ظِل (از عربی، به معنای سایه) اصطلاحی است که در گذشته در متنهای اسلامی و ایرانی برای تانژانت در ریاضیات و اخترشناسی بهکار میرفت. ستارهشناسی، به نام حبشبن حاسب، اولین بار در قرن سوم هجری قمری(قرن نهم میلادی) این نسبت مثلثاتی را بهکار برد.[۲] در گذشته به آن ظل میگفتند.
تعریف
تانژانت در مثلث قائمالزاویه چنین تعریف میشود: نسبت ضلع مقابل هر زاویهٔ حاده به ضلع مجاور آن. مثلاً، در مثلث زیر، تانژانت زاویهٔ تِتا برابر است با .همچنین نسبت سینوس زاویه ی a به کسینوس زاویه a ،برابر تانژانت a میشود . sin a / cos a = tan a
در نمودارهایی که شکل یک تابع را نشان میدهد، شیب نمودار(یا خط مماس بر نمودار) در هر نقطه برابر است با تانژانت زاویهای که خط مماس بر آن نقطه از منحنی، با جهتِ مثبت محور افقی(محور xها) میسازد.