عبدالعلی دستغیب

نویسنده و منتقد ایرانی
(تغییرمسیر از عبدالعلی دست‌غیب)

عبدالعلی دستغیب (متولد ۱۶ آبان ۱۳۱۰ناقدِ ادبی، نویسنده و مترجم ایرانی، کارشناس ارشد فلسفه، با سابقهٔ تدریس در مدارس عالی و دانشسراها است. وی بیش از ۵۰ عنوان کتاب ترجمه یا تألیفی در زمینه‌های نقد ادبی و فلسفی، شعر نو و ادبیات فارسی، ترجمه‌های متعددی از فلاسفهٔ غربی؛ هگل، نیچه، راسل و دیگران را، در کارنامهٔ خود دارد.

عبدالعلی دستغیب
زادهٔ۱۶ آبان ماه ۱۳۱۰ (۹۲ سال)
شیراز،  ایران
محل زندگیایران
ملیتایرانی
پیشهمدرس، نویسنده، پژوهشگر ادبی و تاریخی، منتقد ادبی و مترجم
آثاربیش از ۵۰ عنوان کتاب ترجمه یا تألیفی
عنواناز برگزیدگان همایش چهره‌های ماندگار در ادب و فرهنگ
والدینجواد

وی پس از سال‌ها سکونت در تهران به شیراز بازگشته و هم‌اکنون ساکن زادگاه خویش است.

زندگی

عبدالعلی دست‌غیب در ۱۶ آبان ۱۳۱۰ خورشیدی در شیراز به دنیا آمد. پدرش جواد، کارمند وزارت معارف (فرهنگ و آموزش و پرورش بعدی) در شهرستان‌های فیروزآباد و جهرم بود. عبدالعلی دست‌غیب تحصیلات ابتدایی و دوره اول متوسطه را در فیروزآباد و جهرم انجام داد. سپس وارد دانشسرای مقدماتی شیراز شد و پس از فراغت از تحصیل، به تدریس در دبستان‌های کازرون و نورآباد ممسنی پرداخت. وی پس از ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ به دلیل فعالیت سیاسی بازداشت شد و یک‌سال را در زندان شیراز گذراند. دست‌غیب پس از آزادی از زندان، به علت ممنوعیت از مشاغل دولتی، به کار در دفتر اسناد رسمی و روزنامه‌های محلی شیراز پرداخت و مدت سه سال نیز کارمند غیررسمی اداره بهداشت بود.

دست‌غیب در سال ۱۳۳۷ برای ادامه تحصیل به تهران رفت و وارد دانشسرای عالی شد. پس از گذراندن دورهٔ سه سالهٔ دانشسرای عالی در رشتهٔ فلسفه و علوم تربیتی، فوق لیسانس همین رشته را ادامه داد، اما به دلیل موانعی درس را رها کرد. از آن پس تا سال ۱۳۵۹ به تدریس ادبیات، نقد ادبی و جامعه‌شناسی هنر در دبیرستان‌ها، مدارس عالی و دانشسراهای مقدماتی در شیراز و تهران پرداخت. وی در سال ۱۳۵۹ به درخواست خود بازنشسته شد و از آن پس توانست وقت بیشتری را به مطالعه و نگارش اختصاص دهد.[۱]

عبدالعلی دست‌غیب از سال ۱۳۲۶ در روزنامه‌های شیراز همچون پارس و بهار ایران، و سپس در مجله‌ها و روزنامه‌های تهران همچون اطلاعات، کیهان، سخن، فردوسی، نگین، روشنفکر، امید ایران، پیام نوین، راهنمای کتاب، آینده، آدینه، کلک، کیهان فرهنگی، نیستان و ادبیات داستانی، مقاله‌ها و مطالب متعددی در زمینه‌های تاریخ، فلسفه، جامعه‌شناسی و هنر نوشته‌است.

