Propilamino
 | Ne konfuzu ĉi tiun artikolon kun Propanamido. |
| Propanamino | |||||
 | |||||
| Plata kemia strukturo de la Propilamino | |||||
 | |||||
| Tridimensia kemia strukturo de la Propilamino | |||||
| Alternativa(j) nomo(j) | |||||
| |||||
| Kemia formulo | |||||
| CAS-numero-kodo | 107-10-8 | ||||
| ChemSpider kodo | 7564 | ||||
| PubChem-kodo | 7852 | ||||
 | |||||
| Propilamino ĉeestas en la floroj de kratago, en la oleo de gado-hepato kaj en la peklinga haringo.[1] | |||||
| Merck Index | 15,7956 | ||||
| Fizikaj proprecoj | |||||
| Aspekto | brulema, koroda, senkolora likvaĵo kun penetranta amoniaka odoro | ||||
| Molmaso | 59,112 g·mol-1 | ||||
| Denseco | 0,719g cm−3 | ||||
| Fandpunkto | -83°C[2] | ||||
| Bolpunkto | 48°C | ||||
| Refrakta indico | 1,3887 | ||||
| Ekflama temperaturo | -12 °C | ||||
| Memsparka temperaturo | 320 °C | ||||
| Solvebleco | Akvo:Tute solvebla | ||||
| Mortiga dozo (LD50) | 370 mg/kg (buŝe) | ||||
| Sekurecaj Indikoj | |||||
| Riskoj | R11 R20/21/22 R34 | ||||
| Sekureco | S16 S26 S36/37/39 S45 | ||||
| Pridanĝeraj indikoj | |||||
| Danĝero | |||||
| GHS Damaĝo Piktogramo |
| ||||
| GHS Signalvorto | Damaĝa substanco | ||||
| GHS Deklaroj pri damaĝoj | H225, H290, H302, H311, H311, H314, H318, H331, H335, H412 | ||||
| GHS Deklaroj pri antaŭgardoj | P210, P233, P234, P240, P241, P242, P243, P260, P261, P264, P270, P271, P273, P280, P301+312, P301+330+331, P302+352, P303+361+353, P304+340, P305+351+338, P310, P311, P321, P330, P361, P363, P370+378, P403+233, P403+235, P404 | ||||
(25 °C kaj 100 kPa) | |||||
Propilamino aŭ C3H9N estas organika, alifata, primara amino kun tri karbonatomoj, brulema, koroda, senkolora likvaĵo kun penetranta amoniaka odoro, solvebla en akvo kaj aliaj organikaj solvantoj tiaj kiaj etanolo, acetono, benzeno, kloroformo kaj malmulte solvebla en kvarklorometano. En akva solvaĵo ĝi dissociiĝas kiel malforta bazo, kies karakterizo permesas la sintezon de aliaj kloridoj kaj saloj.
Propilamino estas uzata en analiza kemio en produktado de aliaj kemiaĵoj, kaj uzata kiel solvanto en organikaj sintezoj. Ĝi estas uzata kiel finigagento en la produktado de drogoj, farboj, kaŭĉukoj, sintezaj fibroj, tekstilaĵoj kaj rezinoj. Krom tio ĝi povas esti uzata kiel pornafta aldonaĵo kaj konservaĵo. Propilamino estas pli bazkaraktera ol propanamido.
Propilamino estis malkovrita en 1850 de la aŭstra kemiisto Theodor Wertheim (1820-1864) per traktado de narkotino kun natria hidroksido kaj pli malfrue estis raportita de Clemens Winkler (1838-1904) en la ergotino kaj peklakvo de haringo.
Sintezoj
Sintezo 1
- Preparado per traktado de propanaldehido kaj sodamido en ĉeesto de klorida acido:
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/3a133815724e6bf6cfb39eb43f1e6c1d96ea8d17)
Sintezo 2
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{H_{2}SO_{4}}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f9dc5b9288971b463560cad8050dd6ff7c06f487)
Sintezo 3
- Preparado per reakcio de propanolo kaj amonia sulfato:
2 |
Sintezo 4
- Per reduktado de propionitrilo en ĉeesto de platena katalizilo:[3]
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{+\,4\,H}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f780281c1b5ec6af4ea2d9cc46bb9e9532540c2d)
Sintezo 5
- Per agado de kloropropano kaj amoniako:
|
Reakcioj
Reakcio 1
- Preparado de kloropropano:
|
Reakcio 2
- Preparado de amonia sulfato:
2 |
Reakcio 3
- Preparado de "propilamino" per hidrolizo de la propanamido:
2 |
