Yui Chunoshin

Li naskiĝis en Fukuoka-prefektujo, en Maebaru-urbeto (nune Maebaru-urbo). Li studis en la tokia altlernejo de industrio, kaj laboris kiel radio-inĝeniero kaj patentigo. Dum la Pacifika Milito (1941-1945) li laboris en teksofabriko en Manĉurio, kiu estis okupita de Japanio dum la Dua Mondmilito. Post fino de Pacifika Milito, li laboris en Ĉinio.

En 1921 li lernis Esperanton^[2]. En 1923 li estis elektita membro de la direktoraro de Japana Esperanto-Instituto. Li estis membro de la internacia pacista asocio Mondpaca Esperantista Movado kaj ankaŭ de la Universala Esperanto-Asocio. En 1965 li aktive partoprenis en la Universala Kongreso de Esperanto okazinta en Japanio. En la Japanio de la 20-a jarcento, kiel aliloke, Esperanto promesis radikalan internaciismon. Yui tradukis la rakontojn de postvivantoj pri la atombombadoj en Esperanton^[3]. Li renkontis la ĵurnaliston Katsuichi Honda, ankaŭ aŭtoro de influa libro pri la Amasbuĉo de Nankino kaj komencis esperantigi la verkon kiu temas pri la Vjetnama Milito. Katsuichi Honda publikigis sian libron "La Vjetnama Milito: Raporto tra Aziaj Okuloj" en 1972^[4].  La Esperanto-versio restis nefinita.

Li aliĝis al la kontraŭ-atombomba movado. Li prezentis libron pri hibakuŝo en Esperanto tradukante la libron Viktimoj de la atombombo.

Dum la vjetnama militio en la 1960-aj jaroj, li korespondis kun vjetnamaj esperantistoj kaj aliĝis al paca movado kontraŭ la vjetnama milito^[3] kaj kontraŭ okupado de Okinavo. Pro sia korespondado kun vjetnamaj esperantistoj li interesiĝis pri la konflikto en Vjetnamio kaj aliĝis al la movado kontraŭ la Vjetnama Milito.

La 11-an de novembro 1967, por protesti kontraŭ la fakton, ke la tiama ĉefministro (kaj estonta - 1974 - Nobel-premiito pri paco) Eisaku Satō deklaris sin favora al la aera bombado de Vjetnamio fare de Usono, li sinbruligis pere de benzino antaŭ la kantei (residejo de la ĉefministro, japane 総理大臣官邸), kun protestletero kiu finis per jenaj vortoj^[5] : "Mi ne estas vjetnamo, nek usonano, sed mi kredas, ke mia morto ne estos vana por la homoj kiuj deziras realan mondan pacon^[6] kaj rapidan solvon de la konflikto en Vjetnamio"^[3]. Yui Chunoshin sekvis la ekzemplon de la pacistino kaj esperantistino Alice Herz-Smmer^[7], kiu en 1965 kaj en la aĝo de 82 jaroj faris similan agon en Usono^[8][9]. Alice Herz ankaŭ estis esperantistino kio permesis al ŝi havi unuamanajn informojn pri tio, kio okazas sur la azia kontinento pere de japanaj pacistoj kaj esperantistoj^[9].

Chunoshin mortis en hospitalo rezulto pro la brulvundoj en la aĝo de 73 jaroj^[10]. En sia memmortiga letero li alparolis la ĉefministron Saton kiel "Lia Ekscelenco" kaj esprimis sian intencon oponi sian morton al la devontigo protesti kontraŭ la perforto kontraŭ Vjetnamujo, kiu memorigis lin al la perforto, kiun Japanio uzis kontraŭ Ĉinio jarojn antaŭe^[10].  Eble kun la intenco koincidi kun ĉi tiu datreveno, la 11an de novembro 2014, alia japana aktivulo volis bruligi sin pro protesto de la propono aboli la 'artikolon 9 de la Japana Konstitucio^[11].

Viktimoj de la atombombo. Travivaĵoj de atomvunditoj en Hiroŝima, tradukita fare de Yui Chunoshin, Asake-Syoboo, Tokio, 1968.

Esperanto-movado en Japanio (ĝis 1934)#Radio

Atombombado de Hiroŝimo kaj Nagasaki

Hibakuŝo

(fr.wikipedia) Espéranto et militantisme

Sinbruligo por justeco al vjetnama popolo Arkivigite je 2008-05-09 per la retarkivo Wayback Machine, artikolo el La solidareco

Artikolo de Yui Chunoshin en la blogo de Mirejo france+esperante

Japonio en 1968, p. 110 Arkivigite je 2014-11-11 per la retarkivo Wayback Machine, per amerika historia revuo