متروی مشهد

قطار شهری مشهد، ایران
(تغییرمسیر از قطار شهری مشهد)

به مجموعهٔ قطار شهری مشهد (مترو مشهد) در کلان‌شهر مشهد گفته می‌شود. شرکت قطار شهری مشهد مسئولیت ساخت خطوط ریلی و شرکت بهره‌برداری قطار شهری مشهد مسئولیت بهره‌برداری ترابری ریلی درون شهری مشهد را بر عهده دارد. فاز نخست خط شماره ۱ قطار شهری مشهد به طول ۱۹ کیلومتر در تاریخ ۲ اسفند سال ۱۳۸۹ به بهره‌برداری رسید. محبوب ترین ایستگاه های آن شريعتي و بسیج است. [۳]

قطار شهری مشهد
نماد شرکت راه‌آهن شهری کلانشهر مشهد
قطار شهری در بلوار وکیل آباد مشهد
ورودی ایستگاه مترو قائم
اطلاعات
مکانمشهد
نوعی ترابریمترو و قطار سبک شهری (LRT)
تعداد خطوط۴ خط (٣ خط فعال)
تعداد ایستگاه‌ها٧٧ (۴٣ فعال) ایستگاه * خط یک: ۲۴ ایستگاه * خط دو: ١٣ (١٢ فعال) ایستگاه * خط سه : ۲۴ ایستگاه (٧ فعال) * خط چهار: ١۶ایستگاه (۰ فعال)
مسافران روزانهخط یک: ۱۰۸٬۵۰۰ نفر * خط دو : ۲۲٬۰۰۰ نفر
مسافران سالانه۵۲٬۵۰۰٬۰۰۰ نفر
وبگاهhttps://murco.mashhad.irhttps://metro.mashhad.ir
اداره
آغاز بهره‌برداریخط یک: ۱۷ مهر ۱۳۹۰[۱]
خط دو: ۲ اسفند ۱۳۹۵[۲]
تعداد قطارها۹۰ واگن
فنی
طول سیستم۳۷٫۵ کیلومتر (۲۳٫۳ مایل) (کل خطوط)

۲۴ کیلومتر (۱۵ مایل) (LRT)

۱۳٫۵ کیلومتر (۸٫۴ مایل) (مترو)
اندازه ریل4 ft 8 12 in (۱٬۴۳۵ mm) ریل استاندارد
میانگین سرعت۳۶ کیلومتر بر ساعت
نقشه

LRT در حال حرکت از ایستگاه پارک ملت به سمت ایستگاه آزادی

در شهر مشهد در شمال شرقی استان خراسان رضوی روزانه شش میلیون و دویست و پنجاه هزار نفر جابه‌جا می‌شوند که این میزان طی ۱۰ سال آینده به هفت و نیم میلیون نفر در روز خواهد رسید. در سال ۱۳۹۸ بیش از ۵۱ میلیون نفر توسط قطار شهری مشهد جابه‌جا شده‌اند.[۴]

بر اساس مطالعات جامع ترابری شهر مشهد و مطالعات توسعه شبکه ترابری ریلی که توسط پژوهشکده ترابری در دانشگاه صنعتی شریف انجام شده، شهر مشهد نیازمند ۴ خط مترو است.

خطوط مترو مشهد و حومه

حسن روحانی در جمع کارکنان متروی مشهد

خط ۱

خط شماره ۱ قطار شهری مشهد به طول ۲۴ کیلومتر فرودگاه شهید هاشمی‌نژاد را به منطقه وکیل‌آباد متصل می‌کند. در فاز اول خط ۱ عملیات اجرایی ۱۹ کیلومتر از این مسیر (نخریسی به وکیل آباد) از آذر ماه سال ۱۳۷۹ آغاز گردید. ۱۰٫۵ کیلومتر به صورت زیرزمینی در تونل کم عمق و ۸٫۵ کیلومتر در مسیر همسطح احداث شده‌است. این خط در میدان تقی‌آباد (ایستگاه شریعتی) خط ۲ را قطع می‌کند. فاز دوم خط ۱ که در بهمن ماه ۱۳۹۴ به بهره‌برداری رسید به طول ۵ کیلومتر و با داشتن دو ایستگاه جدید به فرودگاه شهید هاشمی‌نژاد منتهی می‌شود. اجرای خط یک قطار شهری مشهد به صورت قطار سبک شهری LRT انجام گرفته‌است. در حال حاضر ساعت بهره‌برداری خط یک از ساعت ۶ الی ۲۲ و در روز های تعطیل از ساعت ۷ الی ۲۲ است و سر فاصله قطارها بین ۴/۵ تا ۶ دقیقه است.

