عقب‌نشینی دموکراتیک
عقب‌نشینی دموکراتیک (به انگلیسی: democratic backsliding)، فرسایش دموکراتیک یا اقتدارسازی (به انگلیسی:autocratization) اصطلاحاتی در علوم سیاسی هستند که به اشاره به کاهش میزان مردم‌سالاری و رشد خودکامگی در یک جامعه دارند.[۱][۲] طبق یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ میلادی، بیش از نیمی از کشورهای جهان مردم‌سالارانه هستند. این مطالعه ۱۶۵ کشور را مورد بررسی قرار داد و مشخص کرد که ۹۸ کشور مردم‌سالار هستند.[۳] از سال ۲۰۱۰ میلادی، جهان اقتدارگرایانه‌تر شده‌است، به طوری که یک چهارم جمعیت جهان تحت حکومت نظام‌های ترکیبی با کاهش مردم‌سالاری تا سال ۲۰۲۰ روبه‌رو شدند.[۳]
علت‌های کاهش مردم‌سالاری شامل عدم حمایت عمومی از مردم‌سالاری، نابرابری اقتصادی و تنش‌های اجتماعی، سیاست عوام‌گرایانه یا شخصیت‌گرایانه و نفوذ خارجی قدرت‌های بزرگ است. در حالی که تغییر حکومت از طریق کودتا‌های نظامی پس از پایان جنگ سرد کاهش یافته‌است، اشکال ظریف تر خودکامگی افزایش یافته‌است. در طول موج سوم مردم‌سالاری سازی در اواخر قرن بیستم، بسیاری از دموکراسی‌های جدید و ضعیف نهادینه شدند. دقیقاً این رژیم‌ها در برابر رشد خودکامگی آسیب‌پذیرتر هستند.[۴][۵] موج سوم خودکامگی از سال ۲۰۱۰، زمانی که تعداد دموکراسی‌های لیبرال در بالاترین حد خود بود، ادامه دارد.[۲][۳]
در مردم‌سالاری‌ها، نابودی مردم‌سالاری ناشی از ضعیف شدن نهادهای سیاسی به رهبری دولت است که سیستم مردم‌سالار را حفظ می‌کنند، مانند: انتقال مسالمت آمیز قدرت یا انتخابات آزاد و عادلانه. اگرچه فرض بر این است که این عناصر سیاسی منجر به شروع خودکامگی می‌شوند، اما نقض حقوق فردی که زیربنای مردم‌سالاری است، به ویژه آزادی بیان، سلامت، کارایی و پایداری نظام‌های مردم‌سالار را در طول زمان زیر سؤال می‌برد.[۵] در طول بحران‌های ملی، خطرات منحصر به فردی از ایجاد خودکامگی وجود دارد. این می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که رهبران در طول وضعیت‌های اضطراری قوانین خودکامه ای را وضع کنند که یا نامتناسب با شدت بحران است یا پس از بهبود وضعیت بر جای خود باقی می‌ماند.[۶]
جستارهای وابسته
منابع
برای مطالعه بیشتر
- Andersen, David (July 2019). "Comparative Democratization and Democratic Backsliding: The Case for a Historical-Institutional Approach". Comparative Politics. 51 (4): 645–663. doi:10.5129/001041519X15647434970117. JSTOR 26663952. S2CID 201373568.
- Bieber, Florian (2019). The Rise of Authoritarianism in the Western Balkans (به انگلیسی). Springer Nature. ISBN 978-3-030-22149-2.
- Cheeseman, Nic; Klaas, Brian (2018). How to Rig an Election. New Haven. ISBN 978-0-300-20443-8.
- Daly, Tom Gerald (April 2019). "Democratic Decay: Conceptualising an Emerging Research Field". Hague Journal on the Rule of Law. 11 (1): 9–36. doi:10.1007/s40803-019-00086-2. S2CID 159354232.
- Geddes, Barbara; Wright, Joseph; Frantz, Erica (2018). How Dictatorships Work. Cambridge University Press. ISBN 9781107115828.
- Haggard, Stephan; Kaufman, Robert (2021). Backsliding: Democratic Regress in the Contemporary World (به انگلیسی). Cambridge University Press. ISBN 978-1-108-95840-0.
- Foa, Roberto Stefan; Mounk, Yascha (2016). "The Danger of Deconsolidation: The Democratic Disconnect". Journal of Democracy. 27 (3): 5–17. doi:10.1353/jod.2016.0049. S2CID 156622248.
- Fukuyama, Francis (2022). Liberalism and Its Discontents. Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0374606718.
- Jee, Haemin; Lueders, Hans; Myrick, Rachel (2021). "Towards a unified approach to research on democratic backsliding". Democratization
- Klaas, Brian (2016). Despot's Accomplice: How the West is Aiding and Abetting the Decline of Democracy. Hurst Publishers. ISBN 978-1-84904-930-6.
- Levitsky, Steven; Ziblatt, Daniel (2018). How Democracies Die. New York: Crown. ISBN 978-1-5247-6293-3.
- Levitsky, Steven; Way, Lucan A. (2010). Competitive Authoritarianism: Hybrid Regimes After the Cold War. doi:10.1017/CBO9780511781353. ISBN 9780511781353.
- Przeworski, Adam. 2019. Crises of Democracy. Cambridge: Cambridge University Press.
- Qvortrup, Matt (2021). Death by a Thousand Cuts: The Slow Demise of Democracy (به انگلیسی). De Gruyter. ISBN 978-3-11-071332-9.
- Waldner, David; Lust, Ellen (11 May 2018). "Unwelcome Change: Coming to Terms with Democratic Backsliding". Annual Review of Political Science. 21 (1): 93–113. doi:10.1146/annurev-polisci-050517-114628.