زبانهای آندامانی بزرگ
زبانهای آندامانی بزرگ یک خانواده زبانی تقریباً منقرضشده هستند که پیشتر مردم آندامانی بزرگ جزایر آندامان (هند) در اقیانوس هند بدان سخن میگفتند. آخرین گویشور روان این زبانها، که کریولی بر پایه آکا-جرو بود، در سال ۲۰۰۹ درگذشت.[۳] با این حال، هنوز هم گویشوران یک گونه کوینه از آندامانی بزرگ به نام آکا-جرو وجود دارند.
آندامانی بزرگ | |
---|---|
اقوام: | مردم آندامانی بزرگ |
پراکنش: | جزیره آندامان بزرگ |
تبار: | یکی از خانوادههای زبانی جهان[۱] |
زیرگروهها: | آکا-بیا (بیا) آکار-باله (باله) آکا-کده (کده) آکا-کول (کول) اوکو-جووی (جووی) آ-پوچیکوار (پوچیکوار) آکا-چاری (چاری) آکا-کورا (کورا) آکا-جرو (جرو) آکا-بو (بو) |
ایزو ۳–۶۳۹ | gac |
گلاتولوگ | grea1241[۲] |
زبانهای جزایر آندامان. زبانهای دارای پیشوند آندامانی بزرگ هستند. |
زبانها
زبانهای آندامانی شامل:[۴]
- جنوبی
- آکا-بیا یا بیا (†)
- آکار-باله یا باله (†)
- مرکزی
- آکا-کده یا کده (†)
- آکا-کول یا کول (†)
- اوکو-جووی یا جووی (†)
- آ-پوچیکوار یا پوچیکوار (†)
- شمالی
- آکا-چاری یا چاری (†)
- آکا-کورا یا کورا (†)
- آکا-جرو یا جرو (†)
- آکا-بو یا بو (†)
جمعیت
جمعیت این زبانها در سرشماریهای سالهای ۱۹۰۱ و ۱۹۹۴ به شرح زیر بود:[۵]
- سرشماری سال ۱۹۰۱
- آکا-چاری: ۳۹
- آکا-کورا: ۹۶
- آکا-بو: ۴۸
- آکا-جرو: ۲۱۸
- آکا-کده: ۵۹
- آکا-کول: ۱۱
- اوکا-جووی: ۴۸
- آکا-پوچیکوار: ۵۰
- آکا-باله: ۱۹
- آکا- بیا: ۳۷
- سرشماری سال ۱۹۹۴
- آکا-جرو: ۱۹
- آکا بو: ۱۵
- آکا-چاری: ۲
- (محلی: ۴)
نمونهها
شعر زیر به زبان آکا-بیا توسط یک رئیس قبیله به نام جامبو، پس از آزادی از شش ماه حبس به جرم قتل، سروده شدهاست:[۶]
- ngô:do kûk l'àrtâ:lagî:ka,
- mō:ro el:ma kâ igbâ:dàla
- mō:ro el:mo lê aden:yarà
- pō:-tōt läh.
به معنای:
- تو از قلب غمگین هنر هستی
- از آنجا به سطح آسمان نگاه میکنم
- به موجهای سطح آسمان نگاه میکنم
- و به نیزه بامبو تکیه میزنم
به عنوان نمونهای دیگر، بخشی از اسطوره آفرینش در اوکو-جووی، که یادآور پرومته است، آمدهاست:
- Kuro-t'on-mik-a Mom Mirit-la, Bilik l'ôkô-ema-t, peakar at-lo top-chike at laiche Lech-lin a, kotik a ôko-kodak-chine at-lo Karat-tatak-emi-in.
ترجمه:
منابع
پیوند به بیرون
🔥 Top keywords: مصطفی پورمحمدیمسعود پزشکیانعلیرضا زاکانیصفحهٔ اصلیسید امیرحسین قاضیزاده هاشمیسعید جلیلیمحمدباقر قالیبافناصر مکارم شیرازیویژه:جستجوتب دنگیانتخابات ریاستجمهوری ایران (۱۴۰۰)انتخابات ریاستجمهوری ایران (۱۴۰۳)دادگاه حمید نوریرده:پوزیشنهای جنسیعید قربانسید حسن قاضیزاده هاشمینامزدهای انتخابات ریاستجمهوری ایران (۱۴۰۳)سید احسان قاضیزاده هاشمیشیدا خلیقجام ملتهای اروپا ۲۰۲۴سید ابراهیم رئیسیرده:فیلمهای سکسی-کمدی آمریکاییروشهای آمیزش جنسیسید علی خامنهایلحظه گرگ و میشآمیزش جنسی بدون دخولدر انتهای شب (مجموعه نمایش خانگی ۱۴۰۳)سید حسین قاضیزاده هاشمیمریم رجویمحمود احمدینژادنفیلیمعلیاصغر پورمحمدیسکس شاپحسین انتظامیآمیزش جنسی دهانییان فن ت شیپانتخابات ریاستجمهوری ایران (۱۳۹۶)جام ملتهای اروپاناهید مسلمی