Seda (rivero)
Seda estas ebenaĵa rivero en norda Latvio, kiu longas 62 kilometrojn.[1] Ĝi komenciĝas ĉe la norda rando de Žuldiņu marĉo proksime de urbo Valka, Estonia limo kaj P23 aŭtovojo. Fluas tra distriktoj Valka kaj Valmiera, enfluas la lagon Burtnieks. Riverdeklivo estas 17 m (0,35 m/km),[2] ĉiujara drenaĵo 0,15 km³.
| Seda | |
| latve Seda, estone Säde jõgi | |
| rivero | |
 Seda apud Daksti | |
| Lando |  Latvio |
|---|---|
| Regiono | Vidzeme |
| Distriktoj | Distrikto Valka, Distrikto Valmiera |
| Alfluantoj | |
| - maldekstraj alfluantoj | Baložupe |
| - dekstraj alfluantoj | Rikanda |
| Fonto | Žuldiņu marĉo |
| - situo | Paroĥo Valka, Distrikto Valka, Latvio |
| - alteco | 56,5 m |
| - koordinatoj | 57° 43′ 59″ N 26° 08′ 11″ O / 57.73306 °N, 26.13639 °O (mapo) |
| Enfluejo | lago Burtnieks |
| - situo | 39.5, Latvio |
| - koordinatoj | 57° 46′ 04″ N 25° 14′ 48″ O / 57.76778 °N, 25.24667 °O (mapo) |
| Longo | 62 km (39 mi) |
| Akvokolektejo | 544 km² (54 400 ha) |
| Ĉiujara drenaĵo | 0.15 km³ |
 | |
 Vikimedia Komunejo: Seda (tributary of Burtnieks lake) | |
Historiistoj supozas ke en la Mezepoko Seda kaj ĝia marĉa ĉirkaŭaĵo estis la limo inter latvaj kaj estonaj teroj.
Vojo
La tuta rivera vojo fluas laŭ la Norda Vidzeme malaltebenaĵo (latve Ziemeļvidzemes zemiene).[3]
La bordoj estas superkreskitaj de arbustoj, multloke marĉaj. En la baseno estas multaj arbaroj, marĉaj herbejoj kaj marĉoj. La plej granda el tiuj estas la Seda erikejo, sur la kontraŭa flanko de kiu estas la urbo Seda. La plej granda parto de la riverfluo estas reguligita. Pro la relative malgranda falo, grandaj areoj de marĉoj kaj torf-ekstraktaj kampoj estas inunditaj printempe.[4]
La plej granda setlejo sur la bordoj de la rivero estas Daksti (43 loĝantoj en 2021). La aŭtovojoj A3, P17, P23, P24 kaj la fervojo Riga-Valga transiras la riveron. La fluo pasas tra pluraj naturrezervejoj - Burga herbejoj, Seda marĉo, Meza Burtnieks.
La meza kurso de la rivero, de Daksti ĝis la aŭtovojo P17, kie parto de la sekcio estas artefarite larĝigita kaj fluas tra krutan valon ĝis alteco de 12 metroj, estas rekomendita por boatado. La malsupraj atingoj estas marĉaj, superkreskitaj kaj kun kastoraj digoj.[5][6]
Alfluantoj
- Maldekstra: Baložupe (14 km), Buļļupe (18 km).
- Dekstra: Rikanda (24 km).
Bildoj
La suprafluo de la rivero proksime de Valka
Meza fluo
Aŭtovojo P17 ponto super Seda
Referencoj
Eksteraj ligiloj
Bildoj, sonoj kaj videoj pri temo Seda (rivero) en Vikimedia Komunejo