دیسپراکسی کلامی تکاملی
دیسپراکسی کلامی تکاملی (انگلیسی: Developmental verbal dyspraxia) یا به اختصار «DVD»، که به نامهای آپراکسی گفتار در کودکی (CAS) و آپراکسی تکاملی گفتار (DAS) هم شناخته میشود،[۱] اختلالی است که طی آن، کودک در بیانِ صداها، هجاها و واژهها دچار مشکل است. علت این اختلال، ضعف یا فلج عضلانی نیست، بلکه اشکال در مغز است که قادر نیست مابین اعضا و عضلات مربوط به تکلم (لبها، آرواره، زبان و غیره) هماهنگی ایجاد کند. کودک میداند که چه میخواهد بگوید، اما مغزش نمیتواند مابین حرکات ماهیچههایی که برای بیان کلمات و حرفزدن ضروری هستند، هماهنگی ایجاد کند.[۲] علت واقعی این اختلال هنوز مشخص نشدهاست،[۱] اما برخی شواهد حاکی از آن است که ممکن است دلایل ژنتیکی داشته باشد؛ چه آنکه بسیاری از مبتلایان در خانوادههایشان، مشکلات برقراری ارتباط کلامی وجود داشتهاست.[۱][۳][۴][۵] این بیماری درمان قطعی و کامل ندارد، اما با استفاده از مداخلات مناسب، متمرکز و مداوم درمانی، مهارتهای کلامی افراد مبتلا به این اختلال حرکتی گفتار، به میزان قابل ملاحظهای قابلِ بهبود است.[۶]
دیسپراکسی کلامی تکاملی | |
---|---|
نامهای دیگر | اختلال زبان و تکلم بههمراهِ دیسپراکسی دهانی-چهرهای |
![]() | |
نحوهٔ توارث دیسپراکسی کلامی تکاملی به صورتِ اتوزومال غالب است. | |
طبقهبندی و منابع بیرونی |
ویژگیها
این بیماری، سه مشخصه دارد:
- اشتباهات ناسازگار و متناقض در همخوانها و واکهها در ساختِ مکرر هجاها و واژهها
- گذار و انتقال طولانی و مدتدار همفراگویی مابین صداها و هجاها
- نوای گفتار نامناسب بهویژه در درک تکیهٔ واژگانی و عبارتی
با آنکه این بیماری، یک «اختلال تکاملی» است، اما با رشد کودک، به سادگی و خودبهخود برطرف نمیشود. کودکان مبتلا، از الگوهای عادی و مورد انتظار اکتساب زبان پیروی نمیکنند و برای پیشرفت در زمینه یادگیری زبان و تکلم، نیازمند مداخلات درمانی هستند.[۶]
علل بروز
پژوهشهای اخیر نشان دادهاست که نقص در ژن FOXP2 در بروز این بیماری نقش مهمی دارد.[۷][۸][۹][۱۰][۱۱]
دیسپراکسی کلامی تکاملی ممکن است یک عارضهٔ ثانویه و همراه در برخی بیماریهای دیگر باشد. برخی از این بیماریها عبارتند از: اوتیسم،[۱] صرع،[۱] سندرم ایکس شکننده، گالاکتوزمی کلاسیک[۱][۱۲] و جابهجاییهای کروموزومی[۱۳][۱۴] که موجب مضاعف شدن ژن یا جهش حذفی میشوند.[۱۵][۱۶]
آسیبهای حین زایمان و همچنین سکته مغزی هم میتوانند موجب بروز دیسپراکسی کلامی تکاملی شوند.
جستارهای وابسته
منابع
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Developmental verbal dyspraxia». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱۹ مه ۲۰۱۸.