با استفاده از خط یک مترو مشهد می‌توان به مکان های مهمی همچون فرودگاه، بوستان ریحانه، پایانه اتوبوسرانی غدیر، مرکز خرید هفده شهریور، بیمارستان شهید کامیاب (بیمارستان امدادی)، حرم امام رضا، مرکز خرید زیست خاور، سینما آفریقا، بیمارستان امام رضا،‌ بیمارستان قائم، هتل هُما احمدآباد،‌ پارک ملت، دانشگاه فردوسی، پایانه اتوبوسرانی آزادی، بیمارستان فارابی، اداره پست ناحیه ۸ صدف،‌ هتل پارس، باغ وحش وکیل آباد، پایانه اتوبوسرانی وکیل آباد، طرقبه و شاندیز و ... به راحتی رفت و آمد کرد.

ایستگاه‌های خط ۱ قطار شهری مشهد
شمارهنامموقعیتوضعیتشروع به کار
۱ایستگاه وکیل آبادانتهای وکیل‌آباد، سه‌راهی طرقبه - شاندیزفعال۱۳۸۹
۲ایستگاه کوهستان پارکبزرگراه وکیل‌آباد، کوهستان پارک و مجتمع پردیسفعال۱۳۸۹
۳ایستگاه نمایشگاهتقاطع وکیل‌آباد با بلوار نمایشگاه و شهید برونسیفعال۱۳۸۹
۴ایستگاه اقبال لاهوریتقاطع وکیل‌آباد با بلوار اقبال لاهوری و دندانپزشکانفعال۱۳۸۹
۵ایستگاه شهید صیاد شیرازیتقاطع وکیل‌آباد با بلوار صیاد شیرازی و شهید قانعفعال۱۳۸۹
۶ایستگاه صدفتقاطع وکیل‌آباد با بلوار صدف و حافظفعال۱۳۸۹
۷ایستگاه هفت تیرتقاطع وکیل‌آباد با بلوار هفت تیر و دانشجوفعال۱۳۸۹
۸ایستگاه دانش‌آموزتقاطع وکیل‌آباد با بلوار دانش‌آموز و هنرستانفعال۱۳۸۹
۹ایستگاه سید رضیتقاطع وکیل‌آباد با بلوار سیدرضی و هاشمیهفعال۱۳۸۹
۱۰ایستگاه کوثرتقاطع وکیل‌آباد بلوار کوثر و جلال آل احمدفعال۱۳۸۹
۱۱ایستگاه پارک ملت (دانشگاه فردوسی)تقاطع وکیل‌آباد و بلوار امامت؛ ورودی شمالی دانشگاه فردوسیفعال۱۳۸۹
۱۲ایستگاه آزادیمیدان آزادی، ابتدای بلوار ملک‌آبادفعال۱۳۸۹
۱۳ایستگاه خیامبلوار ملک‌آباد، سه‌راه خیامفعال۱۳۸۹
۱۴ایستگاه فلسطینمیدان فلسطینفعال۱۳۸۹
۱۵ایستگاه طالقانیخیابان احمدآباد، چهارراه کلاهدوزفعال۱۳۸۹
۱۶ایستگاه قائمخیابان احمدآباد، ابتدای خیابان قائم و عارففعال۱۳۸۹
۱۷ایستگاه شریعتی میدان دکتر شریعتی (تقی‌آباد)فعال۱۳۸۹
۱۸ایستگاه امام خمینیتقاطع خیابان‌های بهار و امام خمینی (چهارراه لشکر)فعال۱۳۸۹
۱۹ایستگاه بسیج میدان بسیج (فلکه برق)فعال۱۳۸۹
۲۰ایستگاه هفده شهریورتقاطع بلوار نخریسی (فدائیان اسلام) با هفده شهریور و کوشش (چهارراه نخریسی)فعال۱۳۸۹
۲۱ایستگاه پروین اعتصامیتقاطع بلوار نخریسی (فدائیان اسلام) و پروین اعتصامیفعال۱۳۸۹
۲۲ایستگاه غدیربزرگراه بسیج، ابتدای بلوار نخریسی (فدائیان اسلام)فعال۱۳۸۹
۲۳ایستگاه بوستان ریحانهمیدان پرواز (فرودگاه)، ابتدای ورودی فرودگاه شهید هاشمی نژادفعال۱۳۹۴
۲۴ایستگاه فرودگاه شهید هاشمی‌نژادفرودگاه شهید هاشمی‌نژادفعال۱۳۹۴

