2007ko Nafarroako Parlamenturako hauteskundeak

Nafarroako Parlamenturako hauteskundeetan 50 parlamentari aukeratzen dira zenbaketa proportzionalaren bidez, zerrenda itxiekin. Hauteskunde-barrutia bakarra da eta Nafarroa Garaia osoa hartzen du. Hauteskunde-zerrendei eserlekuak D'Hondt metodoaren bidez esleitzen zaizkie. Eserlekuen banaketa egin ahal izateko muga baliozko botoen% 3koa da (hautagaitzako botoak eta boto zuriak batuta). 2007ko erreformaz geroztik, foru hauteskunde guztietan, hautagai-zerrendek gizonen eta emakumeen osaera orekatua duten hauteskunde-zerrendak aurkeztu behar dituzte, sexu bakoitza gutxienez zerrendaren% 40 izan dadin.^[1]

Hauteskunde legeak hautagai-zerrendak aurkezteko baimena ematen die alderdi, federazio, koalizio eta hauteskunde taldeei. Hala ere, aurreko hauteskundeetan Gorteetan ordezkaritzarik lortu ez duten federazioek edo koalizioek barruti bakoitzeko botoen% 0,1 gainditu behar dute zenbaketan sartzea lortzeko. Era berean, hautesle-elkarteek mozketa-ehuneko bat behar dute, nahiz eta barruti bakoitzeko% 1 izan. Ez dago baimenduta hautesleek zerrenda batera baino gehiagotara bozkatzea. Halaber, hauteskundeetan koalizioan parte hartu nahi duten alderdi eta federazioek aldez aurretik eman behar diote horren berri probintziako hauteskunde-batzordeari, hauteskundeak deitu ondorengo hamar egunetan. ^[2]

Botoen% 3 gainditu ez duten hautagai-zerrendek ezingo dute ordezkaririk lortu Gorteetan. Banaketa irizpide hauen arabera egiten da:

• Hautagai-zerrendak zutabe batean ordenatzen dira, boto-kopuru handienetik txikienera
• Lortutako boto-kopurua zati 1, 2, 3... egiten da, legebiltzarreko eserleku-kopurura iritsi arte
• Eserlekuak zatidura handienak kontuan hartuta esleitzen dira, handienetik txikienera
• Bi hautagai-zerrendek zatidura bera badute, boto gehien dituenari emango zaio eserlekua. Bi hautagai-zerrendek boto-kopuruarekin bat egiten badute, eserlekua ausaz eta txanpon batekin izatea erabakiko da.

Bi hautagai-zerrendek zatidura bera badute, boto gehien dituenari emango zaio eserlekua. Bi hautagai-zerrendek boto-kopuruarekin bat egiten badute, eserlekua ausaz eta txanpon batekin izatea erabakiko da.^[3]

Nafarroako Parlamentuaren agintaldia aurreko hautaketaren datatik lau urtera amaitzen da, salbu eta lehenago desegin denean. Nafarroako Gobernuko lehendakaritzak Parlamentuko botereak amaitu baino 25 egun lehenago deitu behar du hauteskundeetara, eta hauteskundeak deialdia egin eta bostehungarren egunean izango dira. Normalean, maiatzeko azken igandea izaten da. Hauteskundeen ostean, gorteak osatzeko saioa hauteskundeak egin eta hilabetera izango da. Hori da arau orokorra, baina lehendakaritzak Gorteak desegin eta hauteskundeak deitu ditzake une oro, baldin eta zentsura-moziorik abian ez badago eta aurreko hauteskundeetatik gutxienez urtebete igaro bada. Halaber, ezingo du hauteskundeetara deitu hurrengo hauteskunde naturaletarako urtebete baino gutxiago falta bada.

Hauteskundeen ondorengo hiru hilabeteetan inbestidura-prozesu bat emankorra ez bada, prozesua automatikoki desegingo da eta bigarren hauteskundeak deituko dira.^[4]

Guztira 7 alderdi politiko aurkeztu ziren, bakoitza 50 hautagairekin. Gainera, zenbait alderdik ordezko hautagaiak aurkeztu zituzten, guztien artean 30. Guztira, 350 hautagaitza aurkeztu dira, eta horietatik 50 baino ez dira aukeratuko.

