Tirano

	Tirano
	albane Tiranë
	ĉefurbo
	Fotomontaĵo Tirano
Flago	Blazono
	Oficiala nomo: Tiranë
Ŝtato	Albanio
Provinco	Provinco Tirano
Distrikto	Distrikto Tirano
Historia regiono	Otomana imperio
Montaro	Montaro Dajti
Riveroj	Tirano, Ishëm
Situo	Tirano
- alteco	110 m s. m.
- koordinatoj	41° 19′ 48″ N 19° 49′ 12″ O / 41.33000 °N, 19.82000 °O (mapo)
Areo	41,8 km² (4 180 ha)
Loĝantaro	618 431 (2008)
Denseco	14 795 loĝ./km²
Fondita	1614
Urbestro	Erion Veliaj (ekde 21-a de julio 2015)
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MET (UTC+2)
Poŝtkodo	1001–1028
Telefona antaŭkodo	+355 4
Nacia heroo	Gjergj Kastrioti Skanderbeg
	Situo enkadre de Eŭropo Situo enkadre de Eŭropo
	Situo enkadre de Albanio Situo enkadre de Albanio
	Urba mapo Urba mapo
	Vikimedia Komunejo: Tirana
	Retpaĝo: www.tirana.gov.al

Ĉi tiu artikolo temas pri ĉefurbo de Albanio. Por aliaj signifoj vidu la artikolon Tirano (apartigilo).

Tirano (albane Tiranë ofte latinskribite en naciaj lingvoj kiel Tirana) estas ĉefurbo de Albanio, situante ĉe la rivero Ishm kaj havante 700.000 loĝantojn (stato 2002). Tirano havas universitaton, muteojn, flughavenon kaj kulturejojn. Ĝi estas ĉefejo de prefektujo Tirano kaj la samnoma distrikto.

Panorama vido de Tirano el monto Dajti en 2004.

19° 49′ 12″ O / 41.33000 °N, 19.82000 °O (mapo)

La urbo kuŝas ĉe la piedoj de la Dajti-montoj (1613 m super m.n.) kaj ĉirkaŭ 30 km de la marbordo. Sude kaj okcidente fermas la urbon montetoj. La sola vojo en nordokcidento malfermiĝas al ebenaĵo. Ĉe la norda urborando fluas la rivero Tirano. Kelkajn kilometrojn sude fluas la Erco preter Tirano. La urban centron trafluas la rivereto Lana.

En Tirano regas mediteranea klimato kun jara averaĝa temperaturo de 16 °C kaj jara precipitaĵo de 1200 mm.

Ekonomio

Tirano evoluis dum la komunismo grava industria urbo en Albanio. Tie funkciis cementuzinoj, maŝinindustrio, ŝuo- kaj teksaĵindustrio, vitroprilaboro kaj nutraĵindustrio. Tiuj fabrikoj nun parte ne laboras, la laboristoj nun laboras en la tria (serva) sektoro (komerco, konstruoj).

Trafiko

Tirano situas 40 km de la plej grava albana haveno Durrës. Ekde la jaro 2000, la du urbojn interligas aŭtoŝoseo. Fervojo iras tra Durrës al Vlora kaj Pogradec, Shkodra.

Ĉirkaŭ 25 km nordokcidente troveblas la internacia flughaveno Tirana-Rinas "Mother Teresa Airport".

La enurba trafiko okazas per busoj.

Urbopejzaĝo

La bildon de la urbo regas la stalinismaj slabokonstruaĵoj.

Vidindaĵoj

La simbolo de la urbo estas la Skanderbeg-monumento sur la samnoma placo. Famaj estas ankaŭ la Sulejman-Paŝa-Moskeo apud tio kaj la statuo al la Patrino Albanio.