Salikilaldehido
kemia kombinaĵo
| Salikila aldehido | |||
 | |||
| Plata kemia strukturo de la Salikiladehido | |||
 | |||
| Tridimensia kemia strukturo de la Salikiladehido | |||
| Alternativa(j) nomo(j) | |||
| |||
| Kemia formulo | |||
| CAS-numero-kodo | 90-02-8 | ||
| ChemSpider kodo | 13863618 | ||
| PubChem-kodo | 6998 | ||
| Merck Index | 15,8462 | ||
| Fizikaj proprecoj | |||
| Aspekto | senkolora likvaĵo | ||
| Molmaso | 122.123 g·mol-1 | ||
| Denseco | 1.146g cm−3 | ||
| Fandpunkto | -7 °C | ||
| Bolpunkto | 196 °C | ||
| Refrakta indico | 1,5734 | ||
| Ekflama temperaturo | 77.7 °C[1] | ||
| Acideco (pKa) | 8.0 | ||
| Solvebleco | Akvo:Malmulte solvebla | ||
| Mortiga dozo (LD50) | 520 mg/kg (buŝe) | ||
| GHS etikedigo de kemiaĵoj | |||
| GHS Damaĝo-piktogramo |
| ||
| GHS Signalvorto | Averto | ||
| GHS Deklaroj pri damaĝoj | H302, H312, H315, H319, H341[2] | ||
| GHS Deklaroj pri antaŭgardoj | P201, P202, P264, P270, P280, P281, P301+312, P302+352, P305+351+338, P308+313, P312, P321, P330, P332+313, P337+313, P362, P363, P405, P501 | ||
(25 °C kaj 100 kPa) | |||
Salikiladehido estas organika komponaĵo konsistanta je unu fenola grupo ligita al formaldehida grupo. Ĝi estas viskoza senkolora likvaĵo kun milde aroma odoro, malmulte solvebla en akvo kaj facile solvebla en etanolo kaj duetila etero.
Ĝi apartenas al la familio de la hidrokso-benzaldehido konsistanta je tri izomeroj enhavantaj hidroksilan grupon (HO-) en la pozicioj 2, 3 kaj 4 de la benzaldehido. Salikata aldehido estas ĉefa antaŭaĵo al vasta gamo da kelatigagentoj, kelkal el ili estas komerce gravaj. Salikata aldehido estis unue produktita kaj priskribita, en 1838, de la germana apotekisto kaj farmaciisto Johann Pagenstecher (1783-1856).
Sintezoj
Sintezo 1
- Preparado per interagado de la fenolo kaj kloroformo en alkala medio[3][4]:
3 |
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{+NaOH}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/032342f796f444eddbb6f9cf4c6b9de39d94f11d)
Sintezo 2
- Preparado per interagado de la fenolo kaj "klorometanolo" en alkala medio:
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/3a133815724e6bf6cfb39eb43f1e6c1d96ea8d17)
Sintezo 3
- Preparado ekde la salikata acido:
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{+LiAlH_{4}}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/5d7b6ae727a86322efdccccf257d4d507368f1b4)
Sintezo 4
- Preparado ekde la salikila alkoholo:
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{+KMnO_{4}}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/affacfa8dbf74158abfd6848f8a83fe5fe8dbe4b)
Sintezo 5
- Preparado per reduktado de salikilaj esteroj:
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{+2[H]}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/cb07d2458b96eac5ca3b93e5217b2a5b49687f0a)
Sintezo 6
- Preparado ekde la "salikatamido":
|
Reakcioj
Reakcio 1
- Preparado de la katekolo per interagado kun hidrogena peroksido en alkala medio:
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{+H_{2}O_{2}}]{+NaOH}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/68144989a4524a6de96f63f0074f90730d705e2e)
Reakcio 2
- Preparado de la kumarino per traktado kun formiata anhidrido en ĉeesto de acetata acido:
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{-3\,H_{2}O}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/3876070b437913aa59db249677b65cb8495e2704)
Reakcio 3
- Konvertado al benzofurano benzofurano:
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{=H_{2}O}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/8fffd509a3a821fe8f1df9fd70d8331e60707a66)
Reakcio 4
- Konvertado al salikata acido:
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{+KMnO4}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a966470837c6027a3463b2989ead367900b8ee87)
Reakcio 5
- Konvertado al salikila alkoholo:
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{LiAlH_{4}}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/7663c37c9a24e207e64cd3932d04346894c67fb0)
Reakcio 6
- Konvertado al salikilamino:
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{+NH_{4}OH}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/eca20b9fdaef83014af2d5ecf1aa4d19b6075120)
Reakcio 7
- Konvertado al "salikatamido":
|
Literaturo
- Science Direct
- Sigma Aldrich
- Chemical Book
- Comprehensive Practical Organic Chemistry: Preparations And Quantitative ..., V.K. Ahluwalia, R. Aggarwal, V.K. Ahluwalia
- Systematic Lab Experiments in Organic Chemistry, Arun Sethi
- A Comprehensive Guide to the Hazardous Properties of Chemical Substances, Pradyot Patnaik
- Spot Tests in Organic Analysis, F. Feigl, V. Anger
Kunrilataj kemiaĵoj
3-hidrokso-benzaldehido 
4-hidrokso-benzaldehido 
Etil-salikato 
Fenil-salikato 
Benzil-salikato 
Izobutil-salikato 
Izoamil-salikato
Vidu ankaŭ
- Salikatoj
- Benzaldehido
- Benzoata acido
- Cinamata acido
- Acetilsalikata acido
- Ferdinand Tiemann (1848-1899)
- Karl Ludwig Reimer (1845-1883)
- Johann Pagenstecher (1783-1856)
Referencoj
🔥 Top keywords: Vikipedio:ĈefpaĝoSpecialaĵo:SerĉiSullensSpecialaĵo:Lastaj ŝanĝojKategorio:Politikaj verkojVikipedioDua MondmilitoEsperantoTübingenMilena VelbaVikipedio:KontaktojHelpo:EnhavoDosiero:Escudo Selección Española de fútbol.pngSeksumadoDonald TrumpVikipedio:MalgarantioVikipedio:DiskutejoSerĉilo-optimumigoRetforumoKategorio:Vikipediisto bs-DVikipedio:Bonvenon al VikipedioKategorio:Setlejoj en Svitava montetaroNesukcesa murdtento de Donald TrumpNesukcesa atenco kontraŭ Donald TrumpVikipedio:AktualaĵojEnEŭropa Futbal-Ĉampionado 2024Shannen DohertyLivonia krucmilitoUniversitato de TubingenoŜablono:Landoj en la Somera Olimpiko 2024Liberalaj artojPortoSkermoDominiko en la OlimpikojDistriktaro TübingenUniversala Kongreso de EsperantoUsonoUzanto:Dominik
