Desoio
Desoio[4] ([des̺o.io]) Nafarroako udalerria da. Lizarrako merindadeko herri honek 83 biztanle zituen 2014. urteko erroldaren arabera. Nafarroako hiriburutik 75 kilometrora dago.
| Desoio | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria | |||||||||||
 | |||||||||||
| |||||||||||
 | |||||||||||
| Kokapena | |||||||||||
| Herrialdea |  Euskal Herria | ||||||||||
| Lurraldea | Nafarroa Garaia | ||||||||||
| Merindadea |  Lizarra | ||||||||||
| Eskualdea | Vianaldea | ||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatua |  Espainia | ||||||||||
| Erkidegoa | Nafarroa | ||||||||||
| Izen ofiziala |  Desojo | ||||||||||
| Alkatea | Luis Mendiano Mendiano (UPN) | ||||||||||
| Posta kodea | 31229 | ||||||||||
| INE kodea | 31079 | ||||||||||
| Herritarra | desoioar | ||||||||||
| Geografia | |||||||||||
| Koordenatuak | 42°35′17″N 2°16′33″W / 42.5881°N 2.2757°W | ||||||||||
| Azalera | 14,12 km² | ||||||||||
| Garaiera | 516 metro | ||||||||||
| Distantzia | 75 km (Iruñetik) | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 72 (2023:  4) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 5,2 biztanle/km² | ||||||||||
| Zahartzea[1] | % 15,32 | ||||||||||
| Ugalkortasuna[1] | ‰ 0 | ||||||||||
| Ekonomia | |||||||||||
| Jarduera[1] | % 0 (2011) | ||||||||||
| Desberdintasuna[1] | % 0 (2011) | ||||||||||
| Langabezia[1] | % 14,2 (2013) | ||||||||||
| Euskara | |||||||||||
| Euskaldunak[2][3] | % 6,40 (2018: %2,2) | ||||||||||
| Datu gehigarriak | |||||||||||
| Webgunea | http://www.desojo.es/ | ||||||||||
Geografia
Inguru naturala eta kokapena
Herria, Nafarroa mendebaldean kokatzen da, NA-7200 errepidean, Santsol-Esprontzeda norabidean.
Desoiok Mendaza eta Mirafuentesekin egiten du muga iparraldean, Muesekin ekialdean, Esprontzedarekin mendebaldean, eta Armañantzas, Torres del Rio eta Santsolekin hegoaldean.
Klima eta landaredia
Desoioko klima mediterraniar kontinentala da, urteko batez-besteko tenperatura 11 eta 12 graduren artekoa da, eta urteroko prezipitazioak 500mm eta 800mm ingurukoak. Urtean zehar 80 eta 100 egun euritsu izaten dira.
Jatorrizko landareditik ez da ezer geratzen. Zuhaitz bakarrak, laborantza lur moduan erabilitakoez gain, ibaiaren ertzean hazten diren pinu eta makalak dira. Dena den, zuhaitz hauek hamar hektarea baino gutxiago hartzen dute.
Demografia
| Desoioko biztanleria |
|---|
 |
| Datu-iturria: www.ine.es |
2008ko erroldaren arabera, ez da etorkinik bizi Desoion.
Politika
Udaletxea
- HELBIDEA: Kale Nagusia, 3
Udal hauteskundeak
2003an bezala, Desoioko alkatea UPN alderdiko Luis Mendiano Mendiano aukeratu zuten 2007ko udal hauteskundeetan, botorik gehien atera zuena izan ez bazen ere. UPNk lau zinegotzi lortu zituen eta Agrupación Electoral San Pedro Melgar delakoak bakarra. Zurizko botoak 3 izan ziren botoen %3,16.
| Alderdia | Botoak | Aukeratua? |
| Fernando García Lantz (UPN) | 62 | Bai |
| Juana Dolores López García (UPN) | 59 | Bai |
| Luis Mendiano Mendiano (UPN) | 59 | Bai |
| Angel Ortigosa Nicolas (UPN) | 58 | Bai |
| Begoña Beramendi Egilatz (San Pedro Melgar) | 33 | Bai |
| Victorino Alvarez de Eulate Mendiluze (San Pedro Melgar) | 30 | Ez |
2011n emaitza bertsua eman zen: UPNk 4 zinegotzi (eta Mendianok alkatetza), San Pedro Melgarrek bakarra; biek boto gutxiago jaso zuten errolda ere beheraka ari den herrixka honetan[5].
Alkateak
Hauek izan dira Desoioko azken alkateak:
| Alkatea | Agintaldi hasiera | Agintaldi amaiera | Alderdia |
| 1979 | 1983 | ||
| 1983 | 1987 | ||
| 1987 | 1991 | ||
| 1991 | 1995 | ||
| 1995 | 1999 | ||
| 1999 | 2003 | ||
| Luis Mendiano Mendiano | 2003 | 2007 | UPN |
| Luis Mendiano Mendiano | 2007 | 2011 | UPN |
| Luis Mendiano Mendiano | 2011 | 2015 | UPN |
| Asier Mancisidor Guerrero[6] | 2015 | 2019 | Independenteak |
| Francisco Javier Perez Lanz[6] | 2019 | Jardunean | Desojo Adelante[7] |
Euskara
Nafarroako gobernuak onartutako Euskararen Foru Legearen arabera Desoio eremu ez-euskalduneko udalerria da, eta hori dela eta, hizkuntza ofizial bakarra gaztelania da. 2001eko erroldaren arabera, herritarren %3,97k zekien euskaraz hitz egiten.
Zerbitzuak
Desoio, "Jurramendi Mankomunitateko" eta "Urantziako Zerbitzu Sozialen Mankomunitateko" kidea da.
Ondasun nabarmenak
Desoio muino txiki baten gainean eraikitako herrixka da, kale nagusi baten inguruan auzoko etxe eta kaleak eratuz. Herriko gunerik altuenean Andre Mariaren eliza dago, estilo gotiko berantiarrean eraikia XVI. mendean. Elizaren oinarria gurutze forma tipikoa dauka. Sarrera eta dorrea XVIII. mendean eraiki ziren.
Etxeen eraikuntzari dagokionez, forma sinpleko etxeak nagusi dira, nahiz eta eraikuntza batzuek euren fatxadak XVII. mende eta XVIII. mendeko blasoiez edertzen dituzten. Herriaren sarreran, Erdi Aroan gaizkileei zigorra emateko erabiltzen zuten lekua mantentzen da oraindik.
Desoioar ospetsuak
- Juana Francisca Perez de Labeaga (1864-1936), moja.
Erreferentziak
Ikus, gainera
Kanpo estekak
| Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa |
- Donejakue bidea Desoion.
- (Gaztelaniaz) Desoiori buruzko informazioa Nafarroako gobernuaren webgunean.
- (Gaztelaniaz) Desoiori buruzko informazioa Turismo Navarra webgunean.[Betiko hautsitako esteka]
- Desoioko Txantrea bidea Google Street View-n.
Datuak: Q546937
Multimedia: Desojo / Q546937
Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Desoio
