‌سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. دریافت‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۱۶.
- «بازدید هنرمند پیشکسوت از اثر قدیمی‌اش در کاخ نیاوران». خبرگزاری مهر. ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۱۶.
پیوند به بیرون
- وبگاه رسمی محسن وزیری‌مقدم
- مستند محسن وزیری‌مقدم - هراس و پرواز ساخته حامد یوسفی