خط ۲

مسیر خط ۲ قطار شهری مشهد به طول ۱۴٫۵ کیلومتر از انتهای طبرسی شمالی شروع می‌شود و به بسیاری از مراکز پرجمعیت آن منطقه سرویس‌دهی مستقیم دارد.

بعضی از مراکز جمعیتی مجاور که عمدتاً طبقات محروم در آنجا ساکن هستند با طی کمترین فاصله به یکی از ایستگاه‌های خط ۲ دسترسی خواهند داشت. در ادامه پس از قطع کمربندی صد متری (بزرگراه شهید بابانظر) این خط با عبور از بلوار طبرسی جنوبی (امام جواد)، چهارراه برق، چهارراه گاز و چهارراه مقدم به میدان راه‌آهن و سپس به میدان شهدا ادامه مسیر خواهد داد.

این خط سپس با عبور از میدان سعدی و خیابان دانشگاه و میدان تقی‌آباد ضمن عبور از ایستگاه تقاطعی با خط ۱ دسترسی ویژه‌ای به مرکز خرید زیست خاور خواهد داشت و در نهایت ایستگاه آخر خط مذکور با عبور از زیر پارک کوهسنگی و میدان تلویزیون (جمهوری) و میدان شهید کاوه (جام عسل) در انتهای بلوار فکوری خواهد بود. در بهمن ماه ۱۳۹۴ حفر تونل این خط به پایان رسید و مقرر گردید تا نیمه دوم سال ۹۵ به بهره‌برداری برسد.

فاز اول خط ۲ (شامل ۶ ایستگاه حدفاصل انتهای خیابان طبرسی تا میدان شهدا) در روز ۲ اسفند ماه سال ۱۳۹۵ راس ساعت ۹ صبح با حضور مسئولین کشوری و استانی مورد بهره‌برداری قرار گرفت[۵] و سرویس دهی خط دو قطار شهری مشهد از روز ۳ اسفندماه ۱۳۹۵ آغاز گردید. در ۲۸ مرداد ۱۳۹۶ نیز ایستگاه شهید مفتح از فاز اول خط ۲ مورد بهره‌برداری قرار گرفت. در ۲۹ اسفند ۱۳۹۶ بهره‌برداری آزمایشی دو ایستگاه سعدی و شریعتی صورت پذیرفت. در تاریخ ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ رئیس‌جمهور حسن روحانی در مراسم افتتاح رسمی بهره‌برداری از ایستگاه شریعتی اولین ایستگاه تقاطعی مشهد حضور یافت.[۶] در تاریخ ۵ مرداد ۱۳۹۸ ایستگاه شهید کاوه، در تاریخ ۲۷ آبان ۱۳۹۸ ایستگاه الندشت و در تاریخ ۱۹ آذر ۱۳۹۸ ایستگاه کوهسنگی افتتاح شد.[۷] در حال حاضر ساعت بهره‌برداری خط دو از ساعت ۶ الی ۲۲ و سر فاصله قطارها ۱۰ دقیقه است.[۸] طول خط در حال بهره‌برداری ۱۳٫۸ کیلومتر با ۱۲ ایستگاه می‌باشد.[۹]

