AC Milan

Alfred Edwards britaniarrak fundatu zuen kluba 1899an. Haren jatorria zela eta, ingelesezko izena eman zion, Milan, italierazko Milano jarri ordez. Taldearen goitizena rossoneri (gorribeltzak) da, elastikoko koloreak horiexek baitira.

Hasiera hartan Milan Cricket and Football Club izena zuen eta futbolaz gain Kriketean ere aritzen zen izan ere garai hartan aberatsek gogokoago baitzuten kriketa futbola baino. 1900an lehenengo titulua eskuratu zuen, Medaglia del Re (Erregearen domina), Juventus FC-ri 2-0 irabaziz eta hamarkada honetan Italiako hiru liga irabazi zituen, 1901, 1906 eta 1907an. Urte haietan jokalari ingelesen eta milandarren artean sorturiko taldea zen baina 1908an beraien artean istiluak izan ziren eta 43 bazkidek taldea utzi eta berria sortu zuten, Internazionale Football Club izena eman ziotena. Hiriko aberatsen taldea bihurtu zen Inter.

1916an Kopa Federala lortu zuen, txapelketa ez ofiziala baina Lehen Mundu Gerraren garaian Italiako Liga ordezkatu zuen.

1919an taldeak izena aldatu eta Milan Football Club ezarri zuen. Gerra bien arteko hiru hamarkadetan ez zuen titulurik eskuratu eta taldearen denboraldi apalena da. 1938an Italiar faxistek ez zituzten ingelesak gogoko eta hauen presioarengati taldeak berriz ere izena aldatu zuen, gaur egun daukan Associazione Calcio Milano.

1949an hiru jokalari suediar fitxatu zituen Gunnar Nordahl (Il pompierone), Gunnar Gren (Il professore) eta Nils Liedholm (La stella venuta dal nord). Gre-No-Li ezizena hartu zuen hirukoteak. 1955ean Andrea Rizzoli presidente bihurtu eta garaipenak lortuz jarraitu zuen Milanek. 50eko hamarkadan Italiako lau liga eskuratu zituen eta nazioarte mailan bi Latindar Kopa lortu zituen, 1956koa Bilboko Athletic Kluba 2-1 gaindituz. 1958an Europako Kopako finala ere jokatu zuen, Real Madrilekin 3-2 galdu zuena.

60ko hamarkada milandarren hamarkada izan zen izan ere hiriko bi taldeen artean Europako lau kopa lortu baitzituzten (AC Milanek 2 eta Interrek 2) eta Kontinente arteko hiru kopa (interrek 2 eta Milanek 1).

1961 urtean Nereo Rocco entrenatzailea iritsi zen eta 1963an Europako Kopa irabazi zuen SL Benfica 2-1 garaituz. Urte hartan Rccok taldea utzi eta Nils Liedholm jokalari ohia fitxatu zuen entrenatzaile kargurako. Hurrengo urteetan ordea Helenio Herreraren Interren itzalean egotea egokitu zitzaion. 1967an Liedholmek dimisioa aurkeztu eta Nereo Rocco itzuli zen. Honen eskutik 1968an Europako Errekopa eta 1969an Europako eta Kontinente arteko Futbol Kopak irabazi zituen.

Trantsizio urteak izan ziren eta Italiako hiru kopa irabzi bazituen ere Liga bakarraz jabetu zen eta Europa mailan ez zuen aurreko mailarik erakutsi. 1979ko Liga irabazi ondoren 1979-80an Felice Colombo presidentea futboleko ustelkeria kasuan (Totonero izenaz ezagutu zena) sarturik zegoela ikustean bigarren mailara jeitsiarazi zuten taldea. Lehen mailara berehala igo zen baina berriz ere B eriera itzuli zen.