Alderdi bakoitzak zerrenda bat aurkezten du ematen zaizkien eserlekuak beteko dituzten hautagaiekin. Zerrenda bakoitzeko lehena Nafarroa Garaiko lehendakaritza da. Hauek izan ziren zerrendaburuak:

Zerrendaburua		Historia	Eslogana
	Miguel Sanz Sesma 54 urte • Nafar Herriaren Batasuna
	Patxi Zabaleta Zabaleta 59 urte • Nafarroa Bai
	Fernando Maria Puras Gil 52 urte • Nafarroako Alderdi Sozialista
	Juan Cruz Alli Aranguren 64 urte • Nafarroako Demokraten Elkargunea
	Ion Erro Armendariz 39 urte • Nafarroako Ezker Batua
	??? Nafarroako Ordezkaritza Kannabikoa
	??? Euskal Herriko Karlista Alderdia

Nafar Herriaren Batasunak 1996tik gobernatzen zuen Nafarroa Garaian eta haren hiri nagusietan, eta 2007ko hauteskundeetarako Miguel Sanz aurkeztu zuen lehendakarigai gisa bosgarrenez. Alderdiaren helburua aurreko legealdian Nafarroako Demokraten Elkargunearekin izandako gehiengo osoa mantentzea zen. Azken bi hauteskundeetan Nafar Herriaren Batasunak bigarren zerrendaren botoen bikoitza lortu zuen, 125 000 boto inguru eskuratuz. Hiribururako 1999tik alkatea izandako Yolanda Barcina aurkeztu zuten hautagai.

Bestalde, Nafarroako Alderdi Sozialistak bere zuzendaritza berriztu zuen, eta aurreko urteetako emaitzak hobetzea zuen helburu, 1995etik sostengu berdina lortu baitzuen hauteskunde guztietan. Alderdiaren buruzagi eta lehendakarigai berria Fernando Puras zen, azken gobernu sozialistan kontseilari izandakoa. Iruñean Nafarroako Alderdi Sozialistak Javier Torrens aurkeztu zuen alkategai. Espainia mailan Espainiako Langile Alderdi Sozialista eta Espainiako Alderdi Popularra arteko borroka zela eta, Nafarroa estatuko politikan eztabaidagai bihurtu zen; eta Alderdi Popularrak Nafarroako Alderdi Sozialistari Euskadi Ta Askatasunarekin akordioak adostea egotzi zion.

Nafarroa Bai koalizio abertzale berria lehenengo aldiz aurkeztu zen Nafarroako Parlamenturako hauteskunde batzuetara, 2004an Espainiako Kongresuan diputatu bat lortu ondoren. Aurreko legealdian, koalizioa osatzen zuten alderdiek (Eusko Alkartasuna, Aralar, Euzko Alderdi Jeltzalea eta Batzarre) 8 eserleku zeuzkaten parlamentuan, eta boz hauetan Nafarroako Alderdi Sozialista gainditzea eta harekin batera gobernatzeko eserleku nahiko lortzea zuten helburu. Koalizioaren lehendakarigaia Patxi Zabaleta zen, aurretik Aralarrekin eta Herri Batasunarekin aurkeztu zena. Bestalde, Iruñerako Uxue Barkos aurkeztu zuten, orduko alderdiaren diputatua Madrilen.

Espainiako Auzitegi Gorenak Ezker Abertzaleak babestutako Abertzale Sozialisten Batasuna hautesle-zerrenda legez kanporatu zuen, Espainiako Alderdien Legeaz baliatuz, "Batasunaren oinordekoak" zirela egotzita;^[5] eta Eusko Abertzale Ekintzari ez zion hauteskundeetara aurkezten utzi. Ezker Abertzaleak, baina, Eusko Abertzale Ekintzaren aldeko botoa eskatu zuen, ofizialki baliogabetzat hartu zena. Hauteskundeetan 18 285 boto baliogabe izan ziren, eta Eusko Abertzale Ekintzak boto horiek emango lituzkeen 2 eserlekuak aldarrikatu zituen Nafarroako Parlamentuan. Hala ere, ezker abertzalea ordezkaritzarik gabe geratu zen bigarrenez.