با استفاده از خط دو مترو مشهد می‌توان به مکان های مهمی همچون دانشکده علوم پزشکی مشهد، بیمارستان اکبر، پایانه اتوبوسرانی شهید جوان، دانشکده شهید منتظری، بوستان کوهسنگی، بیمارستان ۱۷ شهریور، مرکز خرید زیست خاور، سینما آفریقا،‌ بیمارستان قائم، بیمارستان امام رضا، پاساژ مهتاب،‌ حرم امام رضا، ایستگاه راه‌آهن مشهد، بیمارستان هاشمی نژاد و ... به راحتی رفت و آمد کرد.

ایستگاه‌های خط ۲ قطار شهری مشهد
شمارهنامموقعیتوضعیتشروع به کار
۱ایستگاه طبرسیانتهای بلوار طبرسی شمالیفعال۱۳۹۵
۲ایستگاه ولایتبین طبرسی شمالی ۱۴ و ۱۶فعال۱۳۹۵
۳ایستگاه فجرتقاطع بلوار طبرسی با بزرگراه‌های بابانظر (صدمتری) و میرزایی، میدان فجرفعال۱۳۹۵
۴ایستگاه نبوتتقاطع بلوار طبرسی با خیابان‌های نبوت و مقداد (چهارراه گاز)فعال۱۳۹۵
۵ایستگاه شهید مفتحتقاطع بلوار طبرسی با خیابان‌های شهید مفتح و شیخ صدوق (چهارراه برق)فعال۱۳۹۶
۶ایستگاه راه‌آهنبلوار شهید کامیاب، میدان راه‌آهنفعال۱۳۹۵
۷ایستگاه شهدا میدان شهدافعال۱۳۹۵
۸ایستگاه سعدیخیابان دانشگاه، میدان سعدیفعال۱۳۹۷
۹ایستگاه شریعتی میدان دکتر شریعتی (تقی‌آباد)فعال۱۳۹۷
۱۰ایستگاه الندشتخیابان‌ کوهسنگی، تقاطع محتشمی (چهارراه الندشت)فعال۱۳۹۸
۱۱ایستگاه کوهسنگیانتهای خیابان کوهسنگی، بوستان کوهسنگیفعال۱۳۹۸
۱۲ایستگاه شهید کاوهمیدان شهید کاوه (جام عسل)فعال۱۳۹۸
۱۳ایستگاه سلامت (دانشگاه علوم پزشکی)میدان شهید جوان، دانشگاه علوم پزشکی مشهددر دست ساختبهره برداری سال ۱۴۰۳

خط ۳

خط ۳ قطار شهری مشهد مسیر شهرک ابوذر تا الهیه (مشهد) را با طول حدود ۲۸٫۵ کیلومتر (از جنوب شرق به شمال غرب و برعکس) و با ۲۴ ایستگاه پوشش می‌دهد.خط ۳ قطار شهری مشهد با ۲۸٫۵ کیلومتر طول تا منطقه شهرک غرب ادامه داشت در طرح توسعه تا الهیه(مشهد) امتداد پیدا کرد بدین ترتیب این خط از پایانه اتوبوسرانی در انتهای خیابان امام رضا و تا فلکه آب ادامه داشته، با عبور از چهار راه خسروی و چهار راه شهدا به میدان شهدا می‌رسد. در این مسیر نیز بیشترین سرویس را به زائرین حرم امام رضا و قشرهای متوسط ارائه می‌نماید. این خط سپس تا میدان فردوسی ادامه می‌یابد و در میدان جانباز و از طریق بلوار جانباز به بزرگراه امام علی و سپس با طی تمام مسیر امامیه به اراضی امامیه می‌رسد. آخرین ایستگاه در محل احداث پایانه جدید اتوبوسرانی برون شهری غرب مشهد خواهد بود. حداکثر سرعت قطارها ۸۰ کیلومتر در ساعت و متوسط سرعت آنها ۳۶ کیلومتر در ساعت خواهد بود. همچنین ظرفیت جابجایی مسافر تا ۲۰٬۰۰۰ نفر در ساعت در هر جهت در نظر گرفته شده و مساحت اراضی قطار شهری روی هم رفته ۴۶ هکتار است. عملیات ساخت خط ۳ در تاریخ ۱۴ خرداد ماه ۱۳۹۴ برابر با نیمه شعبان آغاز شد.در حال حاضر حدود ۱۴ کیلومتر از این خط حفاری شده‌است و زمان راه اندازی فاز اول این خط برای سال ۱۴۰۳ در نظر گرفته شده‌است.[۹]

