Lotura estua (zelula)
- Artikulua
- Eztabaida
Tresnak
Orokorra
Inprimatu/esportatu
Beste proiektuetan
Lotura estua edo Zonula occludens zelulen arteko lotura egiten duen egitura bat da. Ornodunen zeluletan bakarrik agertzen dira.
Epitelio eta endotelio ehunetako zelulen alde apikalean agertzen dira eta zelularen perimetro guztia hartzen dute, gerrikoen antzera[1]. Hesi iragazkaitz baten gisa zelula artean ura eta elektrolitoak gal daitezen ekiditeko funtzioa dute[2].
Elkarrekiko independenteki eragiten duten proteinazko harien sareek osatzen dute lotura estua. Zelula mintzean kokatzen diren transmintzeko proteinaz osaturiko hariek zelula mintz biak erakartzen dituzte, ia elkartzeraino.
40 proteina motatik gora aurkitzen dira lotura estuetan baina nagusiak hiru dira, okludinak, klaudinak eta loturako atxikidura molekulak (ingelesez Junction Adhesion Molecule edo JAM)[3]. Zelula bakoitzeko zitosolean zitoeskeletoaren aktinazko mikrofiruetan eta ZO-1 proteina zitoplasmatikoetan ainguratzen dira[4]. Kaltzioaren konztentrazioak zerikusi handia du lotura estuak eratzen dituzten proteinetan[1].
Identifikatu zen aurreneko proteina integrala izan zen. 60 kDa inguruko pisu molekularra du eta transmintzeko lau segmentu. N-muturra eta C-muturra zelularen zitosolean kokatzen dira. Barneranzko begizta bat eta kanporanzko bi begizta ditu, eta hauek ondoko zelulako okludinen begiztekin elkarreragiten dute. Okludina hariek zelulaz kanpoko iragazkortasuna erregulatzen dute[5].
Klaudinak okludinak baino beranduago aurkitu ziren eta ugaztunetan 24 proteina familia osatzen dituzte[2]. Okludinak baino txikiagoak dira, 20 kDa inguru, baina haien antzerako egitura dute, transmintzezko lau segmentu eta kanporanzko bi begizta. Lotura estuetako bizkarrezurra osatzen dute, zelula arteko hutsunea zigilatzeko funtzioa baitute[6].
Immunoglobulinen superfamiliako proteinak dira. 40 kDa inguruko pisu molekularra dute eta okludinak eta klaudinak ez bezala transmintzezko segmentu bakarra dute. Zelularen kanpoaldeko domeinuan bi begizta azaltzen dituzte, disulfuro zubiek (S-S) eraturikoak[2]. Zelula arteko hutsunea erregulatzen dute eta zelula mintzaren polaritatea mantentzen laguntzen dute[7].
Zelulentzat eta hauek eratzen dituzten ehunentzat ezinbestekoak diren hainbat funtzio betetzen dituzte lotura estuek[8]:
Dituzten lotura estuen eta hauek uraren eta solutuen mugimenduen gainean duten kontrolaren arabera bi epitelio mota bereizten dira[8]:
Shoichiro Tsukita japoniarraren taldeak 1993. urtean okludinak aurkitu zituen oilaskoaren gibelean[10] eta 1998an talde berak klaudinak aurkitu zituen[11].
Autoritate kontrola |
|
---|