Hona hemen 2007ko Nafarroako Parlamenturako hauteskundeetarako hainbat komunikabidek eta inkesta-enpresek aurreratutako inkesten laburpena:

2007ko maiatzaren 27an, guztira 960 mahai ireki ziren, aurreikusitako% 100, eta Nafarroako hautesle-erroldaren% 70ek baino gehiagok parte hartu zuen.^[15]

Alderdia	Zerrendaburua	Bozak[16]			Eserlekuak
		Guztira	%	+/-	Guztira	+/-
Nafar Herriaren Batasuna	Miguel Sanz	139 132	42,19	▲0,70	22	▼1
Nafarroa Bai	Patxi Zabaleta	77 872	23,62	▲5,80	12[oh 2]	▲4[oh 3]
Nafarroako Alderdi Sozialista	Fernando Puras	74 158	22,49	▲1,30	12	▲1
Nafarroako Demokraten Elkargunea	Juan Cruz Alli	14 412	4,37	▼3,30	2	▼2
Nafarroako Ezker Batua	Ion Erro	14 337	4,35	▲1,36	2	▼2
Nafarroako Ordezkaritza Kanabikoa		4 705	1,43	berria	-	-
Euskal Herriko Karlista Alderdia		541	0,16	▼0,01	-	-
Boz zuriak		4 581	0,96	▲1,14	-	-
Baliozko bozak		329 755	%100		50
Boz baliogabeak		18 096[oh 4]	%5,2
Bozak guztira		347 581
Errolda		471 647

Legeak 50 ordezkari baino ez ditu onartzen, eta jasotako boto kopuruaren arabera banatzen dira. Herritarren botoaren ondorioz, alderdi politikoek eserleku kopuru jakin bat jasotzen dute lortutako boto kopuruaren arabera. Ondoren, eserleku horiek kanpainaren hasieran aurkeztutako zerrendaren ordenaren arabera esleitzen dira. Hauek dira Nafarroako Parlamentuko VI. legealdiko 50 parlamentariak:^[17]

Zenbaketa politikoan garrantzirik ez duen arren, hauteskundeen ostean merindade bakoitzaren emaitza ere kalkulatzen da, alderdiek ordezkatzen dituzten "eremuei" buruzko informazio esanguratsua ematen baitu.

Iruñeko merindadea Alderdia Bozak[18] Guztira %  Nafar Herriaren Batasuna 67 276 38,5  Nafarroa Bai 55 279 31,7  Nafarroako Alderdi Sozialista 30 408 17,4  Nafarroako Demokraten Elkargunea 8 530 4,9  Nafarroako Ezker Batua 8 115 4,6  Nafarroako Ordezkaritza Kanabikoa 2 443 1,4  Euskal Herriko Karlista Alderdia 241 0,1  Boz zuriak  2 318 1,3 Baliozko bozak  174 610 %100 Boz baliogabeak  13 061 %7,0 Bozak guztira  187 671
Lizarrako merindadea Alderdia Bozak[19] Guztira %  Nafar Herriaren Batasuna 17 485 46,6  Nafarroako Alderdi Sozialista 10 432 27,8  Nafarroa Bai 5 672 15,1  Nafarroako Demokraten Elkargunea 1 377 3,7  Nafarroako Ezker Batua 1 347 3,6  Nafarroako Ordezkaritza Kanabikoa 574 1,5  Euskal Herriko Karlista Alderdia 100 0,3  Boz zuriak  528 1,4 Baliozko bozak  37 515 %100 Boz baliogabeak  1 205 %1,5 Bozak guztira  38 720	Zangozako merindadea Alderdia Bozak[20] Guztira %  Nafar Herriaren Batasuna 14 655 39,7  Nafarroa Bai 10 040 27,2  Nafarroako Alderdi Sozialista 6 629 18,0  Nafarroako Demokraten Elkargunea 2 331 6,3  Nafarroako Ezker Batua 1 710 4,6  Nafarroako Ordezkaritza Kanabikoa 810 2,2  Euskal Herriko Karlista Alderdia 60 0,2  Boz zuriak  643 1,7 Baliozko bozak  36 878 %100 Boz baliogabeak  2 171 %5,6 Bozak guztira  39 049
Erriberriko merindadea Alderdia Bozak[21] Guztira %  Nafar Herriaren Batasuna 12 549 45,7  Nafarroako Alderdi Sozialista 7 937 28,9  Nafarroa Bai 3 862 14,1  Nafarroako Ezker Batua 1 346 4,9  Nafarroako Demokraten Elkargunea 913 3,3  Nafarroako Ordezkaritza Kanabikoa 369 1,3  Euskal Herriko Karlista Alderdia 52 0,2  Boz zuriak  425 1,5 Baliozko bozak  27 453 %100 Boz baliogabeak  989 %3,5 Bozak guztira  28 442	Tuterako merindadea Alderdia Bozak[22] Guztira %  Nafar Herriaren Batasuna 27 157 51,0  Nafarroako Alderdi Sozialista 18 751 35,2  Nafarroa Bai 3 040 5,7  Nafarroako Ezker Batua 1 819 3,4  Nafarroako Demokraten Elkargunea 1 267 2,4  Nafarroako Ordezkaritza Kanabikoa 511 1,0  Euskal Herriko Karlista Alderdia 88 0,2  Boz zuriak  666 1,2 Baliozko bozak  53 299 %100 Boz baliogabeak  670 %1,2 Bozak guztira  53 969