ایستگاه‌های خط ۳ قطار شهری مشهد
شمارهنامخطوط اتصالوضعیتموقعیتشروع به کار
۱ایستگاه شهرک ابوذردر دست ساختشهرک ابوذر1403
۲ایستگاه شهید اصلانیدر دست ساختمیدان شهید اصلانی1403
۳ایستگاه بلوار شهید اصلانیدر دست ساختبلوار شهید اصلانی1403
۴ایستگاه میدان حافظدر دست ساختمیدان حافظ1403
۵ایستگاه پایانه مسافربری امام رضافعالپایانه مسافربری امام رضا28 اسفند 1402
۶ایستگاه ۱۵ خردادفعالمیدان ۱۵ خرداد (فلکه ضد)28 اسفند 1402
۷ایستگاه بسیج فعالخیابان امام رضا، میدان بسیج28 اسفند 1402
۸ایستگاه چهارراه دانشفعالخیابان امام رضا، تقاطع حنایی و مصباح (چهارراه دانش)28 اسفند 1402
۹ایستگاه باب‌الجوادفعالحرم مطهر رضوی، ورودی باب الجواد28 اسفند 1402
۱۰ایستگاه خیابان خسرویفعالچهارراه خسروی28 اسفند 1402
۱۱ایستگاه شهدا فعالعرصه های میدان شهدا28 اسفند 1402
۱۲ایستگاه میدان توحیددر دست ساختمیدان توحید1403
۱۳ایستگاه بلوار مجددر دست ساختبلوار مجد1403
۱۴ایستگاه میدان فردوسیدر دست ساختمیدان فردوسی1403
۱۵ایستگاه چهارراه خیامدر دست ساختچهارراه خیام1403
۱۶ایستگاه بلوار جانبازدر دست ساختبلوار جانباز1403
۱۷ایستگاه بلوار فرامرز عباسیدر دست ساختبلوار شهید فرامرز عباسی1403
۱۸ایستگاه بلوار امامتدر دست ساختبلوار امامت1403
۱۹ایستگاه میدان امام علیدر دست ساختمیدان امام علی (ع)1403
۲۰ایستگاه بلوار شاهددر دست ساختبلوار شاهد1403
۲۱ایستگاه رستگاریدر دست ساختبلوار رستگاری1403
۲۲ایستگاه بزرگراه آیت‌الله هاشمیدر دست ساختبزرگراه هاشمی رفسنجانی1403
۲۳ایستگاه سجادیهدر دست ساختبلوار سجادیه1403
۲۴ایستگاه امیریهدر دست ساختانتهای امیریه1403

خط ۴

خط ۴ قطار شهری مشهد به طول ۱۷٫۵کیلومتر بلوار حر را به خواجه ربیع (از شرق به شمال و برعکس) متصل می‌کند.

این خط از خواجه ربیع آغاز و با عبور از میدان شهدا با امتداد به سمت حرم مطهر از ضلع شمالی حرم عبور کرده و از بلوار مصلی به سمت شهرک شهید رجایی و جاده سرخس و بلوار در امتداد میدان شهید عباسپور طی مسیر خواهد کرد. این خط پس از احداث و بهره‌برداری با عبور از نزدیکی حرم مطهر بهترین دسترسی به حرم مطهر را برای زائران و مجاوران فراهم خواهد آورد.[۱۰]

جستارهای وابسته

منابع

پیوند به بیرون