1986ko martxoaren 24ean Silvio Berlusconi magnateak erosi zuen kluba. 1988an Arrigo Sacchi fitxatu eta Milango taldearen "urrezko aroa" iritsi zen hasieran Sacchirekin eta 1991etik aurrera Fabio Capellorekin. Taldeko jokalariak mundu mailan ezagun bihurtu ziren: Franco Baresi kapitainarekin batera han ziren Paolo Maldini, Alessandro Costacurta, Mauro Tassotti, Roberto Donadoni, Carlo Ancelotti, eta herbehereetatik ekarritako Marco van Basten eta Ruud Gullit.

Italiako talde nagusia bihurtu zen 90. hamarkadan eta 1989, 1990, 1994ko Europako Kopak lortu zituen, bai eta 1989 eta 1990ko Kontinente artekoak ere.

Milanen hurrengo arrakasta Carlo Ancelotti jokalari ohiak lortu zuen. 2001eko azaroan izendatu ondoren, Ancelottik 2003ko Champions Leagueko finalera eraman zuen Milan, non juventus garaitu zuten klubaren seigarren Europako Kopa irabazteko zigorretan. Taldeak, orduan, Scudetto irabazi zuen 2003-04 denboraldian Champions Leagueko finalera iritsi aurretik, non Liverpoolek jipoitu zituen, nahiz eta 3 eta 0 lider izan. Bi urte geroago, bi taldeak berriro elkartu ziren 2007ko Champions Leagueko finalean, Milan 2 - 1 irabaziz titulua zazpigarren aldiz lortzeko. Taldeak FIFAko lehen Munduko Kopa irabazi zuen 2007ko abenduan. 2009an, Milango bigarren gerente luzeena bihurtu eta 420 partidu zuzendu ondoren, Ancelottik kluba utzi zuen Chelseako gerente kargua hartzeko.

Denboraldi hartan, kluba Italian sortu zen eskandaluan murgilduta zegoen, non bost talderi leporatu zitzaien partiduetan tranpa egitea aldeko epaileak hautatuz. Ikerketa polizial batek Milango arduradunek zerikusirik ez zuela aitortu zuen, baina Italiako Futbol Federazioak (FIGC) erabaki zuen froga nahikoa zituela Milan Adriano Galliani presidenteordea botatzeko. Ondorioz, Milani 15 puntu kendu zizkioten ligan, eta 2006-07 denboraldiko UEFA Champions Leaguetik kanporatua izan zen. Apelazio batek zigor hori zortzi puntura murriztu zuen, eta horrek Champions Leagueko bere parte hartzea mantendu zion klubari.

Iskanbila ondoren, Milango Interrek Serie A menderatu zuen, lau Scudetto irabaziz. Hala ere, Zlatan Ibrahimović, Robinho eta Alexandre Pato bezalako jokalariek hamarkada erdiko arrakastetan parte hartu zuten jokalari askok lagunduta, Milanek 2010-2011 denboraldian liga irabaztea ahalbidetu zuen, 2003-04 denboralditik aurrenekoz.

Hala ere, Scudettoren ondoren, klubak kirol-krisi nabarmen batean erori zen. Klubak ez zuen lortu urte askotan Europako lehiaketetara sailkatzea.

2017ko azaroaren 27an, Montella entrenatzailea emaitza eskasengatik kanporatua izan zen, eta Gennaro Gattuso jokalari ohiak ordezkatu zuen.

Gattusoren agintaldiko lehen denboraldian, Milanek itxaropenak gainditu zituen eta kanpainako emaitza asko eman zituen 4. mailan. Azken lau partidak irabazi arren, Milanek huts egin zuen Champions Leaguean puntu 1 lortuz, bosgarren amaituz 68 punturekin. Milanek Champions Leaguerako sailkapena lortu ez ondoren, Gattusok dimisioa eman zuen.