از دست‌غیب نزدیک به پنجاه کتاب منتشر شده‌است. دست‌غیب در سال ۱۳۷۴ از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان منتقد نمونه برگزیده شد و لوح سپاس خدمات فرهنگی دریافت کرد. همچنین، در سال ۱۳۸۲ طی مراسمی در صدا و سیما، دست‌غیب به عنوان چهره ماندگار در رشته نقد ادبی شناخته شد و موفق به دریافت لوح تقدیر و جایزه گردید.[۲] در مراسم نکوداشتی که از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان فارس برگزار شد، سومین نشان مفاخر این استان در دی ماه ۱۳۹۵ در مراسمی با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به وی اهدا شد.[۳]

فیلمِ مستند

سالِ ۱۳۹۴ فیلمِ مستندی با نامِ این مرد نیچه نیست به تهیه‌کنندگی و کارگردانی سعید کشاورز از زندگی عبدالعلی دستغیب ساخته و در شیراز اکران عمومی شد.[۴]

آثار[۵]

مقاله‌ای از دستغیب در روزنامهٔ اطلاعاتِ ۳۱ خردادِ ۱۳۵۲. دستغیب بعدها این مقاله را بازنوشت و در کتابِ گرایشهای متضاد در ادبیات معاصر ایران (۱۳۷۱) منتشر کرد.

نقد و پژوهش‌های ادبی و تاریخی

  • تحلیلی از شعر نو پارسی انتشارات صائب ۱۳۴۵
  • شیوه نگارش نشر سپهر ۱۳۴۶
  • پیام آوران عصر ما سورن کی‌یرکگور نیچه داستایفسکی کافکا نشر سپهر ۱۳۴۸
  • سایه روشن شعرنو پارسی انتشارات فرهنگ ۱۳۴۸
  • هنر و واقعیت مرکز نشر سپهر ۱۳۴۹
  • نقد آثار شاملو نشر چاپار ۱۳۵۲
  • نقد آثار غلامحسین ساعدی نشر چاپار
  • هنرمند گذشته و آینده فرهنگی نشر آگاه ۱۳۵۲
  • نقد آثار صادق چوبک نشر کانون پازند ۱۳۵۳
  • فلسفه‌های اگزیستانسیالیسم نشر بامداد ۱۳۵۴
  • نقد آثار محمدعلی جمال زاده نشر چاپار ۱۳۵۶
  • نقد آثار کسروی انتشارات بازنده ۱۳۵۷
  • هجوم اردوی مغول به ایران نشر علم ۱۳۶۷
  • نقد آثار جلال آل احمد نشر ژرف ۱۳۷۱
  • گرایشهای متضاد در ادبیات معاصر ایران نشر خنیا ۱۳۷۱
  • فلسفه تاریخ هگل نشر بدیع ۱۳۷۳
  • از حافظ به گوته نشر بدیع ۱۳۷۳
  • نگاهی به مهدی اخوان ثالث انتشارات مروارید ۱۳۷۳
  • به سوی داستان‌نویسی بومی نشر حوزه هنری (سوره مهر) ۱۳۷۶
  • نقد آثار و اندیشه‌های داستان نویسان بزرگ غرب نشر پیام امروز ۱۳۷۷
  • نقد آثار احمد محمود تهران ۱۳۷۸
  • نقد آثار بزرگ علوی نشر ایما ۱۳۷۸
  • نقد آثار محمود دولت‌آبادی نشر ایما ۱۳۷۸
  • حافظ شناخت نشر علم دوره دو جلدی بی تا ۱۳۷۸
  • نقد آثار صادق هدایت مرکز نشر سپهر
  • فلسفه نیچه نشر پرسش ۱۳۷۹
  • کالبد شکافی رمان فارسی نشر سوره مهر ۱۳۸۳
  • در آینه نقد نشر حوزه هنری (سوره مهر)
  • فرهنگ و تعهد نشر نوید شیراز ۱۳۸۵
  • بنیادها و رویکردهای نقد ادبی نشر نوید ۱۳۸۵
  • از دریچه نقد دوجلدی نشر خانه کتاب ۱۳۸۶
  • مدرن و پسامدرن نشر داستانسرا ۱۳۸۷
  • نقد آثار علی اکبر دهخدا نشر نوید شیراز ۱۳۹۰
  • نقد ادبی و نوعیت متن نشر نوید شیراز ۱۳۹۰

ترجمه

شعر

  • گل‌های تاریک/مجموعه شعر. نشر فرزین ۱۳۴۶
  • تصویرهای رو به رو/دفتر شعر. نشر فرهنگ ۱۳۵۲

منابع

پیوند به بیرون