سروان
سروان درجهای افسری در نیروهای مسلح و نهادهای نظامی، انتظامی و امنیتی است، که جایگاهی پایینتر از سرگرد و بالاتر از ستوان دارد.
سروان | |
---|---|
کشور | ایران |
شاخه خدمات | نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران |
درجه ناتو | OF-2 |
شکل گرفته | ۱۳۱۳ |
رتبه بالاتر بعدی | سرگرد |
رتبه پایینتر بعدی | ستوان یکم |
درجههای معادل | سروان پاسدار ناوسروان ناوسروان پاسدار |
سروان در نیروهای مسلح معمولاً سمت فرماندهی گروهان را دارد، که یگانی تاکتیکی است، که از دو یا بیشتر دسته تشکیل شده و بخشی از گردان یا یگانی جداگانه است و معمولاً از ۱۰۰ تا ۴۰۰ سرباز تشکیل شدهاست.[۱]
واژهشناسی
سروان از «سر» و «-وان» (گونهای دیگر از پسوند -بان به معنای نگهبان») ساخته شده و لفظاً به معنای «سردار، سرور» است.[۲]
پیشینه
سروان همچون سمت نظامی نخستین بار در سپاه هخامنشیان (۵۵۰ — ۳۳۰ تا میلاد) پدید آمده و «سدهبد» (پارسی باستان: -θata-pati*) نامیده میشد و فرمانده «سده» (پارسی باستان: -θata*) بودهاست.[۳] هر سده از ۱۰ دهه (پارسی باستان: -daθa*) تشکیل میشد و صد سرباز را در بر میگرفت.
در سپاه اشکانیان (۲۵۰ تا میلاد — ۲۲۴ میلادی)، که سازمان ردهبندی دهدهی سپاه هخامنشیان را به کار گرفته بود،[۴] سده «وست» (پارتی: wast) نام گرفته و فرمانده آن «وستسالار» (پارتی: wast-sālār) خوانده میشد.[۵]
در سپاه ساسانیان (۲۲۴–۶۵۱ میلادی) نیز همین ردهبندی به کار میرفته، ولی این یگان «وشت» (پارسی میانه: wašt) خوانده میشده و ۵۰۰ سرباز را در بر میگرفته و فرماندهش «وشتسالار» (پارسی میانه: wašt-sālār) نامیده میشدهاست[۶] که با سروان برابر بود.
در دورهٔ پهلوی اول، این درجه را «سلطان» مینامیدند.[۷] در فارسی دری افغانستان برای درجهٔ سروان واژهٔ «تورن» و برای سروان بلندپایهتر جکتورن بهکار میرود.
نام و نشان درجهٔ سروانی در نیروهای مسلح برخی از کشورهای جهان
- Argentine Army
(Capitán) - Australian Army
- Bangladesh Army
- Belgian Land Component
- Armed Forces of Bosnia and Herzegovina
- Brazilian Army
(Capitão) - Brazilian Air Force
(Capitão) - Brazilian Military Police
(Capitão) - British Army/Royal Marines
- Canadian Army
- Colombian Army
- Chinese army
- Kapitán
Czech Republic Army - Egyptian Army
- Egyptian Air Force
- Egyptian Navy
- Kapteeni
Finnish Defence Force - Capitaine
French Army - Capitaine des Eaux et Forêts
French Forests Office - კაპიტანი (K’ap’it’ani) Georgian Army
- Hauptmann
German Army - Lochagos
Hellenic Army - Százados
Hungarian Defence Force - Indian Army
- Kapten
Indonesian Army - Kapten
Indonesian Navy and Indonesian Marine Corps - Kapten
Indonesian Air Force - Captaen
Irish Army - Seren
Israel Defense Forces - Seren
Israel Air Force - Seren
Israeli Navy - Capitano
Italian Army - Kapitonas
Lithuanian Land Force - Капетан (Kapetan)
Macedonian Army - Capitán
Mexican Army - 대위 (Daewi)
North Korean army - Kapitein
Royal Netherlands Army - Kaptan
Pakistan Army - Capitán (Spanish)
Kapitán (Filipino)
Philippine Army - Capitán (Spanish)
Kapitán (Filipino)
Philippine Air Force - Kapitan
Polish Army - Căpitan
Romanian Armed Forces - капита́н (kapitán)
Russian Army - Kaptein
South African Army - 대위 (Daewi)
South Korean marine force - Sri Lanka Army
- Kapten
Swedish Air Force - Kapten
Swedish Army - Captain
Republic of Singapore Armed Forces - Hauptmann
Swiss Armed Forces - 上尉 (Shàngwèi)
Taiwanese army - 上尉 (Shàngwèi)
Taiwanese air force - 上尉 (Shàngwèi)
Taiwanese Marine - Roi Ek (ร้อยเอก)
Royal Thai Army - Yüzbaşı
Turkish Armed Forces - Bo Gyi
Myanmar Army - U.S. Army (dress)
- U.S. Marine Corps[۸] (dress, garrison)
- Venezuelan Army
جستارهای وابسته
منابع
- واژههای نو فرهنگستان ایران تا پایان سال ۱۳۱۸، تهران، نشر ابن سینا، ۱۳۱۹ خ.