2019ko urrian, Stefano Pioli kontratatu zuten, Milan oso dinamika txarrean sartuta baitzegoen. Kontuak itxura txarra edukitzen jarraitu zuen, eta taldea jada ordezko entrenatzaile baten bila zebilen, Ralf Rangnick kandidatua zelarik. Urtarrilean ordea, Zlatan Ibrahimović itzuli zen, eta orduan dena aldatu zen. COVID-19 -ak eragin zuen geldialdiaren ondoren, taldeak beste itxura bat hartu zuen, eta 10 partidu jarraian eman zituen galdu gabe, hoietako 7 irabaziz, tartean Juventusi.

Gauzak horrela, Pioli-ren kontratua berritu zuten 2 urtez, eta Theo Hernandez, Gianluigi Donnarumma, Franck Kessié eta beste hainbat jokalariren maila onarekin eta Ibrahimović-en maila bikainarekin Europa League-era sailkatu ziren.

Sorreratik bertatik marra gorri eta beltzdun elastikoa erabili du, galtza zuri eta galtzerdi beltzekin. XXI mendean urte batzuetan galtza beltzak ere jantzi izan ditu. Historian zehar gehien aldatu dena marra gorri eta beltzen lodiera izan da.

1899-1910

1910-1961

1961-86

1986-tik

2000-2005

2013-2014	2014-2015	2015-2016	2016-2017	2017-2018
2018-2019	2019-2020	2020-2021	2021-2022	2022-2023

• Italiako futbol liga (19): 1901, 1906, 1907, 1951, 1955, 1957, 1959, 1962, 1968, 1979, 1988, 1992, 1993, 1994, 1996, 1999, 2004, 2011, 2022.
• Italiako futbol kopa (5): 1967, 1972, 1973, 1977, 2003.
• Italiako superkopa (7): 1988, 1992, 1993, 1994, 2004, 2011, 2016.

• Txapelduna (3): 1969, 1989, 1990.
• Finalista (4): 1963, 1993, 1994, 2003.

• Txapelduna (7): 1963, 1969, 1989, 1990, 1994, 2003, 2007.
• Finalista (4): 1958, 1993, 1995, 2005.

• Txapelduna (2): 1968, 1973.

• Txapelduna (5): 1989, 1990, 1994, 2003, 2007.

• Txapelduna (2): 1950, 1956.
• Finalista (1): 1953.

• Txapelduna (1): 1982.

• Txapelduna (1): 2023

2023ko uztailaren 20an eguneratua.

Zbk. Postua Jokalaria 2 ATZ Davide Calabria 4 ERD Ismaël Bennacer 5 ATZ Fodé Ballo-Touré 7 ERD Yacine Adli 8 ERD Ruben Loftus-Cheek 9 AUR Olivier Giroud 10 AUR Rafael Leão 11 AUR Christian Pulisic 12 AUR Ante Rebic 14 ERD Tijjani Reijnders 16 ATE Mike Maignan 18 AUR Luka Romero 19 ATZ Theo Hernández 20 ATZ Pierre Kalulu 23 ATZ Fikayo Tomori 24 ATZ Simon Kjaer

Zbk. Postua Jokalaria 25 ATZ Alessandro Florenzi 27 AUR Divock Origi 28 ATZ Malick Thiaw 30 AUR Junior Messias 32 ERD Tommaso Pobega 33 ERD Rade Krunic 46 ATZ Matteo Gabbia 56 AUR Alexis Saelemaekers 57 ATE Marco Sportiello 77 ATE Devis Vásquez 83 ATE Antonio Mirante 90 ERD Charles De Ketelaere - ATE Andreas Jungdal - ATZ Mattia Caldara - AUR Marko Lazetić - AUR Lorenzo Colombo

Hauek dira Europako txapelketa ofizialetan Milanek euskal taldeen aurka jokatu dituen partidak:

• Italiako futbol taldeen zerrenda

• (Italieraz) Milanen izenburua

2022-23ko Serie A
Atalanta | Bologna | Cremonese | Empoli | Fiorentina | Hellas Verona | Inter Milan | Juventus | Lazio | Lecce Milan | Monza | Napoli | Roma | Salernitana | Sampdoria | Sassuolo | Spezia | Torino | Udinese