2007ko Nafarroako Parlamenturako hauteskundeetan, 3 alderdik baino ez dute lortu lehen postuan jartzea udalerri batean edo gehiagotan. Alderdi horiek Nafar Herriaren Batasuna dira, 183 udalerritan lehen postua lortuz, ondoren Nafarroa Bai (77) eta Nafarroako Alderdi Sozialista (8). Horrez gain, lau udalerri nabarmendu behar dira bereziki: Erromantzatua, Lantz, Nazar eta Marañon. Lehen hiruetan Nafar Herriaren Batasuna eta Nafarroa Bai berdindu dituzte, Erromantzatuan 35 botorekin, Lantzen 41rekin, eta Nazarren 12rekin. Azkenik, Marañonek 14 boto ditu, bakoitza Nafar Herriaren Batasunarekin eta Nafarroako Alderdi Sozialistarekin berdinduta.^[23]

Alderdi bozkatuena udalerrika

	Legenda:      Nafar Herriaren Batasuna     Nafarroa Bai     Nafarroako Alderdi Sozialista

Hauteskundeen ondoren Nafarroako Alderdi Sozialista, Nafarroa Bai eta Nafarroako Ezker Batua artean koalizio gobernu bat osatzeko elkarrizketak eman ziren, Nafarroako Alderdi Sozialistaren zuzendaritzaren oniritziarekin, hiru alderdiek gehiengo osoa baitzuten parlamentuan. Hala ere, Espainiako Langile Alderdi Sozialistaren zuzendaritza estatalak betoa jarri zion koalizio gobernu horri, Nafarroa Baik lehendakaritza Nafarroako Alderdi Sozialistari emateko prest bazegoen ere, eta Nafar Herriaren Batasuna eta Nafarroako Demokraten Elkargunea gobernua mantentzea erabaki zuen. Gertaera hau abuztukada ezizenarekin ezagutzen da.^[24]

Ondorioz, Miguel Sanz Nafar Herriaren Batasunaren zerrendaburuak gehiengo soilarekin lortu zuen lehendakaritza, Nafarroako Alderdi Sozialistaren boto zuriei esker.^[25]

Hautagaia	Data	Boza				NDE		Guztira
Miguel Sanz	2007ko abuztuaren 10a Beharrezko gehiengoa: absolutua[oh 5]	Bai	22			2		24/50
		Ez		12	12		2	26/50
		Abst.						0/50
	2007ko abuztuaren 12a Beharrezko gehiengoa: sinplea[oh 6]	Bai	22			2		24/50
		Ez		12			2	14/50
		Abst.			12			12/50

• Sanz IV. gobernua
• Nafarroako Parlamentuko VII. legealdia

• Nafarroako Parlamenturako 2007ko hauteskundeen webgunea