Eulerren formula
Eulerren formula, izena Leonhard Eulerren omenez duena, bereziki analisi konplexu arloko matematika-formula bat da, funtzio trigonometrikoen eta funtzio esponentzialen arteko erlazio sakona erakusten duena. (Eulerren identitatea Eulerren formularen kasu berezi bat da). Formula hau da:
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Euler%27s_formula.svg/300px-Euler%27s_formula.svg.png)
- ,
non :
- x zenbaki erreala den;
- i unitate irudikaria den;
- sin eta cos funtzio trigonometrikoak diren.
Esponentzial konplexuaren eta funtzio trigonometrikoen arteko erlazioa Roger Cotes matematikari ingelesak frogatu zuen lehendabizi 1714an, honela
non ln logaritmo naturala[1] den.
Frogapena
Eulerren formula aztertzeko berretura-serietan garatzearen ezaguerak behar ditugu. Baliabide handi bat sartuko dugu, asko sakondu gabe, ondorengo kontzeptua dena:
-n zentratutako
funtzio analitiko baten Taylorren serietan garapena honela adierazten da:
, non
Garapen kontzeptu hori erabiliz eta hartuz
zentroko ingurune batean, honako hau dugu:
konbergentzia-tarteko edozein
-rako
denean, aurreko ekuazioan,
zenbakiko adierazpena lortzen da, serie infinitu bat bezala:
-ren ordez
ordezkatzen badugu, orduan:
Aurreko ekuazioaren ( ) batuketaren lehenengo zatia
funtzioaren garapena da eta bigarren zatia
-rena Maclaurinen serie batean. Beraz, Eulerren formula izenez ezagutzen den ekuazioa dugu:
modu orokorragoan honela ere idatz daiteke:
.
Erreferentziak
Kanpo estekak
- (Ingelesez)Eulerren formula eta Fermaten azken teorema
- (Ingelesez)Eulerren formularen ikus-adierazpena
Ikus, gainera
- Moivreren formula